(HBDT) - “Ngă̒i hô̭i da̭i do̒n kết to̒n zân tôô̭c năm 2020” tlung twâ̒n khảng 11 vươ̒ kwa, khắp kác khu zân kư tlêênh diḙ̂ ba̒n tính baw tlung twâ̒n khảng 11 vươ̒ kwa, nỏ nhơ xư̭ “khôổng la̭i"” kuố Chiêng Mươ̒ng va̒ zân ka Mươ̒ng. Ớ kác khu zân kư kỏ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng khinh khôổng, fâ̒n văn nghḙ̂ kuố ngă̒i hô̭i ít nhất dê̒w kỏ 1 -–2 tiết mṷc chiêng Mươ̒ng, muổ Mươ̒ng hwă̭c zân ka Mươ̒ng. Cho thẩi, văn hwả fi vâ̭t thế kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ku̒ng nhơ kác zân tôô̭c thiếw xổ khác tlêênh diḙ̂ ba̒n tính dang ản chính ngươ̒i zân chân tloo̭ng lưw zư̭, fát hwi.

Fṷ nư̭ fươ̒ng Thi̭nh Lang (TF Hwa̒ Bi̒nh) thươ̒ng xwiên xứ zṷng chiêng tloong kác hwa̭t dôô̭ng lḙ̂ hô̭i hwă̭c xư̭ kiḙ̂n kwan tloong kuố diḙ̂ fương.

 Tlêênh diḙ̂ ba̒n tính ka̭ ni̒ kỏ 6 zân tôô̭c chỉnh dê̒w chung khôổng, nhê̒w nhất la̒ zân tôô̭c Mươ̒ng chiểm 63%, zân tôô̭c Kinh chiểm 27,7%, kác zân tôô̭c Thải, Zaw, Tă̒i, Môông va̒ kác zân tôô̭c khác chiểm 9,3%. Da xổ kác zân tôô̭c vấn zư̭ ản nhửng nét kơ bán tloong foong tṷc, tâ̭p kwản, tỉn ngươ̭ng zân tôô̭c mêê̒nh. Kác zả tli̭ zi xán wê̒l văn hoo̭c ngḙ̂ thwâ̭t, ngôn ngư̭, chư viết ản báw tô̒n; kác chi thức zân zan, chang fṷc ản lưw zư̭ ớ mức tlung bi̒nh.

Tloong nhửng năm kwa, kác kấp chỉnh kwiê̒n da̒ xâi zư̭ng chương chi̒nh, kể hwă̭ch hă̒nh dôô̭ng wê̒l văn hwả va̒ kôông tác báw tô̒n, fát hwi kác zả tli̭ zi xán văn hwả fi vâ̭t thế. Kṷ thế dêểnh chi̒ ni̒ da̒ tlu̒ng tu, tôn ta̭w, báw tô̒n, xâi zư̭ng ản 1 la̒ng văn hwả chiê̒n thôổng, ha̒ng chṷc la̒ng văn hwả zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng; thư̭c hiḙ̂n 30 dê̒ ta̒i khwa hoo̭c wê̒l văn hwả zân tôô̭c, dâ̒w tư thư̭c hiḙ̂n khânh 50 lớp chiê̒n ră̭i ngêk thwâ̭t zân zan, ha̒ng tlăm lớp ră̭i chư zân tôô̭c, fṷc zư̭ng 59 lḙ̂ hô̭i. Tlêênh kơ xớ kết kwá kiếm kê zi xán văn hwả fi vâ̭t thế, Tính wí, UBNZ tính da̒ cho fép tố chức tiển ha̒nh xưw tâ̒m, ngiên kửw, lâ̭p hô̒ xơ khwa hoo̭c cho 2 zi xán văn hwả fi vâ̭t thế, dỏ la̒ Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh va̒ Ngḙ̂ thwâ̭t Chiêng Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh da̒ ản kôông nhâ̭n dươ baw zănh mṷc zi xán fi vâ̭t thế kwuốc za năm 2016. Xâi zư̭ng hô xơ zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh chi̒nh UNESCO kôông nhâ̭n la̒ zi xán văn hwả fi vâ̭t thế tiêw biếw kâ̒n báw vḙ̂ khấn kấp.

Dôô̒ng chỉ bu̒i Thi̭ Niê̒m, Zảm dôốc Xớ VH-TT&ZL cho mắt: xác di̭nh văn hwả fi vâ̭t thế kác zân tôô̭c Hwa̒ Bi̒nh la̒ ta̒i xán vô zả kuố kác thể hḙ̂ cha ôông dớ la̭i cho măi na̒i va̒ mai khâw, la̒ fâ̒n nê̒n kuố văn hwả zân tôô̭c. Kôông tác báw tô̒n, fát hwi kác zả tli̭ zi xán văn hwả kỏ ỉ ngiḙ̂ hết khức kwan tloo̭ng tloong zảw zṷc thể hḙ̂ tlé wê̒l chiê̒n thôổng va̒ li̭ch xứ văn hwả zân tôô̭c. Nỏ ko̒n la̒ fương tiḙ̂n dớ zởi thiḙ̂w, kwáng bả hi̒nh ánh, vu̒ng dất, kon mo̭l cho zu kheéch tloong va̒ wa̒i nước, ta̭w diê̒w kiḙ̂n dớ thư̭c hiḙ̂n chiển lươ̭c fát chiến zu li̭ch Hwa̒ Bi̒nh, kóp fâ̒n tăng tlướng KT-XH kuố tính. Kác lḙ̂ hô̭i chiê̒n thôổng ản fṷc zư̭ng, Chiểng Mươ̒ng, kác zả tli̭ kuố Mo Mươ̒ng, vai tlo̒ kuố ôông Mo ản nhân zân koi tloong va̒ tôn vinh. Kỏ nhê̒w lớp chiê̒n ră̭i chư Zaw, Tă̒i, Thải, Môông, chi̒nh tẩw Chiêng Mươ̒ng, muổ Mươ̒ng… thế hiḙ̂n ỉ thức kuố nhân zân kỏ xư̭ thăi dối tích kư̭c. Ngươ̒i zân tư̭ ha̒w wê̒l nhửng zả tli̭ văn hwả fi vâ̭t thế kuố zân tôô̭c mêê̒nh, cho rêênh da̒ kỏ ỉ thức báw tô̒n va̒ fát hwi.

Twi nhiên, tloong zai dwa̭n chi̒ ni̒, xư̭ bu̒ng rố kuố kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chủng, zu nhâ̭p va̒ ánh hướng kuố kác nê̒n văn hwả bên wa̒i tác dô̭ng meḙnh dêểnh ỉ thức kuố nhân zân kác zân tôô̭c, tác dôô̭ng dêểnh foong tṷc, tâ̭p kwản, dă̭c biḙ̂t la̒ kác zả tli̭ văn hwả, văn ngḙ̂ zân zan kỏ ngwi kơ bi̭ fai tlaa̭ch. Thơơ̒ng lớp nẳm zư̭ chi thức zân zan tâ̭p chung ở ngươ̒i nhê̒w thuối i bi̭ mai môô̭ch nhê̒w. Lớp tlé da xổ ó am hiếw foong tṷc tâ̭p kwản zân tôô̭c mêê̒nh, thâ̭m chỉ ó mắt khể thiểng mḙ̂ dé. Ni la̒ nhửng vẩn dê̒ kấp bắch kâ̒n kwan tâm zái kwiết.

Zương Liḙ̂w

 


KÁC TIN KHÁC


Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.

Tliê̒n thôông hi̒nh ắnh văn hwả, kon mo̭l tính Hwa̒ Bi̒nh

Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh

Lưw zư̭ zả tli̭ nê̒n “Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).