(HBĐT) - Liên bang Xô - viết trước đây hay nước Nga ngày nay có một vị trí đặc biệt trong tình cảm phần lớn người Việt Nam. Với tôi cũng vậy. Bởi tôi đã từng du học ở Liên- xô, nơi mãi ghi dấu ấn kỷ niệm thời trai trẻ. Thật may mắn, vào cuối tháng 8/2016, sau 30 năm, tôi mới có dịp cùng bạn bè trở lại thăm nước Nga để trải nghiệm và chiêm ngưỡng.
Nước Nga vẫn là cường quốc, Pu tin là Thánh?
Thời còn là du học sinh, tôi được chứng kiến 4 đời Tổng Bí thư, từ Leonid Brezhnev, Yuri Andropov, Konstantin Chernenko đến vị Tổng Bí thư cuối cùng và là Tổng thống đầu tiên của Liên bang Xô viết Mikhail Gorbachev. Liên bang Xô viết gồm 15 nước Cộng hòa, diện tích 22,4 triệu km2, dân số 293 triệu người, GDP năm 1990 đạt 2.660 tỷ USD (hạng 2 thế giới) khi đó được coi là cường quốc, là thành trì của phe XHCN và phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn thế giới. Tôi đã từng được đến nhiều nước cộng hòa thuộc Liên xô, được chứng kiến những thành tựu vĩ đại mà người dân Xô viết đã làm được, khát khao chinh phục vũ trụ, cùng lý tưởng xây dựng chủ nghĩa Cộng sản hòa bình, hạnh phúc cho nhân loại...
Toàn cảnh Quảng trường Đỏ ở thủ đô
Trở lại nước Nga lần này, dù chỉ có hơn một tuần, được đi thăm hai thành phố là St. Peterburg và Moscow nhưng cũng đủ để gợi lại trong tôi những ký ức của thời trai trẻ cùng những khát khao, dại khờ. Điều dễ nhận thấy là nước Nga ngày nay dưới thời của Tổng thống Pu tin đã có nhiều thay đổi so với thời Xô viết. Kế thừa ba thành tựu trụ cột thời Xô viết là công nghệ hàng không vũ trụ, công nghệ nguyên tử, sản xuất và xuất khẩu vũ khí cùng với xương sống của nền kinh tế là dầu mỏ - khí đốt, Pu tin muốn xây dựng lại vị thế của nước Nga như một cường quốc. Nhưng có lẽ để làm được vậy, Pu tin và nước Nga phải vượt qua nhiều thách thức. Những thói cũ vẫn còn đâu đó hiển hiện. Đó là tệ quan liêu, bảo thủ trì trệ và tham nhũng còn khá phổ biến. Thủ tục nhập cảnh ở sân bay là một ví dụ. Đoàn chúng tôi phải mất vài tiếng mới xong thủ tục ở sân bay quốc tế
Nước Nga thời Pu tin không hẳn là vậy, dù bị châu âu và các cường quốc cấm vận, thù địch sau những hiềm khích với quốc gia láng giềng một thời là anh em Ucraina, sát nhập vùng Crưm, trước đó là chiến tranh với Gruzia, xã hội Nga vẫn ổn định thanh bình. Các siêu thị vẫn nhộn nhịp, đầy ắp hàng hóa. Người Nga vẫn giữ thói quen đọc sách, báo khi ngồi tàu điện hay ngồi trên ghế đá công viên. Dân chúng giờ đi toàn xe sang, hiếm khi nhìn thấy các dòng xe Vonga, Moskovic cũ kỹ một thời. Người dân Nga vẫn vậy. Với bạn bè, khách quý thì vô cùng đôn hậu, thân thiện. Với thế giới họ cho rằng Liên bang Nga là cường quốc như một điều đương nhiên. Tôi cũng nghĩ vậy. Bởi thế giới có gì, làm được gì thì nước Nga cũng có và làm được. Còn có những thứ người Nga làm được mà thế giới không làm được.
