Wa̒i 40 thuối, la̒ mo̭l law dôô̭ng tlỉnh tloong nha̒ kỏ 5 mo̭l, eenh Bu̒i Văn Zư̭c, xỏm Cha, xa̭ Ngoo̭c Xơn (La̭c Xơn) tơ̒ng tlái kwa chăng éw lâ̒n "tấch pươ̭”. Nhơ̒ chi̭w khỏ, ỉ thức chú dôô̭ng bươn lêênh, eenh la̒ dêênh ản kơ ngơi khang tlang, diê̒w kiḙ̂n kinh tể bư̭ng chắc, kuô̭c khôổng ẩm do.


Eenh Bu̒i Văn Zư̭c (pên tăm) xỏm Cha, xa̭ Ngoo̭c Xơn (La̭c Xơn) tha khói kải nge̒w bươn lêênh la̒ ză̒w pớ wiḙ̂c fát tliến kinh tể nôông ngiḙ̂p.

Bang thiểng la̒ bu̒ng tlung tâm xa̭ mé diḙ̂ hi̒nh xỏm Cha khả la̒ lêênh thuổng, khu zân kư thi̒ chăng tâ̭p tlung, diê̒w kiḙ̂n ha̭ tơ̒ng, tơ̒i khôổng, thu nhâ̭p kuố ta̒n hô̭ zân i chăng hơn ta̒n xỏm khác la̒ kơ no̒. La̒ kon thử 3 tloong nha̒ thuô̭c hô̭ nge̒w kỏ têểnh 8 mo̭l, pớ ka̭ eenh Zư̭c lḙ̂ bơ̭ ké tha ớ tluổ ka̭ di̭ kuô̭c khôổng la̒ môô̭ch kon khổ 0. Eenh Zư̭c pô̭ la̭i: ka̭ mởi tắch hô̭, kải kỏ nhất tôi ản za di̒nh hal pên hô̭ tlơ̭ la̒ khwáng tlải tô̒l lo̭l, tá hwang. Tlái kwa thứ thắch thơ̒i zan tâ̒w, ôông pa̒ tôi dôô̭ng biên ha̒ kổ gẳng zu̒ng khức mêê̒nh kái ta̭w khu tất tô̒l, lo ản éw bổn muô hô̭t zôổng lế. Tích kư̭c la̒ lṷng khăw di̭ i nhâ̭n ản wê̒l "tlải ngoo̭ch”, kuô̭c khôổng dâ̒n ốn di̭nh hơn, chăng ko̒n kắnh fái lo ăn tơ̒ng pươ̭.

Ớ xạ Ngoo̭c Xơn pô̭ tlung, xỏm Cha pô̭ tluổ, khỉ hâ̭w kôô̒ng tất dác i hơ̭p tí lôông kâl la̒ mă̒w. Wa̒i ziḙ̂n tích kâl lế lai, ta̒n hô̭ tloong xỏm lôông miể ngwiên liḙ̂w, môô̭ch khổ ziḙ̂n tích fát tliến kâl miể. Tư̒ nha̒ khác, eenh Zư̭c i cho̭n thâm keenh kâl lế lai. Tí fát tliến kinh tể, chăng pă̒n loo̒ng pơ̭i kuô̭c khôổng tlí ớ mớc bi̒nh bi̒nh, eenh tỉnh twản, bâ̭n zṷng khá năng tư̭ thân tí bớ hôô̭ng ziḙ̂n tích tất lôông. Kử zơ̒ng di̭, ziḙ̂n tích kâl lế thâm keenh 2 bṷ kuố za di̒nh eenh zwi tli̒ ốn di̭nh hơn 1ha, mơ̭i mo̒ bṷ lôông khwáng 20 kân zôổng.

