(HBDT) – Dâ̒n tôi thi̒m dêểnh wâ̒n kam kuố hô̭ enh Ngwiḙ̂n Xwân Chươ̒ng ớ xa̭ Thu Fong, hwiḙ̂n Kaw Fong, môô̭ch nôông zân kỏ thâm niên tlôông kâl kam tlêênh diḙ̂ ba̒n. Eenh Chươ̒ng cho mắt: Nha̒ tôi kỏ hơn 200 kô̭ kam năm thử 6. Bớ dâ̒w năm tôi thẩi kỏ hiḙ̂n tươ̭ng wa̒ng lả, mắt la̒ kâl kỏ ngwi kơ bi̭ bêḙ̂nh, cho rêênh tôi xứ zṷng nhê̒w thuốc dớ chươ̭. Kam Kanh, am V2, kam Malaixia kơ bán chươ ản, riêng zôổng kam loo̒ng wa̒ng rất khỏ chươ, zo nhiḙ̂m vu rút. Dêểnh ka̭ ni̒ hơn 40 kô̭ kâl kam loo̒ng wa̒ng bi̭ hoóng zo bêḙ̂nh wa̒ng lả gân xeenh. Vṷ kam năm hơ, hơn 40 kâl cho năng xwất khwáng 1 tẩn, năm năi chươ chắc ản va̒i ta̭. Eenh Chươ̒ng cho mắt thêm hâ̒w hết kác hô̭ tlôông kam dê̒w bi̭ bêḙ̂nh wa̒ng lả, hổi rḙt. Twi̒ tư̒ng diê̒w kiḙ̂n chăm xoóc, chon zôổng... ma̒ tí lḙ̂ bi̭ bêḙ̂nh khác kha̒. Kỏ hô̭ kâl bi̭ chiểm dêểnh 70% xổ lươ̭ng kâl.


Ba̒ Ngô Thi̭ Na ớ xỏm Zḙ̂ 2, xa̭ Bắc Fong (Kaw Fong) xứ zṷng kác biḙ̂n fáp ki̭ thwâ̭t chưḙ̂np wa̒ng lả cho kâl kam.

Kwa thi̒m hiếw kuố dâ̒n tôi, bêḙ̂nh wa̒ng lả tlêênh kâl kam ớ hwiḙ̂n Kaw Fong kỏ 2 za̭ng, môô̭ch la̒ lả wa̒ng ká gân, mẻ lả; hal la̒ lả wa̒ng gân xeenh. Bêḙ̂nh lả wa̒ng zo tác nhân bên wa̒i nhơ diê̒w kiḙ̂n chăm xoóc, thơ̒i tiết... Ko̒n dổi vởi bêḙ̂nh wa̒ng lả gân xeenh bi̭ vi rút tẩn kôông, dỏ la̒ chúng vi rút Candidatus lo̭i Liberiabacter asiaticus (Las) gâi tha.

Eenh Ngwiḙ̂n Hwa̒ng Khanh ớ khu 4, thi̭ chẩn Kaw Fong chiê xé: Nha̒ tôi kỏ 1,5ha kâl kam Kanh va̒ kam loo̒ng wa̒ng. Bớ dâ̒w năm năi thẩi kỏ hiḙ̂n tươ̭ng lả wa̒ng khwáng 30 – 40% lươ̭ng kâl. Tôi nhơ̒ kản bô̭ ki̭ thwâ̭t dêểnh tư vẩn, chăm xoóc, bỏn nhê̒w fân hư̭w kơ. Măl la̒ kal wa̒ng lả fâ̒n lởn zo thơ̒i tiết chớ ó fái vi rút, dêểnh chi̒ ni̒ kâl da̒ xeenh tlớ la̭i. Zo ánh hướng kuố bêḙ̂nh, năng xwất km năm năi xḙ bi̭ ánh hướng ít nhê̒w.