Tổng thống Pu tin là người đã làm hồi sinh nước Nga phồn vinh, mạnh mẽ, khác xa với thời kỳ hỗn loạn của Tổng thống Ensin. Truyền thông thế giới đã 4 năm liền bình chọn ông là người đàn ông quyền lực nhất thế giới và ông là người giàu có, tài sản ước khoảng 40 tỷ USD. Tạp chí Forbes năm 2016 đã bình luận: “Người được bình chọn là nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất thế giới 4 năm liên tiếp, Tổng thống Nga, đã lan tỏa sự ảnh hưởng của nước Nga đến gần như mọi ngóc ngách của thế giới, từ chính nước Nga, đến Syria và đến bầu cử Tổng thống Mỹ, ông Pu tin tiếp tục có được những gì ông ấy muốn”. ông được thần dân ngưỡng mộ như một vị thánh bởi tính cách quyết đoán, mạnh mẽ và mưu lược. Các chính trị gia phương Tây luôn phải cảnh giác với ông và coi ông như kẻ độc tài, hay đi bắt nạt kẻ yếu, thường sai hẹn tại các cuộc gặp gỡ với các lãnh đạo thế giới... Dân nhậu thì chế ra dòng rượu vốtka Pu tin ngon nổi tiếng. Người sành điệu thì thích đeo đồng hồ Tổng thống Pu tin do hãng Ponzot sản xuất. Kem Pu tin ngon đến nỗi người giàu Trung Quốc, Triều Tiên nhập khẩu về để ăn cho sang chảnh. Các quý bà thích lấy tên Pu tin để đặt tên cho thú cưng của mình...
Ngày nay, quốc kỳ Nga đã thay đổi lại như thời Sa Hoàng, quốc huy lấy biểu tượng là con đại bàng hai đầu ngoảnh về hai châu lục âu, á lãnh thổ Nga. Nhưng tổng thống Pu tin đã cho khôi phục lại quốc ca thời Xô viết. Nhiều nơi, tượng Lê nin đã được dựng lại, quốc huy với biểu tượng búa liềm thời Cộng sản vẫn còn đó trang trọng trên tòa nhà công sở. Tôi cũng ngưỡng mộ ông không chỉ vì ông đã làm Tổng thống 3 nhiệm kỳ và một nhiệm kỳ làm Thủ tướng dù xuất thân từ một gia đình nông dân, còn ông trước đó chỉ là nhân viên KGB bình thường. Điều tôi ngưỡng mộ hơn cả là dù hiện nay nước Nga do ông làm Tổng thống phát triển theo chủ nghĩa tư bản nhưng ông không hề phủ nhận lý tưởng Cộng sản thời Xô viết. Hơn thế, trong lần phát biểu tại một diễn đàn vào tháng 1/2016, ông vẫn tự coi mình như người Cộng sản, ông không vứt thẻ Đảng của mình, không đốt nó đi và vẫn giữ lại tấm thẻ đảng viên của mình ở đâu đó.
Văn hóa Nga - một phần tinh hoa của nhân loại
Chúng tôi đến thành phố St Peterbuarg vào dịp chớm thu. Thành phố nổi tiếng với những đêm trắng vẫn vậy, cổ kính, tráng lệ. Nhiều cung điện, lâu đài, nhà thờ nội thất và vòm mái như củ hành dát vàng lấp lánh. Nhiều tượng đài, cây cầu, đài phun nước được coi là kiệt tác nghệ thuật, thấp thoáng dưới tán thu vàng. Nhà văn Nga Poutopski đã từng viết: Nếu lấy hết đồng và vàng trên thế giới để chế thành những chiếc lá cực kỳ tinh sảo thì những chiếc lá đó cũng chỉ là một phần bộ quần áo mùa thu đang trải dài trên các sườn núi. Nhưng chiếc lá đó cũng vô cùng thô kệch so với những chiếc lá thật, nhất là lá Liễu hoàn diệp. Và một tiếng chim hót thôi cũng làm cho những chiếc lá vàng run rẩy... Với tôi, mùa thu vàng ở nước Nga đẹp hơn rất nhiều. Những gì mà Poutopski đã vẽ lên trong chuyện Lẵng quả thông, qua câu chuyện cảm động giữa nhạc sỹ già Grigơ và cô bé Đanhi Pedecxen con gái người gác rừng trong rừng thu ấy; hay những bản nhạc của Traicopski và cả kiệt tác nghệ thuật Mùa thu vàng của danh họa Levitan cũng không sánh được.
