Kản bô̭ Báw ta̒ng tính tlaw tối wê̒l nô̭i zung zả tli̭ zi tích kuốc za dă̭c biḙ̂t Mải khṷ la̒ng Vă̒nh pơ̭i kản bô̭ kôô̒ng hoo̭c xinh xa̭ Iên Fủ (La̭c Xơn).

Báw ta̒ng tính bươ̒ tố tlức Tlương tli̒nh twiên chwiê̒n nô̭i zung zả tli̭ zi tích kuốc za dă̭c biḙ̂t Mải khṷ la̒ng Vă̒nh, xa̭ Iên Fủ cho khânh 200 hoo̭c xinh, kản bô̭, zảw biên Tlươ̒ng Tiếw hoo̭c pơ̭i Tlung hoo̭c Iên Fủ. Ngôl tlươ̒ng nă̒m keḙnh ớ ngăl miểng kuố zi tích cho dêênh thwâ̭n lơ̭i cho hoo̭c xinh thi̒m hiếw, thew ngỏ ta̒n zả tli̭ dă̭c biḙ̂t tiêw biếw kuố zi tích ni̒. Ủn Bu̒i Thu Hwiê̒n, hoo̭c xinh lớp 8 chiê xé: La̒ thể hḙ̂ tlé, ta̒n thôn tư̭ ha̒w bi̒ tlêênh kwêl hương kỏ zi tích kuốc za. Ta̒n thôn xḙ chiê xé têểnh ô̭i pa̭n wê̒l zả tli̭ zi tích kôô̒ng pơ̭i tliê̒n thôổng kwêl hương.

Dôô̒ng chỉ Tô Ănh Tủ, Zảm dôốc Báw ta̒ng tính cho hăi: Thôông kwa puối twiên chwiê̒n nô̭i zung zả tli̭ kuốc za dă̭c biḙ̂t Mải khṷ la̒ng Vă̒nh, xa̭ Iên Fủ, ta̒n tôi moong hảw chwiê̒n tái têểnh hoo̭c xinh ta̒n kiển thức kơ bán kôô̒ng zả tli̭ dă̭c biḙ̂t kuố zi tích Mải khṷ la̒ng Vă̒nh. Ta̒n ủn tlẳng iểng, thi̒m hiếw pơ̭i gi nhở zả tli̭ li̭ch xứ, ta̒n nét thôốch tḙp kuố văn hwả i ta̒ kóp fâ̒n la̒ dêênh ản hi̒nh ắnh bán xắc kuố kwêl hương mêê̒nh. Tí pớ di̭, kỏ ỉ thức tlung thăi báw bḙ̂, zi̒n zư̭ pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng. Mơ̭i mo̒ hoo̭c xinh chăng tlí la̒ mo̭l ho mo̒ ko̒n la̒ mo̭l zi̒n zư̭, lan hôô̭ng ta̒n zả tli̭ zi xán văn hwả têểnh ô̭i pa̭n, za di̒nh kôô̒ng kôô̭ng dôô̒ng. Bới bi̒ báw tô̒n zi xán văn hwả kuố ta̒n pổ kẳi ti tlước tí la̭i la̒ tlắch nhiḙ̂m mo̒ ko̒n la̒ niê̒m tư̭ ha̒w kuố mơ̭i mo̒ mo̭l zân, bới bi̒ zi xán văn hwả la̒ kă̒w nổl kuố kwả khử pơ̭i ngă̒i măi, i la̒ hă̒nh tlang cho tương lai.

Kôô̒ng pơ̭i ta̒n zả tli̭ dă̭c biḙ̂t tiêw biếw, zi tích kháw kố Mải khṷ la̒ng Vă̒nh ản Bô̭ Văn hwả - Thông tin (ngă̒i măi la̒ Bô̭ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch) xếp ha̭ng la̒ zi tích kấp kuốc za paw năm 2003. Têểnh khảng 7/2024, zi tích Mải khṷ la̒ng Vă̒nh, xa̭ Iên Fủ pơ̭i Hang xỏm Tla̭i, xa̭ Tân Lâ̭p ản Thú tưởng Chỉnh fú xếp ha̭ng zi tích kuốc za dă̭c biḙ̂t (Thew Kwiết di̭nh khổ 694/QĐ-TTg, ngă̒i 18/7/2024).

