(WBDT) – Zo nguô̒n rác khôông chươ bị ô nhiê̠m, kác lo̠i kả khinh khôổng chơ̒ khôông dê̒w kwỉ. Dê̒w la̒ kác lo̠i kả thôông thươ̒ng nhơ kả mương, we̒l, tlô̒i, tlẳm, rô vi... mê khôổng chơ̒ rác khôông Da̒ dê̒w kỏ vi̠ hấp zâ̠n rất la̠...


Kả nảng khôông Dal hấp zâ̠n zu khéch dêểnh tham kwan voong kánh hô̒ Wa̒ Bnh ti dê̒n Bơ̒, x Vâ̒iơ (Da̒ Bắc).

Nhúc kả khôông Da̒ tlẳng, hơm le̠ khe̠ch. Kả kỏ mơ mê ăn ó thẩi ngản. Kác mỏn kả khôông Da̒ dê̒w ngon, rê̠ ăn, ăn rơ̒i chứ mải. Zơ̒ ni̒ chí kâ̒n dêểnh kác diếm zu li̠ch tlêênh khu vư̠c loo̒ng hô̒ Wa̒ Bi̒nh, ba̠n rất rê̠ thi̒m thẩi va̒ thướng thức kác lo̠i kả nảng, kả khô khôông Da̒ zo mo̠l zân bă̒i baảnh. Kác lo̠i kả nảng hơm rức, wa̒ng mơ di bên bếp lướ dó ản ngươ̒i zân chăm chút nảng khe̠ hiếng. Kả khâw khi bắt wơ̒l ản chêể biển khe̠ch bă̒ng kách vố ro̠ch, bóp vỏi mê̠ cho kắp nảng. Kắp la̒ bằng kâl vew thươi, nảng hiếng bên than hô̒ng, chí kâ̒n da̠ch bên than dó mô̠ch lúc la̒ mơ kả chắi thuổng chẳl nhe̠l le̠t re̠t, mu̒i hơm vức. Ba̠n kỏ thế thướng kả nảng ngăi bên hô̒, tlêênh thiê̒n zu li̠ch, kả nảng chẩm mân kác za vi̠ nhơ: vỏi tlói, ớt, vỏi chenh, văng chuô ngâm ớt rơ̒i vươ̒ ăn vươ̒ ngỏ khôông zan báng láng mâl tlơ̒i hơm mê̠ thẩi thâ̠t la̒ hăi

Kác lo̠i kả nhê̒w tlêênh khôông Da̒ như kả mương, măng, chă̒i, thếw... rê̠ thi̒m, rê̠ bắt zoong dái khô dớ ản ká dớ ăn. Khi̒ ăn zoong rang mơ ăn choonh, zoong tấm ướp za vi̠ xẩi khổ doongr kỏi zoong di dớ la̒ kwa̒ i la̒ kuố kwỉ. Nểw kỏ diê̒w kiê̠n vươ̒ng rêênh thi̒m dêểnh kác diếm bui zôô̠ng, nha̒ ha̒ng ớ tha̒nh vổ hwă̠c tlêênh loo̒ng hô̒ dê̒w kỏ thế ản thướng thức nhửng mỏn kả chể biển rất hấp zâ̠n, như: kả nảng kả ốch dô̒, kả nổ văng chuô, kả hấp biê... Loo̒ng kả nổ meé chẩm dắc dắc dô̒, kả nảng chẩm vỏi tlói, lả chenh, lả ngái, lả khung vươ̒ dâ̠m le̠ vươ̒ ngo̠ch, bu̒i.

Khôông Da̒ kỏ nhê̒w lo̠i kả ngon, kả kwỉ kó zả tli̠ zinh zươ̠ng kaw la̒ dă̠c xán nhơ kả chiên, lăng, kwất, lươnh, tlâ̠nh... da̒ va̒ dang la̒ rêênh xư̠ hấp zâ̠n kuố thương hiê̠w kả khôông Da̒. Nhê̒w lo̠i kả không Da̒ vươ̒ kỏ zả tlip zinh zươ̠ng kaw vươ̒ kỏ thế chươ ản ản bêê̠nh như kả tliêl, chiếc, lươnh. Mâ̠t mân xương môpch xổ lo̠i kả ản xứ zu̠ng dớ chươ mô̠ch xổ bê̠nh nhơ: hâ̠w xán, bô̒i bố khỉ wiết, dắp lênh vết thương. 4 - 5 mâ̠t kả tlẳm kó bớ 3 kg tlớ lêênh ngâm mân 0,5 lít ra̠w, ngâm ản mô̠ch tlăng kỏ thế zu̒ng xwa bóp dâw rôổng, vết thương bi̠ tu̠ mẩw rất tốt. Vu̠ nư̠ khi̒ khinh deé, cho ăn kả sinh nảng dớ tlẻnh hâ̠w xán.. Kả we̒l khôông Da̒ chơ̒ 1 kg bô̒i bố mô̠ng za̠ thơ̒i ki̒ kỏ vang vươ̒ le̒nh, vươ̒ khe̠ch le̠ zâ̒w zinh zươ̠ng.

