Bước vào mùa hè, nắng nóng và nắng nóng gay gắt bao trùm khắp các tỉnh miền Bắc, khiến công việc nhà nông trở nên vất vả hơn. Nhiệt độ ngoài trời có lúc chạm ngưỡng 39 - 40 độ C, ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ sản xuất nông nghiệp. Trước thách thức đó, nông dân xã Thạch Yên (Cao Phong) đã có nhiều giải pháp ứng phó với thời tiết.

Là một trong những địa phương có truyền thống sản xuất nông nghiệp của huyện Cao Phong, nông dân xã Thạch Yên vẫn miệt mài trên đồng ruộng, chủ động thích ứng để đảm bảo sản xuất đúng kế hoạch, mùa vụ và kỳ vọng. Những năm gần đây, thời tiết ngày càng trở nên cực đoan và khó lường. Riêng trong đầu tháng 5, nhiều ngày nắng nóng liên tiếp với cường độ mạnh đã ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ sản xuất của nông dân địa phương. Ruộng khô, ao hồ cạn nước, người dân buộc phải thay đổi thói quen làm việc, chuyển sang làm sớm hơn, nghỉ trưa dài, chia ca luân phiên. Dù vậy, cái nắng gay gắt vẫn là thử thách lớn đối với nông dân. 

Chị Bùi Thị Kim Oanh, người dân xóm Đai, xã Thạch Yên cho biết: Để nắng nóng không ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất, chúng tôi thường ra đồng từ sớm và trở về nhà khi trời bắt đầu nắng gắt. Công việc buổi chiều cũng bắt đầu muộn hơn. Sau khi cấy, tôi thường xuyên ra đồng kiểm tra mực nước, vì nếu để ruộng khô, nứt, thiếu nước thì lúa mới cấy dễ bị chết.

Cũng như chị Oanh, nhiều hộ dân ở xã Thạch Yên tranh thủ ra đồng từ tờ mờ sáng để kịp cấy lúa đúng khung thời vụ. Tuy nhiên, trong những ngày nắng nóng gay gắt vừa qua, nền nhiệt tăng cao khiến một số diện tích lúa ở vùng ruộng cao bị khô hạn cục bộ. Quá trình chăm sóc lúa ngay sau cấy cũng bị ảnh hưởng do việc bón phân phải chậm lại. Không đầu hàng trước thời tiết, nông dân Thạch Yên đã chủ động thay đổi phương thức sản xuất để thích ứng. Giờ lao động được điều chỉnh linh hoạt, máy móc được đưa vào hỗ trợ các khâu nặng như làm đất, bơm nước, vận chuyển... Năm vừa qua, toàn xã cấy được 353 ha lúa, năng suất bình quân đạt 5 tấn/ha, tổng sản lượng đạt 1.755 tấn.

Hiện nay, mặc dù thời tiết chưa gây thiệt hại đáng kể đối với sản xuất, nhưng nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất, chất lượng cây trồng. Trước tình hình này, Hội Nông dân xã Thạch Yên đã khuyến cáo người dân cần giữ nước ngập mặt ruộng đối với các ruộng lúa đã cấy và chuẩn bị cấy. Đối với diện tích gieo sạ, cần bơm nước ngập sâu mặt ruộng vào ban ngày và tháo cạn vào ban đêm. Ngoài ra, do vụ mùa hay xảy ra mưa bão, bà con cần khơi thông hệ thống kênh mương nội đồng, các đầu khâu, đầu cống để sẵn sàng tiêu nước khi xảy ra mưa úng. Xã cũng sẽ tích cực đẩy mạnh chuyển giao kỹ thuật, hướng dẫn người dân áp dụng mô hình tưới tiết kiệm, trồng giống ngắn ngày để tránh thiệt hại nếu nắng nóng kéo dài.

Thực tế cho thấy, thời tiết nắng nóng khiến công việc nhà nông thêm phần vất vả, chi phí sản xuất cũng tăng, nhưng không vì thế mà người dân lơ là với ruộng đồng. Với sự chủ động, linh hoạt, những cánh đồng ở Thạch Yên vẫn tươi tốt. Những thửa ruộng vừa thu hoạch vụ xuân đã được làm đất, chuẩn bị gieo mạ vụ hè thu. Một số diện tích rau màu ngắn ngày cho thấy hiệu quả rõ rệt cả về năng suất và chất lượng.

Trên những cánh đồng rực nắng, không khí lao động vẫn rộn ràng. Không ai than vãn, cũng không ai bỏ ruộng. Người nông dân nơi đây hiểu rằng: mùa màng sẽ không chờ đợi ai, và tương lai của bữa cơm gia đình được quyết định bằng chính giọt mồ hôi hôm nay. Với sự tự lực, sáng tạo, người nông dân Thạch Yên đang từng ngày giữ nhịp sản xuất, chờ đón mùa bội thu.