Ngḙ̂ nhân ớ ta̒n kác hwiḙ̂n chiê xé, tlaw tối ớ tloong puối zaw lưw ta̒n kác Kâw la̭c bô̭ Mo Mươ̒ng ớ hwiḙ̂n Kaw Foong. 

Kâw la̭c bô̭ Mo - khức khôổng ớ ta̒n bu̒ng Mươ̒ng

Ớ hwiḙ̂n Kaw Foong, Kâw la̭c bô̭ Mo Mươ̒ng Tha̒ng ản thă̒nh lâ̭p pơ̭i ti paw hwa̭t dôô̭ng i ta̒ kóp fâ̒n hwi dôô̭ng ta̒n nguô̒n lư̭c, ta̭w chwiến biển tích kư̭c kuố mo̭l zân tham za zư̭ zi̒n, báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng. Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Ngoo̭c Thwâ̭n, Chú nhiḙ̂m Kâw la̭c bô̭ Mo Mươ̒ng Tha̒ng chiê xé: Pớ kuổi năm 2021, kâw la̭c bô̭ Mo Mươ̒ng Tha̒ng kuố hwiḙ̂n Kaw Foong tlỉnh thức tha mă̭t pơ̭i ti paw hwa̭t dôô̭ng kôô̒ng 25 thă̒nh biên. Ni la̒ ta̒n ngḙ̂ nhân Mo Mươ̒ng ớ 9 xa̭ tloong hwiḙ̂n Kaw Foong, Hwa̭t dôô̭ng kuố kâw la̭c bô̭ Mo Mươ̒ng Tha̒ng i ta̒ kóp fâ̒n la̒ nả chwiến biển tích kư̭c tloong nhân zân tham za zi̒n zư̭, báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả, dôô̭ng biên ta̒n ngḙ̂ nhân tiếp tṷc thư̭c hă̒nh, chwiê̒n dă̭i, zi̒n zư̭ ta̒n ảng Mo. Khăw 3 năm ti paw hwa̭t dôô̭ng, zấp ni̒ kâw la̭c bô̭ Mo Mươ̒ng Tha̒ng kỏ 46 hô̭i biên tham za xinh hwa̭t, tloong khổ ni̒ kỏ 16 thă̒nh biên la̒ thâ̒i mo tlé, thuối tơ̒i pớ 26 - 45 i tê̒w nẳm bư̭ng ta̒n ba̒i mo, thư̭c hă̒nh tốt ngi lḙ̂ Mo. 

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Iển Minh, Fỏ Tlướng foo̒ng Văn hwả pơ̭i Thôông tin hwiḙ̂n Kaw Foong cho hăi: Hwiḙ̂n tang tấi nhănh zư̭ ản xâi zư̭ng Khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i zi̭ch bṷ zu li̭ch ớ xa̭ Hơ̭p Foong. Ha̒ng năm, hwiḙ̂n xâi zư̭ng pơ̭i ban hă̒nh kể hwă̭ch tí la̒ ta̒n nhiḙ̂m bṷ báw tô̒n pơ̭i fát hwi zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n. Thew di̭, tiếp tṷc hô̭ tlơ̭ bớ hôô̭ng hwa̭t dôô̭ng kâw la̭c bô̭ Mo Mươ̒ng Tha̒ng, tố tlức zaw lưw pơ̭i kâw la̭c bô̭ Mo Mươ̒ng ớ ta̒n diḙ̂ fương khác. Tiếp túc chí da̭w ta̒n xa̭ kỏ zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tiển hă̒nh ngiên kửw, lâ̭p kwi hwă̭ch xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng la̒ po cho hơ̭p pơ̭i wiḙ̂c khai thác môi tlươ̒ng thư̭c hă̒nh zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i fát tliến zu li̭ch. Lôô̒ng gép zởi thiḙ̂w wê̒l zả tli̭ zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng cho hoo̭c xinh ta̒n kác kấp tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n… kwa di̭ kóp fâ̒n zư̭ zi̒n báw tô̒n pơ̭i fát hwi hiḙ̂w kwá zả tli̭ dă̭c xắc kuố zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng. 

