Zi̭ch tá kủi châw Fi ản cho la̒ môô̭ch "ké thu̒” ká nhất kuố mo̭l chăn nuôi, bới bi̒ lâi lan nhănh, ka̭ kủi bắc bâ̭nh thi̒ tí lḙ̂ chít hâ̒w nhơ 100%. Ta̒n năm kwa, zi̭ch bâ̭nh châw Fi la̒ cho mo̭l nuôi tư̒ thiḙ̂t ha̭i cho mo̭l chăn nuôi, zấp ni̒ tang bu̒ng fát kôô̒ng pơ̭i ta̒n ziḙ̂n biển fức ta̭p. Cho dêênh, kâ̒n la̒ chi tí ngăn zi̭ch bâ̭nh ngwi hiếm ni̒ xâm nhiḙ̂m.

Tloong 5 năm tlớ la̭i ni, ngê̒ nuôi kủi tlêênh diḙ̂ pa̒n tính tô̭l fái tư̒ khỏ khăn, biển dôô̭ng zo ắnh hướng kuố zi̭ch Covid-19, zả dô̒ ăn tí nuôi kủi tăng lêênh kaw. Pên keḙnh di̭, zi̭ch tá kủi châw Fi ka̭ no̒ i dấp thew khăw la̒ thiḙ̂t ha̭i tư̒ dổi pơ̭i ngê̒ nuôi kủi.

Thew khổ liḙ̂w thôổng kê tôống hơ̭p ha̒ng năm kuố kṷc Thôổng kê tính, pớ năm 2019 têểnh măi, tôống ta̒n kủi tlêênh diḙ̂ pa̒n tính năm khăw tê̒w kaw hơn năm tlước. Tảng kế tí pô̭, 2019, tôống ta̒n kủi 440,4 ngi̒n kon; năm 2020 kỏ 442,8 ngi̒n kon; năm 2021 kỏ 456,8 ngi̒n kon; năm 2022 kỏ 479,8 ngi̒n kon; năm 2023 kỏ 537,9 ngi̒n kon; 5 khảng tâ̒w năm 2024 kỏ 474,5 ngi̒n kon. Zơ̒ng di̭ kỏ thế ản dố, zu̒ ngê̒ nuôi kủi tô̭l tư̒ khỏ khăn zo zi̭ch Covid-19, zả dô̒ ăn tí nuôi kủi tăng lêênh kaw, zả kủi xṷt zám mé i kỏ fát tliến ốn di̭nh, la̒ xinh kể kuố ha̒ng ngi̒n hô̭ zân. Mé, thew thôổng kê kuố Xớ Ta̒i ngwiên pơ̭i Môi tlươ̒ng, tloong 5 năm kwa, ká thắi tính i ta̒ xắi tha 306 ố zi̭ch tá kủi châw Fi, la̒ chít, fái zoong ti pẩm tlêênh 31 ngi̒n kon kủi kác lwa̭i, thiḙ̂t ha̭i dổi pơ̭i mo̭l chăn nuôi ước khânh 100 tí dôô̒ng (chuô tỉnh tli fỉ chẩng zi̭ch pớ ngân xắch nha̒ nước).

Tloong di̭, năm 2019 thiḙ̂t ha̭i nă̭ng nê̒ nhất, kwa hal dơ̭t zi̭ch. Dơ̭t môô̭ch xắi tha paw tâ̒w khảng 3 ớ 2 xa̭ thuô̭c hwiḙ̂n Lương Xơn. Dơ̭t hal, zi̭ch bâ̭nh bu̒ng fát ớ 136 xa̭, fươ̒ng, thi̭ tlẩn kuố ká thắi ta̒n hwiḙ̂n, thă̒nh fổ, kôô̒ng pơ̭i khânh 14 ngi̒n kon kủi ổm, chít, tloo̭ng lươ̭ng tlêênh 794 tẩn. Năm 2020, zám 70 ố zi̭ch xo pơ̭i năm 2019; khổ kon tiêw hwí zám khânh 50%, tloo̭ng lươ̭ng tiêw hwí zám 63% xo pơ̭i năm 2019. Pớ năm 2021 - 2023, khổ ố zi̭ch zám tảng kế xo pơ̭i năm 2019. Pớ tâ̒w năm 2024 têểnh măi, zi̭ch tá kủi châw Fi xắi tha ớ 25 thôn thuô̭c 13 xa̭, fươ̒ng, thi̭ tlẩn kuố 6 hwiḙ̂n, thă̒nh fổ; tôống khổ kủi ổm, chít fái zoong ti pẩm 472 kon, tloo̭ng lươ̭ng khânh 17 tẩn. Xớ Nôông ngiḙ̂p pơ̭i Fát tliến nôông thôn tỉnh twản, zấp ni̒, zi̭ch tá kủi châw Fi tang tăng lêênh ớ môô̭ch khổ diḙ̂ fương xo pơ̭i kôô̒ng ki̒ năm 2023.