Kwa mô̠ch xổ dê̒ ta̒i khwa ho̠c ản ngiên kửw nhửng năm khaanh ni cho mắt khu vư̠c khôông Da̒ hiê̠n kỏ 174 lo̠i kả, thuôpc 85 zôổng, 19 ho̠, 6 bô̠. Tloong dỏ bô̠ kả we̒l kỏ tha̒nh vâ̒n voong vủ nhất vởi 123 lo̠i, 59 zôổng, chiểm 70,6% tôống xổ lo̠i. Tiếp dêểnh la̒ bô̠ kả lew kỏ 28 lo̠i thuô̠c 12 zôổng, chiểm 16% tôống xổ lo̠i. Dă̠c biê̠t kỏ 19 lo̠i kỏ zả tli̠ kinh tể kaw, 8 lo̠i kả kwỉ hiểm ản gi baw khéch dó Viê̠t Nam, nhơ kả chiên, anh vu̠, lăng, zâ̒m xenh. Khu vư̠c khôông Da̒ kỏ 13 lo̠i k ả ruôi kỏ vai tlo̒ kwan tloo̠ng tloong dơ̒i khôổng kuố ngươ̒i zân nhơ: tlăm kó, me̒ tlẳng, me̒ wa, we̒l, tlô̒i, rô vi, tliêl lai, tlẳm zâ̒m, chă̒i mă̠t dó, chiên, măng, hô̒n vân... Tính dang chiến khai kwán lỉ khai thác tốt tiê̒m năng, xâi zư̠ng thương hiê̠w kả khôông Da̒ gẳn mân vát chiến zu li̠ch.


                                                                                                       P.V

KÁC TIN KHÁC


Dô̒ng ba̒w kác tôn zảw khôổng “thôốch dơ̒i, dḙp da̭w”

Năm 2023 va̒ 2 khảng dâ̒w năm 2024 tlêênh diḙ̂ ba̒n tính xắi tha khâânh 20 vṷ wiḙ̂c liên kwan dêểnh hwat dôô̭ng tôn zả tlải kwi di̭nh. Twi nhiên, xư̭ baw kuô̭c tham mưw tích kưư̭c hiḙ̂w kwá kuố kác kơ kwan chức năng va̒ dia̭i ziḙ̂n kác tố chưức tôn zảw da̒ zúp UBNZ tính, UBNZ kác hwiḙ̂n zái kwiết ki̭p thơ̒i , duủng kwi di̭nh kuố fáp lwâ̭t, chăng dớ kác mâw thwâ̭n, vưởng vắc tô̒n ta̭i gâi ắnh hướng dêểnh hwa̭t dôô̭ng tôn zảw duủng kwi di̭nh fáp lwâ̭t kuố dôô̒ng ba̒w tôn zaw tlêênh diḙ̂ ba̒n tính.

Tính Hwa̒ Bi̒nh kwiết tâm xwả nha̒ ta̭m, nha̒ zó tloong năm 2025 (*)

Ớ tloong lḙ̂ fát dôô̭ng foong tla̒w thi duô "Xwả nha̒ ta̭m, nha̒ zó” tlêênh ká nước paw lảng kởm ngă̒i 13/4/2024 ớ hwiḙ̂n Da̒ Bắc, dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Khẳnh, Fỏ Bỉ thư Tính wí, Chú ti̭ch WBNZ tính Hwa̒ Bi̒nh da̭i ziḙ̂n cho lă̭nh da̭w diḙ̂ fương fát biếw hướng ửng foong tla̒w. Bảw Hwa̒ Bi̒nh xin zởi thiḙ̂w ká thắi ba̒i fát biếw.