Tloong zi xán văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c Viḙ̂t Nam, zi xán văn hwả Mươ̒ng kỏ dẩw ẩn dâ̭m nét ớ tư̒ li̭nh bư̭c. Tí zởi thiḙ̂w pơ̭i tôn binh ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng, mởi ni, Báw ta̒ng tính tố tlức tlưng pă̒i hiḙ̂n bâ̭t pơ̭i tlú dê̒ "Tlẳng iểng thiểng gổm kế”. Kwa di̭ zởi thiḙ̂w têểnh kôông tlủng wê̒l foong tṷc, tâ̭p kwản kuố mo̭l Mươ̒ng kố.


Zảw biên, hoo̭c xinh Tlươ̒ng THKX Lỉ Tư̭ Tloo̭ng (TF Hwa̒ Bi̒nh) tham kwan zan tlưng pă̒i tlú dê̒ "Tlẳng iểng thiểng gổm kế” ớ Báw ta̒ng tính. 

Ha̒w hửng, ươ ngỏ, thi̒m hiếw thôông tin ta̒n kác hiḙ̂n bâ̭t tlưng pă̒i - di̭ la̒ kám nhâ̭n, hă̒nh dôô̭ng kuố hoo̭c xinh Tlươ̒ng THKX Lỉ Tư̭ Tloo̭ng (TF Hwa̒ Bi̒nh) ka̭ têểnh tham zư̭ puối tlưng pă̒i ta̒n lwa̭i dô̒ gổm pơ̭i tlú dê̒ "Tlẳng iểng thiểng gổm kế”. Ớ ni, ta̒n ủn ản tlửng kiển ta̒n hiḙ̂n bâ̭t, zi xán gẳn liê̒n pơ̭i tơ̒ng thơ̒i ki̒ li̭ch xứ, ản zởi thiḙ̂w pơ̭i thi̒m hiếw wê̒l ỉ ngiḙ̂, xư̭ tô̒n ta̭i kuố tơ̒ng hiḙ̂n bâ̭t. Ni i la̒ ta̒n kiển thức li̭ch xứ, văn hwả kuố tính ản chwiê̒n tái xinh dôô̭ng, kuốn hút dổi pơ̭i ta̒n kác ủn. 

Ủn Dô̭ Hwiê̒n Chi, lớp 9A1, Tlươ̒ng THKX Lỉ Tư̭ Tloo̭ng chiê xé: Ta̒n hwa̭t dôô̭ng tlái ngiḙ̂m kiếw zơ̒ng ni̒ zất thủ bi̭, zúp ta̒n ủn hiếw thêm wê̒l zả tli̭ văn hwả, zi tích li̭ch xứ kuố tính, tảng pô̭ la̒ kwa tlưng pă̒i chwiên dê̒, ta̒n dô̒ gổm ản tlưng pă̒i tinh tể, tḙp mă̭t. Ta̒n ủn moong hảw kỏ thêm tư̒ hwa̭t dôô̭ng tlái ngiḙ̂m thư̭c tể tí thể hḙ̂ tlé kỏ hăi dẳi thêm, tư̭ ha̒w wê̒l zả tli̭ văn hwả Hwa̒ Bi̒nh. 