Tlước ta̒n kải fức ta̭p kuố zi̭ch bâ̭nh, mởi ni, ớ hwiḙ̂n Da̒ Bắc, Xớ Nôông ngiḙ̂p pơ̭i Fát tliến nôông thôn i pớ tố tlức hô̭i ngi̭ tí la̒ ta̒n kắch foo̒ng, chẩng zi̭ch tá kủi châw Fi kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tloong tính. Tư̒ ỉ kiển cho hăi, khăw khi xáp nhâ̭p ta̒n Tla̭m Chăn nuôi pơ̭i thủ i kấp hwiḙ̂n thă̒nh Tlung tâm zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p, kôông tác foo̒ng, chẩng zi̭ch bâ̭nh kôô̒ng pơ̭i ta̒n kắch la̒ tí ngăn zi̭ch bâ̭nh khăw kôông bổ zi̭ch tô̭l tư̒ khỏ khăn. Di̭ la̒ ngwiên nhân la̒ cho zi̭ch ngwi hiếm kỏ thế lâi lan la̒ thiḙ̂t ha̭i tư̒ cho ngê̒ nuôi kủi tlêênh diḙ̂ pa̒n tính.

Hwiḙ̂n Da̒ Bắc zấp ni̒ la̒ diḙ̂ fương kỏ zi̭ch tá kủi châw Fi bu̒ng fát, ziḙ̂n biển fức ta̭p kôô̒ng pơ̭i 4 xa̭ kôông bổ tang kỏ zi̭ch. Tâ̒w khảng 4/2024, xa̭ Kaw Xơn bu̒ng fát zi̭ch tá kủi châw Fi ớ xỏm Tă̒m. Têểnh măi, zi̭ch bâ̭nh i ta̒ lâi lan ớ 8/9 xỏm tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭. Ản dố thư̭c tể ớ xỏm Tă̒m, khăw khânh 2 khảng fát bâ̭nh, zấp ni̒ ta̒n kủi kuố xỏm chăng ko̒n. Tlướng xỏm Tă̒m Tliḙ̂w Fúc Twẩn cho hăi, xỏm kỏ 104 nha̒, tlêênh 80 nha̒ zwi tli̒ fát tliến ngê̒ nuôi kủi, tlú iểw zôổng kủi zâ̒m bán diḙ̂. Ngwiên zo la̒ cho zi̭ch bâ̭nh bu̒ng fát ản tlướng xỏm Tă̒m pô̭ la̭i fâ̒n tư̒ la̒ zo wiḙ̂c bâ̭n chwiến, puôn paảnh ta̒n nhúc kủi pớ miểng khác têểnh diḙ̂ pa̒n i tư̒. Pên keḙnh di̭, ka̭ xắi tha bâ̭nh i ko̒n ti̒nh tla̭ng nảng kủi ổm bâ̭nh tha tí chiê ha̒.

Dôô̒ng chỉ Dinh Thănh Xwân, Chú ti̭ch WBNZ xa̭ Kaw Xơn cho hăi, kôông tác foo̒ng, chẩng zi̭ch tá kủi châw Fi tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ tô̭l fái tư̒ khỏ khăn. Ka̭ xắi tha zi̭ch bâ̭nh, xa̭ i ta̒ khweenh bu̒ng zi̭ch, páw zân zoong ti pẩm thew kwi di̭nh mé i ko̒n xắi tha ti̒nh tla̭ng paảnh chă̭l kủi ổm. Môô̭ch khổ nha̒ ớ xa tlung tâm ka̭ kủi chít chăng zoong pẩm thew kwi di̭nh mo̒ tư̭ ỉ zoong kwái tha pển, tha mương, môi tlươ̒ng. Kải khác nươ la̒ wiḙ̂c lâ̭p biên bán thôổng kê, hwí kủi chuô ản la̒ lâ̭p, tư̒ nha̒ chăng kỏ thuốc khứ tlu̒ng, lḙ̂ bô̭t pôl tí khoi tlé paw ka̭ zoong pẩm. Ta̒n tố kiếm tla tô̭l khỏ bi̒ bưởng wê̒l kơ xớ fáp lỉ.