Chăng tlí ớ hwiḙ̂n Kaw Foong, zấp ni̒, tlêênh diḙ̂ pa̒n tính thă̒nh lâ̭p ản tư̒ kâw la̭c bô̭ Mo Mươ̒ng ớ ta̒n hwiḙ̂n: La̭c Xơn, Tân La̭c, Iên Thwí, Kim Bôi. Tlêênh kơ xớ hwat jdôô̭ng kuố ta̒n kác kâw la̭c bô̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch i ta̒ hưởng tí thâ̒i Mo ớ ta̒n bu̒ng Mươ̒ng kôô̒ng xưw tâ̒m, ngiên kửw, biên tâ̭p pơ̭i xâi zư̭ng thă̒nh ta̒n kác kuổn khắch wê̒l Mo Mươ̒ng kuố mơ̭i mo̒ bu̒ng ti kôô̒ng pơ̭i dă̭c thu̒ tluổ. Tảng pô̭, ớ ta̒n diḙ̂ fương tang la̒ Zơ̭ ản 6 wê̒l báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố ta̒n zân tôô̭c thiếw khổ tê̒w la̒ pơ̭i fát tliến zu li̭ch tloong Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi, môô̭ch fâ̒n nguô̒n bổn i ta̒ hô̭ tlơ̭ ta̒n ngḙ̂ nhân wê̒l tlang fṷc tí thư̭c hă̒nh, chwiê̒n dă̭i Mo Mươ̒ng cho thể hḙ̂ tlé. Kwa thơ̒i zan, mô hi̒nh kuố ta̒n kác kâw la̭c bô̭ Mo Mươ̒ng hwa̭t dôô̭ng hiḙ̂w kwá, thu ản tư̒ tư liḙ̂w kwỉ, ta̒n ngḙ̂ nhân tích kư̭c tham za. Chăng tlí tlâ̒ng la̭i ớ hwa̭t dôô̭ng tlêênh diḙ̂ pa̒n, ta̒n kâw la̭c bô̭ tố tlức zaw lưw, tlaw tối, chiê xé pơ̭i tiếp nhâ̭n ản ta̒n thôông tin mởi. Wiḙ̂c ni̒ tlước ni la̒ zất khỏ khăn tí ta̒n kác thâ̒i Mo ngô̒i pơ̭i ha̒, bới bi̒ mơ̭i mo̒ thâ̒i Mo kỏ môô̭ch bi̭ thể tluổ, zoong tỉnh tâm linh. Mé zấp ni̒, hâ̒w nhơ ta̒n thâ̒i Mo tê̒w ha̒i hwa̒ kết nổl, chiê xé - wiḙ̂c ni̒ kỏ ỉ ngiḙ̂, hiḙ̂w kwá tư̒ tloong wiḙ̂c báw tô̒n zả tli̭ Mo Mươ̒ng. 

Tí zi xán Mo Mươ̒ng tlớ thă̒nh ta̒i xán, la̒ wiḙ̂c chung kuố zân tôô̭c

Tloong ta̒n năm kwa, tính Hwa̒ Bi̒nh ban hă̒nh tư̒ văn bán kwan tloo̭ng tlêênh li̭nh bư̭c văn hwả, tloong di̭ xác di̭nh Mo Mươ̒ng la̒ môô̭ch tloong ta̒n zi xán kâ̒n báw tô̒n, zư̭ zi̒n pơ̭i fát hwi tloong tơ̒i khôổng kôô̭ng dôô̒ng nhơ Tlí thi̭ khổ 08-CT/TU, ngă̒i 20/1/2016 kuố Ban Thươ̒ng bṷ Tính wí wê̒l tăng kươ̒ng xư̭ lă̭nh da̭w kuố kác kấp wí Dáng dổi pơ̭i kôông tác zư̭ zi̒n, báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n tính ản ban hă̒nh. WBNZ tính i ta̒ thă̒nh lâ̭p Ban Chí da̭w Mo Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh; xâi zư̭ng kể hwă̭ch lâ̭p hô̒ xơ khwa hoo̭c zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh tli̒nh Bô̭ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch zoong paw zănh mṷc zi xán kấp kuốc za năm 2016. Năm 2018, WBNZ tính fê zwiḙ̂t pơ̭i ban hă̒nh Dê̒ ản "Báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh zai dwa̭n 2019 - 2025 pơ̭i ta̒n năm tiếp thew”. Mởi ni, tính ban hă̒nh Dê̒ ản "Báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i Nê̒n văn hwả Hwa̒ Bi̒nh zai dwa̭n 2023 - 2030 tlêênh diḙ̂ pa̒n tính. Pớ di̭, nơng kaw ngẳm ngi̭ kuố ta̒n kác kấp, kác ngă̒nh, kôô̭ng dôô̒ng xa̭ hô̭i wê̒l ta̒n zả tli̭ văn hwả Mo Mươ̒ng kỏ tư̒ chwiến biển tích kư̭c.

Kôô̒ng wiḙ̂c kwan tâm dâ̒w tư kuố tính, paw kuô̭c kuố ká hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭, kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng la̒ ản ta̒n kết kwá tảng gi nhâ̭n. năm 2015, tính tỏn nhâ̭n bă̒ng báw tlơ̭ kuố Liên hiḙ̂p ta̒n hô̭i UNESCO Viḙ̂t Nam cho zi xán văn hwả "Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh”. Ngă̒i 19/1/2016, Bô̭ tlướng Bô̭ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kỏ kwiết di̭nh khổ 246/QĐ-BVHTTDL zoong Mo Mươ̒ng paw zănh mṷc zi xán văn hwả fi bâ̭t thế kuốc za. Năm 2020, Mo Mươ̒ng ản Thú tưởng Chỉnh fú chí da̭w cho̭n la̒ zi xán fi bâ̭t thế kâ̒n fái xâi zư̭ng hô̒ xơ kuố za dḙ̂ tli̒nh UNESCO gi zănh paw zănh mṷc zi xán văn hwả fi bâ̭t thế kâ̒n báw bḙ̂ khấn kấp.

Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Văn Twa̒n, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ tính, Tlướng Ban Chí da̭w Mo Mươ̒ng tính cho hăi: Khăw khi Mo Mươ̒ng ản kôông nhâ̭n la̒ zi xán văn hwả fi bâ̭t thế kuốc za, tính hwa̒ Bi̒nh ka̭ no̒ i kwan tâm twiên tliê̒n, nơng kaw nhâ̭n thức kuố ta̒n kác kấp wí Dáng, tlỉnh kwiê̒n, nhất la̒ mo̭l dửng tâ̒w ta̒n kác kấp, kác ngă̒nh, diḙ̂ fương, dơn bi̭ kôô̒ng tơ̒ng lớp nhân zân wê̒l bai tlo̒, ỉ ngiḙ̂ nhân văn khu hôô̭ng kuố zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng. Xâi zư̭ng ta̒i liḙ̂w twiên tliê̒n wê̒l ta̒n zả tli̭ dă̭c xắc, tiêw biếw kuố zi xán Mo Mươ̒ng tí twiên tliê̒n, kwáng bả hôô̭ng ha̭i tlêênh ta̒n fương tiḙ̂n thôông tin da̭i tlủng, ma̭ng xa̭ hô̭i… Xán xwất fim kwáng bả hi̒nh ắnh zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng tí fát xoỏng tlêênh ta̒n kác kânh chwiê̒n hi̒nh, Kướ Thôông tin diḙ̂n tứ, kânh Youtube tí fát hwi zả tli̭ kuố zi xán.

Pên keḙnh di̭, tính Hwa̒ Bi̒nh dôô̭ng biên ta̒n ngḙ̂ nhân Mo Mươ̒ng tiếp tṷc thư̭c hă̒nh pơ̭i chwiê̒n dă̭i zi xán Mo Mươ̒ng. Ngỏ xét, cho̭n, pơ̭i dê̒ ngi̭ kôông nhâ̭n ngḙ̂ nhân Mo Mươ̒ng la̒ ngḙ̂ nhân Ưw tủ thew kwi di̭nh; xâi zư̭ng pơ̭i ban hă̒nh kơ chể, tlỉnh xắch da̭i ngô̭, tôn binh mo̭l kỏ kôông báw tô̒n zi̒n zư̭, chwiê̒n dă̭i pơ̭i hoo̭c Mo Mươ̒ng la̒ po cho hơ̭p tí lâ̭p khwiển khích, dôô̭ng biên ta̒n ngḙ̂ nhân Mo Mươ̒ng kwan tâm hơn nươ têểnh kôông tác da̒w ta̭w, xâi zư̭ng dô̭i ngḙ̂ nhân kể kâ̭n mêê̒nh. Kwả tli̒nh lưw chwiê̒n Mo Mươ̒ng ản la̒ thôông kwa wiḙ̂c chwiê̒n meḙnh, tlước ni i ta̒ kỏ tư̒ kôông tli̒nh xưw tâ̒m, ngiên kửw, zi̭ch thwâ̭t Mo Mươ̒ng thew fương fáp fiên âm pớ thiểng La tinh, mé zo tư̒ kắch gi khác ha̒ cho dêênh chuô chwiê̒n tái ản hết nô̭i zung pơ̭i zả tli̭ kuố Mo Mươ̒ng. Năm 2016, WBNZ tính ban hă̒nh Kwiết di̭nh fê chwấn Bô̭ chư̭ zân tôô̭c Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh; chí da̭w tliến khai Dê̒ ản dă̭i pơ̭i hoo̭c Bô̭ chư̭ zân tôô̭c Mươ̒ng tlêênh diḙ̂ pa̒n tính; tải bán kwiến khắch Mo Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh năm 2019. Wiḙ̂c ni̒ kỏ ỉ ngiḙ̂ zất kwan tloo̭ng tloong kwả tli̒nh xâi zư̭ng hô̒ xơ Mo Mươ̒ng ti pơ̭i kôông tác báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ Mo Mươ̒ng tloong tơ̒i khôổng. Kôô̒ng pơ̭i lươ̭ cho̭n môô̭ch khổ nô̭i zung la̒ po cho hơ̭p, tảng kế nhơ Mo Xứ thi tí zoong paw tlương tli̒nh Zảw zṷc zi xán tloong bâ̭c hoo̭c fố thôông tlêênh diḙ̂ pa̒n tính. Tloong ta̒n tlương tli̒nh, xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính i ta̒ zoong nô̭i zung tli̒nh ziḙ̂n văn hwả Mo Mươ̒ng tê̒w pơ̭i wiḙ̂c kwáng bả zi xán tí fát tliến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng, la̒ dêênh ản bán xắc tluổ kuố văn hwả, kon mo̭l, zu li̭ch tính Hwa̒ Bi̒nh. Pớ di̭, kóp fâ̒n nơng kaw zả tli̭ kuố zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng, la̒ cho zi xán văn hwả tlớ thă̒nh ta̒i xán, la̒ hă̒nh tlang chung kuố zân tôô̭c.