Ản Xớ VH-TT&ZL mơ̒i tham zư̭ tlưng pă̒i, Tiển xi̭ Ngwiḙ̂n Văn Viḙ̂t, Zảm dôốc Tlung tâm Tiê̒n xứ Dôông Nam Ả chiê xé: Paw zan tlưng pă̒i wê̒l gổm, ta̒n ha ản dố khôông khỉ ẩm áp bới tất pơ̭i kúi la̒ 2 thă̒nh fâ̒n tlỉnh la̒ tha gổm, xử tlêênh ká thể zởi. Ka̭ ngiên kửw wê̒l gổm, xử ớ Viḙ̂t Nam, nha̒ ngiên kửw no̒ i fái ngẳm têểnh tính Hwa̒ Bi̒nh. Ngwiên zo la̒ ka̭ ta̒n tôi khai kwâ̭t ta̒n hang tiê̒n xứ kuố thơ̒i ki̒ kon mo̭l pắt tâ̒w la̒ tha gổm thi̒ tlỉnh Hwa̒ Bi̒nh la̒ môô̭ch tloong ta̒n miểng tâ̒w tiên, bỉ nhơ hang xỏm Tla̭i, mải dả la̒ng Vă̒nh… Ta̒n hang ni̒, ta̒n tôi ản dố ta̒n meénh gổm khởm tâ̒w tiên, ta̒n tơ̒ng kắch ngă̒i măi 9.000 năm. Thăm zan tlưng pă̒i ớ Báw ta̒ng tính, ản dố kwả tli̒nh fát tliến kuố kon mo̭l ka̭ no̒ i gẳn pơ̭i ta̒n dô̒ gổm thôốch. Tảng pô̭ têểnh la̒ thơ̒i ki̒ pắt tâ̒w xwất hiḙ̂n lang da̭w kỏ ta̒n dô̒ gổm zả tli̭ paw bâ̭c nhất kuố dất nước Viḙ̂t Nam kôô̒ng pơ̭i ta̒n kác nước Dôông Nam Ả, nhơ kải tha̭p ká ản koi nhơ báw bâ̭t. ta̒n tôi zất pui khi Báw ta̒ng tính tố tlức ản kuô̭c tlưng pă̒i chwiên dê̒ tí zởi thiḙ̂w pơ̭i mo̭l zân, zu kheéch tloong pơ̭i wa̒i tính. Kwa kôông tác twiên tliê̒n, kwáng bả, ta̒n kác nha̒ ngiên kửw xḙ têểnh thi̒m hiếw ớ tính Hwa̒ Bi̒nh. Ta̒n kác nha̒ ngiên kửw, dam mê wê̒l gổm tê̒w tlẳng iểng, kám nhâ̭n ản "lơ̒i thú thí”, "hơi thớ” kuố gổm pớ thiểng mo̭l thơ̭ la̒ tha xán fấm, têểnh hwa văn tinh xáw, hi̒nh zảng, chất men la̒ dêênh xán fấm gổm, xử… 

Kôô̒ng pơ̭i tlú dê̒ "Tlẳng iểng thiểng gổm kế”, Báw ta̒ng tính i ta̒ zởi thiḙ̂w tlêênh 250 hiḙ̂n bâ̭t gổm, xử, ta̒n ta̒i liḙ̂w, hi̒nh ắnh tlư̭c kwan, xinh dôô̭ng wê̒l li̭ch xứ văn hwả zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh, tí zởi thiḙ̂w têểnh kôông tlủng ta̒n bă̒ng tlửng zoong thôông diḙ̂p pớ kwả khử, fán ắnh chân thư̭c tơ̒i khôổng xa̭ hô̭i pơ̭i foong tṷc, tâ̭p kwản mâ̭n ngă̒i khâi hơ nơi xử Mươ̒ng. kwa ta̒n tư liḙ̂w gổm pơ̭i hiḙ̂n bâ̭t gổm kố, ha tê̒w hăi ản ho̭ hơn wê̒l li̭ch xứ mô̭ kuố mo̭l Mươ̒ng; wiḙ̂c zaw lưw văn hwả, kinh tể kuố mo̭l Mươ̒ng kwa tư̒ thơ̒i ki̒. 

Mo̭l Mươ̒ng la̒ kư zân bán diḙ̂ khôổng lô tơ̒i tlêênh meénh tất Hwa̒ Bi̒nh. Tloong li̭ch xứ fát tliến, mo̭l Mươ̒ng chăng kỏ ngê̒ la̒ gổm, xử mo̒ chí kỏ ngê̒ thú kôông tliê̒n thôổng ản hăi dẳi têểnh la̒ chuông pái. Mé tloong ta̒n khu mô̭ kố ta̒ ản kháw xát pơ̭i khai kwâ̭t ớ ta̒n kác bu̒ng Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh ản dố dô̒ twi̒ tảng tlú iểw la̒ gổm, xử pơ̭i khổ lươ̭ng tư̒, cho dố ta̒n zả tli̭ ká wê̒l mă̭t li̭ch xứ. Táng kế la̒ ta̒n khu mô̭ kố Kim Tlwi; khu mô̭ kố Dôổng Thêếch, xa̭ Vi̭nh Dôô̒ng, hwiḙ̂n Kim Bôi kôô̒ng pơ̭i tư̒ bu̒ng Mươ̒ng khác tloong tính. Thôông kwa tlưng pă̒i tư liḙ̂w, hiḙ̂n bâ̭t kóp fâ̒n zởi thiḙ̂w pơ̭i twiên tliê̒n khu hôô̭ng têểnh kản bô̭, dáng biên pơ̭i nhân zân wê̒l ta̒n bô̭ xưw tâ̭p hiḙ̂n bâ̭t gổm xử dôô̭c dảw, dă̭c xắc tloong ta̒n ngôl mô̭ kố kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Bô̭ xưw tâ̭p gổm xử ản koi la̒ bẳw bâ̭t kuố tơ̒ng lớp ză̒w kỏ, fán ắnh tư̒ mă̭t wê̒l tơ̒i khôổng, văn hwả, xa̭ hô̭i kuố tơ̒ng lớp kaw tloong xa̭ hô̭i thơ̒i ki̒ ni̒ kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c zaw lưw văn hwả, kinh tể kuố mo̭l Mươ̒ng kwa tư̒ thơ̒i ki̒ li̭ch xứ. Kwa di̭ khắng di̭nh văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng chăng chí kỏ li̭ch xứ lô tơ̒i, ză̒w tliê̒n thôổng, mo̒ ngă̒i măi tiếp tṷc ản báw tô̒n, fát tliến tloong xâi zư̭ng nê̒n văn hwả Viḙ̂t Nam tiên tiển, dâ̭m da̒ bán xắc zân tôô̭c.

