Huyện ủy, UBND huyện Lạc Sơn

Người truyền lửa đam mê sáng tạo khoa học - công nghệ cho học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Thứ tư, 4/6/2025 | 10:00:31 Sáng

Ngoài công việc giảng dạy môn Tin học, thầy giáo Bùi Văn Niền còn đồng hành, dìu dắt các em học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số bước vào "chân trời mới”, thỏa sức đam mê, khám phá khoa học - công nghệ.


Thầy giáo Bùi Văn Niền hướng dẫn học sinh trong Câu lạc bộ STEM Trường TH&THCS Yên Phú, huyện Lạc Sơn lắp ghép mô hình sản phẩm.

Thầy Niền tâm sự: "Tôi là người dân tộc Mường, sinh ra và lớn lên ở vùng quê Yên Nghiệp (Lạc Sơn). Từ thuở nhỏ, tôi đã ấp ủ ước mơ trở thành thầy giáo để mang kiến thức truyền dạy cho lớp lớp học trò. Sau khi tốt nghiệp đại học, tôi có 9 năm công tác tại Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện Lạc Sơn. Giai đoạn 2019 - 2024, tôi gắn bó với ngôi trường vùng cao TH&THCS Quý Hòa trước khi được điều chuyển về công tác tại Trường TH&THCS Yên Phú từ năm học 2024 - 2025.”

Kể về những kỷ niệm đáng nhớ, cũng là dấu ấn trong 15 năm công tác của mình, thầy Niền chia sẻ: "Đó là quãng thời gian tôi gắn bó với Trường TH&THCS Quý Hòa. Ngôi trường nằm trên địa bàn xã đặc biệt khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất, giao thông đi lại cách trở. Học sinh chủ yếu là con em đồng bào dân tộc thiểu số, bố mẹ làm nông. Cá biệt, có em phải sống một mình vì cả bố và mẹ đều đi làm ăn xa. Trở ngại, khó khăn là vậy, nhưng hầu hết các em yêu trường, mến lớp, đam mê khám phá khoa học. 

Ngoài nhiệm vụ chuyên môn chính, thầy Niền cho rằng, trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra mạnh mẽ, các cuộc thi sáng tạo thanh thiêu niên, nhi đồng hay cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học có ý nghĩa thiết thực. Tuy cuộc thi được tổ chức hằng năm, nhưng học sinh của trường lại chưa có cơ hội tham gia, do trước đây chưa có giáo viên hướng dẫn. Bởi vậy, ngay khi nhận công tác tại trường, thầy đã đề xuất với Ban Giám hiệu thành lập Câu lạc bộ STEM (CLB).

Vượt qua những khó khăn ban đầu do thiếu cơ sở vật chất, trang thiết bị, CLB sinh hoạt đều đặn, học sinh tham gia tích cực. Thầy Niền với vai trò là người gợi mở, hướng dẫn, định hướng đã giúp học sinh phát hiện các vấn đề trong cuộc sống, gợi ý để các em đưa ra ý tưởng tạo ra các mô hình sản phẩm STEM. Giai đoạn 2019 - 2020 khi dịch Covid-19 bùng phát, từ câu hỏi gợi mở về ý tưởng của thầy Niền giúp cộng đồng phòng tránh lây lan vi rút, các học sinh đã đề xuất giải pháp tạo ra một robot để nhắc nhở mọi người đeo khẩu trang và có thêm chức năng rửa tay sát khuẩn tự động. Mô hình robot "Phòng, chống Covid-19” sau đó đã giành giải nhất cấp huyện và giải nhì cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng cấp tỉnh năm 2021.

Để giải quyết vấn đề kinh phí mua linh kiện, thiết bị điện tử lắp ghép thành mô hình sản phẩm, thầy Niền cố gắng khắc phục bằng cách kêu gọi sự tài trợ của các tổ chức như: Quỹ Dariu, Ohstem, đề xuất hỗ trợ của nhà trường và phụ huynh. Thầy còn tự bỏ tiền mua laptop cũ và các thiết bị để hỗ trợ học sinh làm sản phẩm. Trong CLB có nhiều em thuộc gia đình chính sách, bố mẹ đi làm ăn xa hoặc mồ côi nên nhiều khi việc liên lạc, trao đổi thông tin giữa thầy với trò và và giữa các thành viên không thuận tiện. Có những hôm thầy phải đón, đưa học sinh từ nhà đến trường hoàn thiện sản phẩm, thậm chí có lúc hơn 21h mới xong việc để về nhà. 

Dưới sự hướng dẫn của thầy Niền, CLB STEM Trường TH&THCS Quý Hòa đã tham gia 4 cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng cấp huyện; 5 cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng cấp tỉnh. Kết quả đã 2 lần giành giải nhất cấp huyện, 2 lần giành giải nhì cấp tỉnh. 3 năm liên tục, sản phẩm của CLB được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh chọn tham gia thi Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc. Trong đó, sản phẩm điểm danh học sinh bằng công nghệ AI được phát sóng trên kênh VTV1, Chương trình Chào buổi sáng ngày 1/1/2024 và được Công an tỉnh quan tâm để nghiên cứu hoàn thiện, ứng dụng vào thực tế. 

Từ năm học 2024 - 2025, thầy Bùi Văn Niền được luân chuyển về Trường TH&THCS Yên Phú. Tại ngôi trường này, thầy tiếp tục tìm tòi, trau dồi kiến thức chuyên môn, đổi mới phương pháp giảng dạy. Đồng thời tiếp tục truyền lửa đam mê để học sinh phát huy khả năng sáng tạo. Thành tích gần nhất là CLB STEM Trường TH&THCS Yên Phú do thầy Niền hướng dẫn đã đoạt giải khuyến khích tại Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Hòa Bình lần thứ 20, năm 2024.  


Bùi Minh