Dôô̒ng chỉ bu̒i Dăng Khwa, Tlướng foo̒ng NN&FTNT hwiḙ̂n Kaw Fong cho mắt: Ziḙ̂n tích kam tlêênh diḙ̂ ba̒n bi̭ wa̒ng lả tăng lêênh. Dâ̒n tôi da̒ ới văn bán wê̒l kác xa̭, thi̭ chẩn dớ tiên chiê̒n cho ba̒ kon xứ zṷng kác biḙ̂n fáp fu̒ hơ̭p, foo̒ng, chươ bêḙ̂nh cho kâl dám báw năng xwất. Thew rỉ chú dôô̭ng fát hiḙ̂n va̒ foo̒ng tlư̒ bêḙ̂nh hổi rḙt zo nẩm bă̒ng kác lo̭i nẩm dổi khảng, bố xung kác chất vi lươ̭ng, chất diê̒w hwa̒ khinh tlướng zúp bô̭ rḙt leenh fṷc hô̒i. Kiếm tla dô̭ PH kuố dất, nểw thẩi dô̭ PH zưởi 5,5 xứ lỉ bă̒ng kách bỏn bố xung bôl bô̭t dớ tăng dô̭ PH. Xứ zṷng chể fấm vươ̒ kái ta̭w dất, vươ̒ kích rḙt nhơ: rhizomyx, novaking... dớ tăng kươ̒ng kác hwa̭t dôô̭ng vi xinh vâ̭t kỏ lơ̭i tloong loo̒ng dất. Xứ zṷng fân bỏn lả dớ bố xung zing zươ̭ng cho kâl leenh fṷc hô̒i. Áp zṷng kác biḙ̂n fáp thâm kanh bê̒n vưng, thư̭c hiḙ̂n tốt kác kwi di̭nh wê̒l báw vḙ̂ môi tlươ̒ng tloong xứ zṷng fân bỏn, hwả chất va̒ xứ lỉ chất thái nôông ngiḙ̂p.

VL


KÁC TIN KHÁC


Thúc tấi fát tliến, nơng kaw hiḙ̂w kwá kinh tể tâ̭p thế

Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.

Bu̒i Di̒nh Văn – gương lảng fát tliến kinh tể

Tloong ta̒n năm kwa, foong tla̒w dwa̒n biên, thănh niên bươ̭t khỏ la̒ kinh tể ản thuối tlé xa̭ Lô̭ Xơn, hwiḙ̂n Tân La̭c tích kư̭c hướng ửng. Ngă̒i ka̒ng kỏ tư̒ dwa̒n biên, thănh niên pă̒ng khát boo̭ng bươn lêênh la̒ ză̒w, zảm ngẳm ngi̭, zảm la̒ ti lêênh pớ hal pa̒n thăi tlẳng tí tlớ thă̒nh ta̒n thănh niên tiêw biếw la̒ kinh tể zói kuố hwiḙ̂n.

Tlí khổ PAPI năm 2023 tính Hwa̒ Bi̒nh tăng 23 bâ̭c: Nơng kaw hiḙ̂w kwá thư̭c thi ta̒n kác tlỉnh xắch, fṷc bṷ nhân zân tốt hơn

Thew Bảw kảw Tlí khổ hiḙ̂w kwá kwán tli̭ pơ̭i hă̒nh tlỉnh kôông kấp tính (PAPI) lâ̒n thử 15 ản Tlương tli̒nh Fát tliến Liên hơ̭p kuốc ớ Viḙ̂t Nam tê̒w pơ̭i Tlung tâm Bô̒i zươ̭ng kản bô̭ pơ̭i Viḙ̂n ngiên kửw khwa hoo̭c Mă̭t tlâ̭n Tố kuốc Viḙ̂t Nam kôô̒ng môô̭ch khổ tố tlức tloong nước bươ̒ kôông bổ mởi ni, năm 2023 Hwa̒ Bi̒nh da̭t ản 43,5493 diếm, ớ thử 20/63 tính, thă̒nh tloong ká nước wê̒l Tlí khổ PAPI, tăng 23 bâ̭c xo pơ̭i năm 2022, nă̒m tloong nhỏm tlung bi̒nh – kaw )nhỏm xếp thử 2). Kết kwá ni̒ ản dố ha̒i loo̒ng kuố mo̭l zân pơ̭i hiḙ̂w kwá thư̭c hti tlỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước, kwán tli̭ diḙ̂ fương kôô̒ng pơ̭i kung ửng zi̭ch bṷ kôông kuố tlỉnh kwiê̒n ta̒n kác kấp tí fṷc bṷ nhân zân.