Nhơ̒ dâ̒w tư chăm xoóc thew dủng kwi tli̒nh cho dêênh xán xwất zoong la̭i hiḙ̂w kwá kaw, năng xwất dám báw. Tloong di̭, năng xwất bṷ xwân he̒ ản tlêênh 10 tẩn/ha, bṷ dôông ản khwnág 6 tẩn/ha. Ớ diḙ̂ fương, ti̒nh hi̒nh paảnh lế tloong tư̒ năm kwa khả thwâ̭n lơ̭i, mo̭l muô têểnh tlô̭ wâ̒n tí thu gom. Eenh Zư̭c thươ̒ng paảnh lế thươi, wiḙ̂c thu hwă̭ch pơ̭i puôn paảnh ngăl ớ khu xán xwất. Ba̒i năm khânh ni, tí nơng kaw zả tli̭ kâl lôông bṷ dôông, eenh thứ lôông kâl la̭c ản dố hiḙ̂w kwá tốt cho dêênh bớ hôô̭ng ziḙ̂n tích lôông la̭c. Eenh Zư̭c chiê xé: Pớ ka̭ chwiến tối la̭i lôông la̭c bṷ dôông nguô̒n thu zoong la̭i ản tư̒ hơn hắn. La̭c zố ớ huối tloong wâ̒n, paảnh thươi kỏ zả éw nhất 10.000 dôô̒ng/kân, kaw nhất pớ 15.000 - 18.000 dôô̒ng/kân. Kôô̒ng pơ̭i 2.000m2 tôi thu tlêênh 10 tliḙ̂w dôô̒ng mơ̭i bṷ.

Kỏ ản fâ̒n bổn tích lwi̭ pớ lôông kâl, eenh dâ̒w tư la̭i chăn nuôi tí nhă̒m môô̭ch fâ̒n tư̭ kung, tư̭ kấp cho nha̒, fâ̒n tư̒ fṷc bṷ fát tliến kinh tể tlêênh kơ xớ tâ̭n zṷng thức ăn tlêênh hâ̒ng kôô̒ng ta̒n xán fấm fṷ thu pớ nôông ngiḙ̂p. Zấp ni̒ za di̒nh eenh nuôi 6 kon tlu, po̒, khânh chṷc kon kủi nảng, ha̒ng tlăm kon ka, ngan kôô̒ng xán lươ̭ng kả nuôi tloong tâ̒m mơ̭i mo̒ năm tlêênh 1 ta̭. Eenh Zư̭c cho hăi: Wiḙ̂c tê̒w dâ̒w tư chăn nuôi kóp fâ̒n tảng kế tăng nguô̒n thu pớ hwa̭t dôô̭ng nôông ngiḙ̂p. Pớ tlải tô̒l kó tư̭ nhiên, ziḙ̂n tích kó VA6, fâ̒n thân - lả kâl lế thươi kôô̒ng pơ̭i kâl lế hô̭t, tôi chú dôô̭ng zư̭ tlư̭ nguô̒n thức ăn cho za xúc, za kâ̒m.

Khăw ha̒ng chṷc năm kiên tli̒ kôô̒ng fát tliến kinh tể nôông ngiḙ̂p, kuô̭c khôổng kuố za di̒nh eenh Zư̭c thăi tối ho̭ nét. Wa̒i wiḙ̂c kỏ ản ngôl nha̒ khaa̒nh to hôô̭ng, thôốch nhất xỏm, za di̒nh eenh ko̒n năm zư̭ khổi ta̒i xán gô̒m mă̭t pă̒ng xán xwất, ta̒n bâ̭t nuôi foong fủ zoong la̭i zả tli̭ chăng nhó.