Ở St Peterbuarg, chúng tôi được thăm các danh thắng nổi tiếng: bảo tàng Ermitaz thành phố Puskin, cung điện Mùa hè, Cung điện Ekaterina có phông hổ phách nổi tiếng; nhà thờ thánh St Isaac, học viện Tài chính nơi được coi là kho tiền vàng, châu báu từ thời Peter Đại đế... Được thưởng thức ẩm thực Nga tại nhà hàng “Một nghìn lẻ một đêm” trên phố Triệu phú. Chúng tôi không quên được buổi tối thưởng thức rượu Beluga hương vị cá hồi với thịt cừu nướng tại quán ăn ngầm chật chội trong lòng phố cổ. Anh Mai Vũ dù được học ở Nga đã lâu nhưng giờ bỗng nói tiếng Nga như gió. Anh Văn Quang lại trổ tài bằng những bài hát Nga học thời phổ thông rất tâm trạng. Cô hướng dẫn viên du lịch xinh đẹp Natasa luôn tận tình giới thiệu về những di sản, danh thắng, những tinh hoa của cố đô, về những năm tháng bi hùng khi thành phố anh hùng này trong vòng vây phát xít Đức gần 900 ngày đêm. Natasa còn hát tặng chúng tôi những bản tình ca nổi tiếng như Đôi Bờ, Cây Thùy Dương, Chiều Moscow... Người Nga có ý thức cao về văn hóa, biết giữ gìn và trân trọng lịch sử. Đó là điều mà tôi cảm nhận được.
Đoàn công tác của tỉnh thăm Tượng đài Hồ Chí Minh ở thủ đô
Khác với St Peterbuarg,
Chúng tôi cũng rất xúc động khi được đến thăm công viên Hồ Chí Minh. Đây là công viên rất đẹp với nhiều loại hoa quý khoe sắc. Người Nga luôn trân trọng coi Bác Hồ như một vĩ nhân, lãnh tụ cách mạng. Tượng đài Hồ Chí Minh trong công viên luôn có rất nhiều hoa hồng, Trupan, cẩm chướng của người dân ngưỡng mộ viếng đặt. Quảng trường Đỏ luôn đông nghịt khách. Trong số đó vẫn có những dòng người nối dài, lặng lẽ thuộc giai cấp vô sản từ khắp năm châu xếp hàng kính cẩn vào viếng Lăng Lê nin lãnh tụ vô sản thế giới.
Tình yêu với nước Nga dạt dào trong tôi
Trong thông điệp Liên bang năm nay, rất mừng là Tổng thống Pu tin tuyên bố: Nước Nga đã vượt lên thử thách. Sự cấm vận, thù địch của phương Tây không làm nước Nga suy sụp, kinh tế đã tăng trưởng trở lại. Cuộc chiến chống khủng bố không thể thiếu nước Nga. Đã có nhiều nước trở lại quan hệ với nước Nga để tìm kiếm một chỗ dựa tin cậy.
Với tôi, nước Nga luôn cháy lên một tình yêu, sự ngưỡng mộ. Tôi vẫn luôn nhớ về những người thầy - những vị giáo sư khả kính đã truyền dạy cho tôi kiến thức ngày nào. Nhớ về những lần được tham gia đội tình nguyện đi lao động Cộng sản hái nho, táo, lê trên những vùng thảo nguyên cùng với sinh viên Nga trẻ trung, sôi động và xinh đẹp. Thời công tác ở công trường xây dựng nhà máy thủy điện Hòa Bình trên sông Đà, tôi cũng nhiều năm cùng các chuyên gia Liên xô lăn lộn trên công trường. Họ đã không tiếc mồ hôi, có người còn hy sinh cả mạng sống để giúp Việt Nam xây dựng nhà máy thủy điện một thời lớn nhất Đông Nam á, góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa đất nước.
Trong chuyến thăm nước Nga lần này, thành viên trong đoàn chúng tôi không quên mua những món quà lưu niệm xinh xắn về tặng người thân, bạn bè. Đặc biệt là không quên mua vài chai rượu Vốt ka Nga, chuẩn bị vài câu chuyện tiếu lâm Nga về chung vui với bạn bè, đồng nghiệp trong dịp đón Tết Đinh Dậu này.
Ghi chép của Thùy An
.jpg)
Phát triển bởi ICT GROUP.
