Thơ̒i zan kwa, pă̒ng wi tỉn pơ̭i tlắch nhiḙ̂m kuố mêê̒nh, mo̭l kỏ wi tỉn tloong dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ hwiḙ̂n Kim Bôi i ta̒ fát hwi ản bai tlo̒ ‘pô̭ zân tin, la̒ zân thew”. Pớ di̭ kóp fâ̒n bâ̭n dôô̭ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ tham za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i, xâi zư̭ng pơ̭i kúng kổ khổi da̭i dwa̒n kết ká thắi zân tôô̭c.


Ôông Bu̒i Văn Nhă̭t (thử hal pên chiêw), mo̭l kỏ wi tỉn xỏm Koóc Lâ̭m, xa̭ Kim Bôi (Kim Bôi) chiê xé kinh ngiḙ̂m bâ̭n dôô̭ng mo̭l zân zái foỏng mă̭t pă̒ng tí la̒ zư̭ ản tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Zu̒ i ta̒ ớ thuối pớ tlước têểnh măi hiểm, mé kôô̒ng pơ̭i kinh ngiḙ̂m tloong kuô̭c khôổng, am hiếw foong tṷc, tâ̭p kwản, bán xắc văn hwả zân tôô̭c, ká thắi ta̒n hwa̭t dôô̭ng kuố thôn, xỏm cho dêênh ôông Bu̒i Văn Xa̭n ớ xỏm Tlḙw, xa̭ Tủ Xơn ka̭ no̒ i ản pa̒ kon tỉn nhiḙ̂m pơ̭i pă̒w la̒ mo̭l kỏ wi tỉn tloong dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ kuố xỏm. Chăng tlí la̒ mo̭l kỏ wi tỉn, ôông Xa̭n ko̒n la̒ Chi hô̭i tlướng Chi hô̭i mo̭l kaw thuối xỏm Tlḙw. Kôô̒ng pơ̭i kương bi̭ ni̒ i ta̒ zoong la̭i cho ôông tư̒ tlái ngiḙ̂m tí chwiê̒n la̭i lổi khôổng thôốch tḙp cho thôn kon kôô̒ng pa̒ kon tloong xỏm. Ôông Bu̒i Văn Xa̭n cho hăi: Tôi kôô̒ng za di̒nh ka̭ no̒ i gương mâ̭w chấp hă̒nh tốt tlú tlương, dươ̒ng lổi kuố Dáng, tlỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước; ta̒n tlí thi̭, ngi̭ kwiết kuố ta̒n kấp wí, tlỉnh kwiê̒n pơ̭i kwi ước, hương ước kuố diḙ̂ fương. Tôi ka̭ no̒ i tích kư̭c tham za ta̒n hwa̭t dôô̭ng foong tla̒w fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i, la̒ tẩm gương tí ta̒n hô̭ tloong xỏm kôô̒ng kôô̭ng dôô̒ng la̒ thew.

Zấp ni̒, hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ 152 mo̭l kỏ wi tỉn, tloong di̭ zân tôô̭c Mươ̒ng 136 mo̭l, zân tôô̭c Zaw 12 mo̭l, zân tôô̭c Kinh 4 mo̭l. Mo̭l kỏ wi tỉn gô̒m ta̒n thă̒nh fâ̒n: Tlướng thôn, kản bô̭ ngí hưw, thâ̒i mo… Xác di̭nh ni la̒ dô̭i ngṷ kỏ khá năng kwi tṷ, bâ̭n dôô̭ng, khwiển khích mo̭l zân la̒ hiḙ̂w kwá ta̒n tlú tlương kuố Dáng, tlỉnh xắch, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước, dwa̒n kết bươn lêênh fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i… Ta̒n năm kwa, kấp wí, tlỉnh kwiê̒n ta̒n kác kấp hwiḙ̂n Kim Bôi ka̭ no̒ i kwan tâm, dôô̭ng biên mo̭l kỏ wi tỉn tham za twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng nhân zân la̒ thew tlú tlương, dươ̒ng lổi kuố Dáng, tlỉnh xắch fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước; twiên chwiê̒n tấi lu̒i táw hôn; tích kư̭c fát tliến kinh tể, zám nge̒w, bươn lêênh la̒ ză̒w tlỉnh dảng, xâi zư̭ng nôông thôn mởi… Kôô̒ng pơ̭i, hwiḙ̂n tố tlức ta̒n lớp tâ̭p hwẩn, bô̒i zươ̭ng kiển thức cho mo̭l kỏ wi tỉn, tố tlức tham kwan, hoo̭c hói kinh ngiḙ̂m kuố mo̭l kỏ wi tỉn pớ ta̒n diḙ̂ fương khác…

Tloong fát tliến kinh tể, zám nge̒w, mo̭l kỏ wi tỉn tloong hwiḙ̂n tích kư̭c ti tâ̒w tloong kôông tác twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng nhân zân la̒ thew ta̒n foong tla̒w thi duô law dôô̭ng xán xwất, fát tliến kinh tể, gương mâ̭w la̒ ta̒n mô hi̒nh, bâ̭n dôô̭ng dôô̒ng ba̒w tích kư̭c tloong xán xwất. Tư̒ za di̒nh mo̭l kỏ wi tỉn nhơ za di̒nh ta̒n ôông, mḙ̂: Bu̒i Dức Thươ̭ng, khu Mở Dô̒i, thi̭ tlẩn Bo; Bu̒i Thi̭ Tlinh, xỏm Xuổi Kon, xa̭ Kim Bôi; Bu̒i Văn Thṷ, xỏm Ngew, xa̭ Xwân Thwí… chăng tlí bươn lêênh la̒ ză̒w cho za di̒nh mo̒ ko̒n hô̭ tlơ̭, zúp dơ̭ tư̒ hô̭ thôông kwa wiḙ̂c hô̭ tlơ̭ zôổng, bổn, ki̭ thwâ̭t, wiḙ̂c la̒ zúp tư̒ hô̭ bươn lêênh tha khói kải nge̒w, la̒ ză̒w tlỉnh tảng. Nhơ̒ di̭, kóp fâ̒n zúp tí lḙ̂ hô̭ nge̒w hwiḙ̂n zám ko̒n 12,28%; bi̒nh kwân thu nhâ̭p ản 50 tliḙ̂w dôô̒ng/mo̭l/năm.

Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Viḙ̂t Hwa̒, Tlướng foo̒ng Zân tôô̭c hwiḙ̂n Kim Bôi cho hăi: "Pă̒ng ta̒n kinh ngiḙ̂m foong fủ, loo̒ng nhiḙ̂t ti̒nh kôô̒ng gương mâ̭w, tâ̭n twi̭ kuố mêê̒nh, dô̭i ngṷ mo̭l kỏ wi tỉn i ta̒ kóp fâ̒n chăng nhó tloong fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i, dám báw kuốc foo̒ng - an ninh kuố diḙ̂ fương. Tảng kế nhơ mo̭l kỏ wi tỉn tích kư̭c twiên chwiê̒n tấi lu̒i na̭n tráw hôn pơ̭i lḙ̂ ha̒ khânh hwiết thôổng. Kôô̒ng pơ̭i di̭ mo̭l kỏ wi tỉn i ta̒ kúng kổ thêm niê̒m tin kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ dổi pơ̭i wiḙ̂c lă̭nh da̭w kuố Dáng, kwán lỉ kuố Nha̒ nước, xửng tảng la̒ miểng ỉn tin kâ̭i, kă̒w nổl kuố kấp wí, tlỉnh kwiê̒n pơ̭i nhân zân tloong wiḙ̂c xâi zư̭ng, kúng kổ hḙ̂ thôổng tlỉnh tli̭, toỏng kóp tích kư̭c cho fát tliến pê̒n bư̭ng kuố diḙ̂ fương.


KÁC TIN KHÁC


La̒ tha ản môi tlươ̒ng khôổng, xân pui zôô̭ng an twa̒n cho dét kon zân tôô̭c

Tính Hwa̒ Bi̒nh kỏ tlêênh 226 ngi̒n dét kon, tloong di̭ kỏ tlêênh 53 ngi̒n dét kon mo̭l zân tôô̭c Kinh kôô̒ng pơ̭i tlêênh 173 ngi̒n dét kon kuố tư̒ zân tôô̭c khác. Tlước thư̭c tla̭ng dét kon bi̭ tai na̭n thương tích năm no̒ i xắi tha, thơ̒i zan kwa, tính dă̭c biḙ̂t kwna tâm têểnh kôông tác báw bḙ̂, chăm xoóc pơ̭i zảw zṷc dét kon pă̒ng ta̒n tlương tli̒nh, kắch la̒, hwa̭t dôô̭ng thiết thư̭c, hiḙ̂w kwá. Môô̭ch tloong ta̒n hwa̭ô̭nt kóp fâ̒n tí dét kon fát tliến ká thắi wê̒l poóc mêê̒nh kôô̒ng tinh thâ̒n la̒ tlủ tloo̭ng la̒ tha môi tlươ̒ng khôổng, xân pui zôô̭ng an twa̒n.

Ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭ tất ớ, xán xwất kóp fâ̒n zúp dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ “an kư, la̭c ngiḙ̂p”

Ngăl khăw khi ản kấp tất ớ, tư̒ nha̒ zân tôô̭c Môông i ta̒ chwiến wê̒l Khu pu̒ng ớ mởi Tẳw Na̒ ớ xỏm Tă̒w Na̒, xa̭ Kun Few (Mai Châw) tí la̒ nha̒, tố tlức la̭i kuô̭c khôổng tí "an kư” thew dủng ngwiḙ̂n boo̭ng. Ni la̒ môô̭ch tloong ta̒n khu bư̭c pu̒ng ớ mởi ản tính dâ̒w tư pớ ta̒n nguô̒n bổn hô̭ tlơ̭, fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ kôô̒ng pơ̭i miê̒n nủi ản tliến khai thă̒nh kôông tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Mai Châw pô̭ tluổ kôô̒ng ká thắi tính pô̭ tlung.

Mo̭l nôông zân bu̒ng kaw nêw gương lảng tloong wiḙ̂c tha khói kải nge̒w

Wa̒i 40 thuối, la̒ mo̭l law dôô̭ng tlỉnh tloong nha̒ kỏ 5 mo̭l, eenh Bu̒i Văn Zư̭c, xỏm Cha, xa̭ Ngoo̭c Xơn (La̭c Xơn) tơ̒ng tlái kwa chăng éw lâ̒n "tấch pươ̭”. Nhơ̒ chi̭w khỏ, ỉ thức chú dôô̭ng bươn lêênh, eenh la̒ dêênh ản kơ ngơi khang tlang, diê̒w kiḙ̂n kinh tể bư̭ng chắc, kuô̭c khôổng ẩm do.

Thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh la̒ hiḙ̂w kwá kôông tác xwất khấw law dôô̭ng

Tloong 10 khảng năm 2024, kôông tác zái kwiết wiḙ̂c la̒, xwất khấw law dôô̭ng kuố thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh tiếp tṷc khới xắc. Kwa ta̒n kác kânh kuố zwănh ngiḙ̂p kỏ tlức năng tư bẩn, zởi thiḙ̂w, twiến zṷng i ta̒ zoong 112 law dôô̭ng ti la̒ wiḙ̂c kỏ thơ̒i ha̭n ớ nước wa̒i thew hơ̭p dôô̒ng.