Tloong ta̒n năm kwa, kôông tác kwáng bả, zởi thiḙ̂w "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” ản tính kwan tâm tliến khai, Kế pớ khâi thwâ̭t ngư̭ nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” tlỉnh thức ản kôông nhâ̭n năm 1932, i ta̒ kỏ tư̒ hwa̭t dôô̭ng kwáng bả, zởi thiḙ̂w tloong nước pơ̭i kuốc tể tloong zi̭p kí niḙ̂m 50 năm (1982), 60 năm (1992) ớ Ha̒ Nô̭i. Ta̒n hô̭i tháw kuốc za pơ̭i kuốc tể wê̒l "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” kôô̒ng hô̭i ngi̭ kôông bổ kết kwá khăw ta̒n dơ̭t thảm xát, khai kwâ̭t ta̒n zi tích wê̒l "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” tlêênh diḙ̂ pa̒n tính.

Pớ ka̭ tải lâ̭p tính Hwa̒ Bi̒nh năm 1991 têểnh măi, Báw ta̒ng tính thươ̒ng tố tlức tlưng bă̒i tí zởi thiḙ̂w wê̒l nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh”; tố tlớc tlưng bă̒i lưw dôô̭ng ớ thă̒nh fổ Ha̒ Nôi, ta̒n tính Thải ngwiên, Hưng Iên… kôô̒ng pơ̭i ớ ta̒n hwiḙ̂n tloong tính. Năm 2017, Tính wí chí da̭w tố tlức thă̒nh kôông Hô̭i tháw khwa hoo̭c nhân kí niḙ̂m 85 năm ngă̒i thể zởi kôông nhâ̭n thwâ̭t ngư̭ nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh”. Hô̭I tháw kỏ tham za kuố tư̒ nha̒ khwa hoo̭c tloong nước, kuốc tể, ta̒n nha̒ kwán lỉ wê̒l zi xán văn hwả Tlung ương, tí la̭i thiểng wang tốt têểnh pơ̭i zởi hoo̭c thwâ̭t pơ̭i kwán lỉ zi xán tloong, wa̒i nước. Năm 2022, kí niḙ̂m 90 năm ngă̒i thể zởi kôông nhâ̭n thwâ̭t ngư̭ nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh. WBNZ tính tố tlức Hô̭i tháw khwa hoo̭c tí teẻnh zả ta̒n tiển bô̭ zoong tỉnh nhắi bo̭t tloong ngiên kửw wê̒l "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” ớ tính kôô̒ng tôn binh nha̒ kháw kố hoo̭c mo̭l Fáp M.Colani kỏ kôông thi̒m ản dố, ngiên kửw pơ̭i zoong nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” ản zởi hoo̭c thwâ̭t tiê̒n xứ kuốc tể kôông nhâ̭n paw năm 1932, kóp fâ̒n khắng di̭nh zả tli̭ ta̒n zi tích kháw kố tiêw biếw kuố nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kỏ ỉ ngiḙ̂ kwan tloo̭ng tloong ngiên kửw "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” ớ Viḙ̂t Nam kôô̒ng pơ̭i tlêênh thể zởi.

Tảng kế, zấp ni̒, thư̭c hiḙ̂n Dê̒ ản báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng kôô̒ng nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” zai dwa̭n 2023 - 2030, tính zee̒nh nguô̒n lư̭c, tliến khai tư̒ hwa̭t dôô̭ng thiết thư̭c báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ wê̒l nê̒n văn hwả Hwa̒ Bi̒nh. Tloong di̭, ta̒n kác kấp, ngă̒nh tloong tính tiếp tṷc tlủ tloo̭ng kôông tác twiên chwiê̒n, kwáng bả nê̒n "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” pô̭ tlung kôô̒ng pơ̭i zi tích kuốc za dă̭c biḙ̂t tâ̒w tiên kuố tính pô̭ tluổ, kóp fâ̒n zởi thiḙ̂w, lan hôô̭ng, tôn binh zả tli̭ kuố nê̒n văn hwả bang tâ̒m thể zởi têểnh ô̭i pa̭n tloong pơ̭i wa̒i nước.