Thew eenh Bu̒i Văn Hwản, Tlướng xỏm Cha, kải tluổ ớ diḙ̂ pa̒n kỏ bu̒ng dă̭c biḙ̂t khỏ khăn cho dêênh tơ̒i khôổng kuố mo̭l zân tlôông ngỏ paw wiḙ̂c lôông kâl, chăn nuôi la̒ tlỉnh. Ká xỏm kỏ 146 hô̭ thi̒ 37 hô̭ thuô̭c ziḙ̂n nge̒w, kâ̭n nge̒w kôô̒ng hô̭ kỏ mớc khôổng tlung bi̒nh chiểm fâ̒n kho̭m. Eenh Bu̒i Văn Zư̭c la̒ hô̭ diến hi̒nh pớ nge̒w bươn lêênh la̒ ză̒w. Mô hi̒nh chwiến tối kơ kẩw kâl lôông, bâ̭t nuôi kuố eenh ản tư̒ nha̒ nge̒w, kâ̭n nge̒w tloong xỏm hoo̭c hói. Eenh tlớ thă̒nh tẩm gương twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng wi tỉn, kóp fâ̒n khích lḙ̂ hô̭ ko̒n nge̒w, tư̭ tin bươn lêênh la̒ ăn kinh tể tí tha khói ản kải nge̒w.


KÁC TIN KHÁC


Mo̭l kỏ wi tỉn - miểng ỉn nơi thôn, xỏm ớ hwiḙ̂n Kim Bôi

Thơ̒i zan kwa, pă̒ng wi tỉn pơ̭i tlắch nhiḙ̂m kuố mêê̒nh, mo̭l kỏ wi tỉn tloong dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ hwiḙ̂n Kim Bôi i ta̒ fát hwi ản bai tlo̒ ‘pô̭ zân tin, la̒ zân thew”. Pớ di̭ kóp fâ̒n bâ̭n dôô̭ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ tham za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i, xâi zư̭ng pơ̭i kúng kổ khổi da̭i dwa̒n kết ká thắi zân tôô̭c.

Ôông Ngwiḙ̂n Ngoo̭c Ẳnh fát hwi bai tlo̒ mo̭l kỏ wi tỉn tloong kôô̭ng dôô̒ng

Ti têểnh tố 1, fươ̒ng Hư̭w Ngi̭, thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh, tư̒ mo̭l hăi dẳi têểnh ôông Ngwiḙ̂n Ngoo̭c Ẳnh chăng tlí bới bi̒ wiḙ̂c kâ̒n mâ̭n tloong kôông tác hô̭i, mo̒ ko̒n la̒ mo̭l kỏ wi tỉn tiêw biếw ớ khu zân kư. Tí năm 1942, zu̒ thuối i ta̒ tư̒ mé ôông Ẳnh i ko̒n khwé, hăng hẳw, nhiḙ̂t ti̒nh pơ̭i kôông wiḙ̂c kuố tố, ản mo̭l zân tlêênh diḙ̂ pa̒n nế tloo̭ng.

Kha̒ la̒ng “pô̭ zân iểng, la̒ zân thew”

Hơn 20 năm la̒ tlướng xỏm, khăw di̭ la̒ bỉ thư chi bô̭, kha̒ la̒ng Tliḙ̂w Lṷc Liên ản bỉ nhơ "kâl ză̭l, poỏng ká” tloong kôô̭ng dôô̒ng mo̭l Zaw bán Ba̒ Ra̒, xa̭ Hu̒ng Xơn (Kim Bôi). Ôông chăng tlí la̒ mo̭l "pô̭ zân iểng, la̒ zân thew”, mo̒ ko̒n la̒ kă̒w nổl kuố ỉ Dáng, loo̒ng zân.

Hiḙ̂w kwá tlương tli̒nh zái kwiết nha̒ ớ, tất ớ cho dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ

Tí zái kwiết ti̒nh tla̭ng thiểw nha̒ ớ, tất ớ, tất xán xwất cho bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ, WBNZ tính i ta̒ chí da̭w ta̒n xớ, ban, ngă̒nh, diḙ̂ fương tliến khai la̒ kỏ hiḙ̂w kwá tlỉnh xắch wê̒l tất dai kôô̒ng pơ̭i ta̒n tiếw zư̭ ản thuô̭c Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi.