(HBĐT) - Quy mô tổ chức đơn vị hành chính cấp xã trong tỉnh không đồng đều, nhiều đơn vị quá nhỏ so với tiêu chuẩn hiện hành và thấp hơn nhiều so với mức trung bình chung trong khu vực, tỷ lệ đô thị hóa của tỉnh chỉ bằng 46% bình quân chung của cả nước. Theo tổng hợp, cứ 185 người dân có 1 người là cán bộ, công chức cấp xã, cao gấp 2 lần so với bình quân chung của cả nước. Những con số "biết nói” này cho thấy việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã trên địa bàn tỉnh là rất cần thiết. Tuy nhiên, đợt "tổng sắp xếp” này sẽ cần sự đồng thuận của khoảng gần 1/3 dân số toàn tỉnh. Điều này đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ của cấp ủy Đảng, sự công tâm, minh bạch và lắng nghe, tiếp thu tích cực trong quá trình triển khai và đặc biệt là giải quyết thỏa đáng các vấn đề phát sinh sau sắp xếp, có như vậy "ý Đảng mới hợp lòng dân”.

Rút kinh nghiệm từ những hạn chế, thiếu sót, bị động trong việc nhập, kiện toàn xóm, tổ dân phố; công tác chuẩn bị cho việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, huyện được đánh giá là chủ động và chu đáo hơn rất nhiều. Đặc biệt là sự vào cuộc bài bản, quyết liệt, tích cực của cấp ủy các cấp đã đưa chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước đi vào cuộc sống và tạo nên sự đồng thuận lớn trong nhân dân.

Theo quy định hiện hành về đơn vị hành chính ở cấp huyện thì tỉnh ta có huyện Kỳ Sơn chưa đạt 50% cả 2 tiêu chuẩn về quy mô dân số và diện tích tự nhiên; ở đơn vị hành chính cấp xã có 31 đơn vị chưa đạt 50% về quy mô dân số và diện tích tự nhiên, 6 đơn vị chưa đạt 30% về quy mô dân số, 18 đơn vị chưa đạt 20% về diện tích tự nhiên. Cuộc "tổng sắp xếp” trên quy mô toàn tỉnh với dự kiến giảm 1 đơn vị hành chính cấp huyện và 59 đơn vị hành chính cấp xã sẽ có tác động trực tiếp đến việc làm, đời sống của hàng nghìn cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và những người hoạt động không chuyên trách dôi dư do sắp xếp lại; ảnh hưởng đến giấy tờ tùy thân và các giấy tờ liên quan của khoảng gần 1/3 dân số toàn tỉnh; hàng trăm công trình sẽ dôi dư sau sáp nhập. Đây thực sự là một bài toán khó!.

Để thực hiện chủ trương lớn này, ngày 27/2/2018, BTV Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 21-NQ/TU về thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh Hòa Bình. Có thể nói, đây là một văn bản quan trọng hàng đầu, thể hiện rõ quyết tâm, quan điểm chỉ đạo của Tỉnh ủy đối với việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh trên địa bàn tỉnh. Đây cũng là "kim chỉ nam” để cấp ủy Đảng, chính quyền các địa phương có căn cứ, đường hướng triển khai thực hiện.

Trao đổi về vấn đề này, đồng chí Trần Đăng Ninh, Phó Bí thư TT Tỉnh ủy khẳng định: Thực trạng đơn vị hành chính cấp xã tại tỉnh cho thấy, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, huyện là cần thiết. Đây là một chủ trương lớn, cần nhận được sự đồng thuận cao trong cán bộ, nhân dân. Do đó, quan điểm chỉ đạo của Tỉnh ủy là việc thực hiện phải bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện của Đảng, hiệu lực quản lý của Nhà nước, phát huy vai trò của MTTQ, các tổ chức CT-XH và quyền làm chủ của nhân dân. Có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với sự quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả. Trong quá trình tổ chức thực hiện, cấp ủy các cấp phải phát huy vai trò lãnh đạo toàn diện của Đảng trong việc tuyên truyền, phổ biến, vận động nhân dân cho đến việc nghiên cứu, xây dựng, đề xuất giải pháp, hướng dẫn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhằm tạo sự đồng thuận cao và nghiêm túc thực hiện chủ trương, thống nhất phương án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã. Các cấp ủy phải quan tâm chỉ đạo thực hiện việc thảo luận dân chủ rộng rãi, thống nhất về phương án sắp xếp. Sau khi đã thống nhất thì phải tập trung quyết liệt chỉ đạo thực hiện các bước, yêu cầu theo đúng tiến độ và kế hoạch đã đề ra.

Kim Bôi là địa phương có số xã sắp xếp nhiều nhất tỉnh. Cụ thể, huyện sắp xếp 17 đơn vị hành chính cấp xã với dân số hơn 59 nghìn người thành 6 đơn vị hành chính cấp xã, giảm 11 xã. Thực tế việc nhập, kiện toàn xóm, tổ dân phố ở Kim Bôi trước đây đã có những vấn đề phát sinh ngoài dự kiến như phải kỷ luật 1 đồng chí đảng viên ở xã Vĩnh Đồng vì những phát ngôn không đúng đắn liên quan đến việc nhập, kiện toàn xóm; nhiều vướng mắc phát sinh ở xóm Bãi Hạ, xã Nam Thượng khiến cho tiến độ nhập xóm ở đây không đảm bảo tiến độ...

Do đó, nhằm tăng cường sự lãnh đạo toàn diện, xuyên suốt của Đảng, ngày 10/6/2019, BCH Đảng bộ huyện đã có Kết luận số 23-KL/HU về sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện. Đồng thời có sự phân công, phân nhiệm, gắn trách nhiệm cụ thể cho mỗi đồng chí trong thường trực Huyện ủy, BTV Huyện ủy, huyện ủy viên, ủy viên ủy ban, ngành, đoàn thể phụ trách từng vùng, địa bàn. Tương tự cấp huyện, ở cấp xã, các đồng chí thường trực Đảng ủy, đảng ủy viên cũng được phân công và gắn trách nhiệm với việc thực hiện chủ trương tại từng xóm. 

 Đồng chí Quách Thị Miến, Trưởng Ban Tuyên giáo Huyện ủy cho biết: Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã có sự vào cuộc xuyên suốt, mạnh mẽ của cấp ủy Đảng ngay từ ban đầu. Theo sự phân công của BCH Đảng bộ huyện, BTV Huyện ủy, các đồng chí Thường vụ Huyện ủy, huyện ủy viên sẽ làm tổ trưởng các tổ công tác phụ trách xã, chịu trách nhiệm về việc triển khai thực hiện tại xã mình phụ trách. Tổ công tác đã trực tiếp tham dự các cuộc họp, hội nghị của xã, xóm để cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai chủ trương và thực hiện các bước của quá trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã. Đặc biệt là kịp thời tiếp thu kiến nghị, giải trình những ý kiến, tâm tư nguyện vọng của người dân. Sự tham gia trực tiếp của các đồng chí Thường vụ Huyện ủy, huyện ủy viên tại những cuộc họp xóm đã giúp người dân cởi mở, tích cực, thẳng thắn phát biểu ý kiến, kiến nghị về một số vấn đề như: người dân xin lại cơ sở vật chất, việc phải đi xa để thực hiện thủ tục hành chính… Những ý kiến, kiến nghị kịp thời được cấp ủy các cấp giải trình cũng như tiếp thu, báo cáo về Huyện ủy, UBND đề xuất hướng giải quyết.

 Có thể nói, với sự phân công, phân nhiệm rõ ràng, sự vào cuộc tích cực, đồng loạt, sâu sát cơ sở của cấp ủy mà việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn huyện Kim Bôi đã diễn ra rất trôi chảy, thuận lợi. Việc lấy ý kiến của cử tri chỉ cần thực hiện 1 lần và hoàn thành luôn 100% kế hoạch. Đặc biệt, tỷ lệ người dân đồng thuận rất cao như: xã Kim Bôi 99,71%, thị trấn Bo 98,98%, xã Thượng Bì 97,75%, xã Hợp Đồng 97,75%, xã Hợp Kim 97,67%… Với tinh thần đồng thuận cao, hiện nay, Kim Bôi đã có 66 cán bộ đăng ký xin nghỉ để hưởng chế độ hỗ trợ theo tinh thần Nghị quyết số 173 ngày 14/8 của HĐND tỉnh.

Cùng với Kim Bôi, trong đợt tổng sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh lần này ghi nhận sự vào cuộc mạnh mẽ, tích cực, toàn diện của cấp ủy Đảng các cấp. Nhờ vậy, việc triển khai sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã đã được thực hiện theo đúng tiến độ, kế hoạch. Ngày 14/8/2019, HĐND tỉnh đã có Nghị quyết số 172/NQ-HĐND về việc thông qua chủ trương sắp xếp để giảm 1 đơn vị hành chính cấp huyện và 59 đơn vị hành chính cấp xã, đảm bảo tinh gọn bộ máy.(Còn nữa)