Dổi pơ̭i xa̭ Tủ Lỉ (Da̒ Bắc), zi̭ch bâ̭nh i ta̒ hơn môô̭ch khảng. Zấp ni̒ kôông tác foo̒ng, chẩng zi̭ch tá kủi châw Fi i tô̭l tư̒ khỏ khăn, bất kâ̭p. Thew dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Văn Diḙ̂n, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ xa̭ Tủ Lỉ, tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ kỏ ti̒nh tla̭ng ta̒n xỏm chí páw ka̭ kỏ kủi chít, chăng páw kủi ổm cho dêênh zất khỏ tloong wiḙ̂c ngăn wiḙ̂c paảnh chă̭l kủi. Diḙ̂ pa̒n xa̭ záp zeenh pơ̭i tính Fủ Tho̭, wiḙ̂c bâ̭n chwiến kủi paw tha khỏ kwán lỉ, ko̒n ti̒nh tla̭ng kwái xác kủi chít tha môi tlươ̒ng.

Dôô̒ng chỉ Vương Dắc Hu̒ng, Fỏ Zảm dôốc Xớ Nôông ngiḙ̂p pơ̭i Fát tliến nôông thôn i ta̒ chí tha ta̒n khỏ khăn, bưởng bắc tloong kôông tác foo̒ng, chẩng zi̭ch tá kủi châw Fi zấp ni̒. Tloong di̭, kơ kwan kwán lỉ nha̒ nước wê̒l chăn nuôi pơ̭i thủ i kấp hwiḙ̂n kuố môô̭ch khổ diḙ̂ fương thiểw kản bô̭ chwiên môn; hăi kản bô̭ fṷ tlắch li̭nh bư̭c chăn nuôi pơ̭i thủ i chuô kỏ tư̒ kinh ngiḙ̂m tloong kôông tác foo̒ng chẩng zi̭ch bâ̭nh cho dêênh tô̭l tư̒ khỏ khăn tloong wiḙ̂c la̒ nhiḙ̂m bṷ tham mưw, chí da̭w twiển kơ xớ. Tlung tâm Zi̭ch bṷ nôông ngiḙ̂p kấp hwiḙ̂n hwa̭t dôô̭ng thew kơ chể zi̭ch bṷ kôông tlư̭c thuô̭c kwán kỉ kuố WBNZ hwiḙ̂n, thă̒nh fổ cho dêênh wiḙ̂c tố tlức foo̒ng chẩng zi̭ch bâ̭nh dôô̭ng bâ̭t zo diḙ̂ fương chí da̭w, diê̒w hă̒nh.

Dổi pơ̭i kấp xa̭, kôông tác tố tlức ta̒n hwa̭t dôô̭ng foo̒ng chẩng zi̭ch dôô̭ng bâ̭t zấp ni̒ chuô dám báw iêw kâ̒w; nhân biên thủ i kấp xa̭ hướng fṷ kấp la̒ 1,0 (hḙ̂ khổ lương kơ bán) chuô thwá dảng cho mo̭l la̒ nhiḙ̂m bṷ, cho dêênh xắi têểnh thiểw tâm hwiết pơ̭i ngê̒, chuô la̒ hết tlắch nhiḙ̂m ản zaw. Chăn nuôi nôông hô̭ tlú iểw fân tản, nhó lé, ku̒m nuôi ta̭m bơ̭ cho dêênh khỏ la̒ ta̒n biḙ̂n fáp na twa̒n xinh hoo̭c, chăng dám báw an twa̒n zi̭ch bâ̭nh. Kôô̒ng pơ̭i di̭, ngẳm ngi̭ kuố môô̭ch khổ bô̭ fâ̭n mo̭l zân wê̒l kôông tác foo̒ng chẩng zi̭ch bâ̭nh cho bâ̭t nuôi chuô kaw. Wa̒i tha, zấp ni̒, hwa̭t dôô̭ng kiếm xwát ản wiḙ̂c nảng kủi, kiếm tla diê̒w kiḙ̂n bḙ̂ xinh thủ i xán fấm dôô̭ng bâ̭t puôn paảnh ti la̭i ớ tlêênh diḙ̂ pa̒n chăng ản kiếm tla, kiếm xwát. Cho dêênh, ngwi kơ bất an twa̒n bḙ̂ xinh thư̭c fấm ắnh hướng têểnh khức khwé kôô̭ng dôô̒ng kôô̒ng pơ̭i la̒ za tăng ngwi kơ zi̭ch bâ̭nh lâi tha hôô̭ng la̒ zất kaw, nhất la̒ zi̭ch tá kủi châw Fi.