 


KÁC TIN KHÁC


24 dô̭i tham za Hô̭i thi Twiên chwiê̒n kố dôô̭ng hwiḙ̂n La̭c Xơn năm 2024

Tloong hal ngă̒i (20 - 21/8), hwiḙ̂n La̭c Xơn tố tlức Hô̭i thi Twiên chwiê̒n kố dôô̭ng năm 2024 kôô̒ng pơ̭i kỏ 24 dô̭i twiên chwiê̒n pớ ta̒n kác xa̭, thi̭ tlẩn tloong hwiḙ̂n.

Fát tliến zu li̭ch nôông thôn tê̒w pơ̭i wiḙ̂c xâi zư̭ng nôông thôn mởi

Ta̒n năm khânh ni, wiḙ̂c tliến khai la̒ Tlương tli̒nh fát tliến zu li̭ch nôông thôn i ta̒ khơi zâ̭l tiê̒m năng, lơ̭i thể kuố khu bư̭c nôông thôn tloong fát tliến ta̒n lwa̭i zu li̭ch. Kwa di̭ kóp fâ̒n fát tliến kinh tể bu̒ng nôông thôn, xâi zư̭ng nôông thôn mởi ti paw tliê̒w khu, hiḙ̂w kwá pơ̭i pê̒n bư̭ng.

Hwiḙ̂n Mai Châw zi̒n zư̭ pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ

Tlí khăw môô̭ch thơ̒i zan ản za̭ pơ̭i mḙ̂ tlí páw. Hơ̒ I Zu ớ xỏm Hang Kiê, xa̭ Hang Kiê (Mai Châw) i ta̒ tư̭ thăi mêê̒nh thêw ản ta̒n hwa văn khỏ, kâ̒w ki̒ tlêênh wẳl thố kấm tâ̒w tiên zo mêê̒nh tư̭ la̒ lḙ̂. Foong tṷc kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Môông, chăng tlí Hơ̒ I Zu mo̒ ôông ngăi ỉ pả no̒ ka̭ ká lêênh ản 10 thuối tê̒w fái tư̭ thăi la̒ ản cho mêê̒nh môô̭ch kải wẳl thố kấm thôốch tí teẻnh dẩw pước tlướng thă̒nh kôô̒ng pơ̭i cho dố ản kải khẻw lẻw, dám dang kuố ỉ pả mo̭l Môông…

Fươ̒ng Thải Bi̒nh báw tô̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Tloong ta̒n năm kwa, kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n fươ̒ng Thải Bi̒nh (TF Hwa̒ Bi̒nh) i ta̒ la̒ ản kết kwá kwan tloo̭ng; ta̒n zả tli̭ văn hwả bâ̭t thế, fi bâ̭t thế ản kwan tâm.

Xa̭ Kwang Tiển báw tô̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Xáp nhâ̭p pớ 2 dơn bi̭ hă̒nh tlỉnh Iên Kwang pơ̭i Fúc Tiển tlước ni (TF Hwa̒ Bi̒nh) kỏ tlêênh 1.400 hô̭ zân kôô̒ng khôổng, tloong di̭ 96% hô̭ zân tôô̭c Mươ̒ng. Nhơ̒ lơ̭i thể puôn paảnh, zaw lưw thwâ̭n lơ̭i, diê̒w kiḙ̂n kinh tể kuố mo̭l zân kỏ pước kái thiḙ̂n ản dố ho̭. Pên keḙnh di̭, tơ̒i khôổng tinh thâ̒n kuố pa̒ kon nơng lêênh nhơ̒ zư̭ la̭i ản bán xắc, kôô̒ng pơ̭i báw tô̒n ta̒n nét văn hwả tliê̒n thôổng.