Pớ wiḙ̂c mă̭nh za̭n dâ̒w tư nuôi kả lôô̒ng, tư̒ hô̭ hwa̒n kắnh khỏ khăn ớ xỏm Xăng Bơ̒, xa̭ Vâ̒i Nươ (Da̒ Bắc) i ta̒ bươn lêênh thwát nge̒w pê̒n bư̭ng. 

Ngi̭ kwiết kuố loo̒ng zân 

Ngă̒i 19/10/2009, Hwiḙ̂n Da̒ Bắc ban hă̒nh Ngi̭ kwiết xổ 08-NQ/HU wê̒l fát chiến ngă̒nh thwí xán bu̒ng loo̒ng hô̒ khôông Da̒, mṷc tiêw zoong ngă̒nh thwí xán bu̒ng loo̒ng hô̒, dă̭c biḙ̂t la̒ fát chiến ngă̒nh ngê̒ nuôi kả lôô̒ng tlêênh bu̒ng loo̒ng hô̒ tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể mṷi nhoo̭nh, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi fát chiến kinh tể kác diḙ̂ fương bu̒ng loo̒ng hô̒. Thew dôô̒ng chỉ Lươ̒ng Văn Thi, Chú ti̭ch WBNZ hwiḙ̂n, ngi̭ kwiết tha tơ̒i dáp ửng ản ngwiḙ̂n boo̭ng, moong mói kuố ngươ̒I zân. Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Dăng Záp, Bỉ thư Dáng wí xa̭ Hiê̒n Lương cho hăi, ngăi khăw khi Hwiḙ̂n wí ban hă̒nh nghi̭ kwiết zoong tỉnh "bớ khả” ni̒, chăng chí xa̭ Hiê̒n Lương mo̒ tất ká kác xa̭ bu̒ng loo̒ng hô̒ kuố kwiḙ̂n tê̒w kṷ thế hwả bă̒ng kác ngi̭ kwiết chwiên dê̒, xâi zư̭ng chương tli̒nh hă̒nh dôô̭ng kṷ thế zoong kả lôô̒ng tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể mṷi nhoo̭nh fu̒ hơ̭p pơ̭i diê̒w kiḙ̂n thư̭c tể kuố diḙ̂ fương. Nhơ ớ Hiê̒n Lương, têểnh măi khăw hơn 10 năm thư̭c hiḙ̂n ngi̭ kwiết, twa̒n xa̭ fát chiến, zwi tli̒ 395 lôô̒ng kả, xán lươ̭ng tlêênh 20 tẩn/năm, tâ̭p tluung chú iểw ớ kác xỏm Mơ, Zoi, Zưng, Ké. Tư̒ hô̭ hwa̒n kắnh khỏ khăn ta̒ mă̭nh za̭n wăl bổn, dâ̒w tư nuôi kả lôô̒ng, tơ̒ng pước bươn lêênh thwát nge̒w pê̒n bư̭ng. 

I nhơ Hiê̒n Lương, ta̒n năm kwa, thư̭c hiḙ̂n ngi̭ kwiết kuố Hwiḙ̂n wí, xa̭ Tiê̒n Foong ta̒ fát hwi tiê̒m năng, lơ̭i thể, tâ̭n zṷng mă̭t dác loo̒ng hô̒ tí fát chiến ngê̒ nuôi kả lôô̒ng, kio ni la̒ môô̭ch hưởng fát chiến kinh tể mṷi nhoo̭nh. Tư̒ hô̭ kỏ kắch la̒ mởi, xảng ta̭w khi kết hơ̭p la̒ zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng pơ̭i zi̭ch bṷ thăm kwan, tlái ngiḙ̂m kô̒ng tiêw thṷ xán fấm kả lôô̒ng. Nhơ̒ di̭ kóp fâ̒n za tăng zả tli̭ xán fấm, bớ rôô̭ng kêênh tiêw thṷ, zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể kaw. 

Ko̒n tư̒ khỏ khăn tí khai thác hết tiê̒m năng, lơ̭i thể bu̒ng hô̒ 

Kôô̒ng pơ̭i ziḙ̂n tích mă̭t dác loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh khwáng 5.979,7 ha, diê̒w kiḙ̂n khỉ hâ̭w, xinh thải kôô̒ng hḙ̂ thwí văn thwâ̭n lơ̭i. Twa̒n hwiḙ̂n kỏ 10 xa̭ záp pơ̭i bu̒ng hô̒ gô̒m: Nẳnh Ngê, Mươ̒ng Chiê̒ng, Dôô̒ng Chum, Dôô̒ng Ruô̭ng, Iên Hwa̒, Tiê̒n Foong, Vâ̒i Nươ, Hiê̒n Lương, Kaw Xơn, Twa̒n Xơn. Kwả tli̒nh chiến khai thư̭c hiḙ̂n ngi̭ kwiết, kấp wí Dáng, chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương luôn kwan tâm, kiếm tla xát xaw, dôn dôốc thư̭c hiḙ̂n pơ̭i nhất la̒ luôn nhâ̭n ản xư̭ dôô̒ng ti̒nh, úng hô̭ kuố Nhân zân. Thew dôô̒ng chỉ Hwa̒ng Văn Dám, Fỏ Bỉ thư TT Hwiḙ̂n wí, ngăi khăw khi ban hă̒nh. Ngi̭ kwiết xổ 08-NQ/HU ta̒ ản kác kấp, ngă̒nh, diḙ̂ fương chiến khai ngiêm túc, kỏ hiḙ̂w kwá. Pớ di̭, ta̭w chwiến biển tích kư̭c tloong nhâ̭n thức kuố kản bô̭, dáng biên pơ̭i Nhân zân, ta̭w dôô̭ng lư̭c cho ngươ̒i zân kác xa̭ bu̒ng hô̒ mă̭nh za̭n dâ̒w tư khai thác tiê̒m năng, lơ̭i thể fát chiến ngê̒ nuôi kả lôô̒ng.

Pớ chô̭ chăn nuôi nhó lé hi̒nh thă̒nh kác HTX, tố hơ̭p tác nuôi kả lôô̒ng. Nhơ ớ Hiê̒n Lương, HTX xán xwất, kinh zwănh nôông – lâm – thwí xán xỏm Zoi zwi tli̒ pớ 18 -20 lôô̒ng kả, thu nhâ̭p bi̒nh kwân tlêênh 350 tliḙ̂w dôô̒ng/năm, tố hơ̭p tác xỏm Kẻ zwi tli̒ pớ 6-8 lôô̒ng, zoong la̭i nguô̒n thu 150 tliḙ̂w dôô̒ng/năm. Wa̒i tha, tư̒ hô̭ ớ kác xa̭: Vâ̒i Nươ, Tiê̒n Foong, Dôô̒ng Ruô̭ng mă̭nh za̭n dâ̒w tư nuôi pớ 4 – 6 lôô̒ng kả, zoong la̭i nguô̒n thu tlêênh zưởi 100 tliḙ̂w dôô̒ng/năm. Thew thôống kê, tỉnh têểnh năm 2022, twa̒n hwiḙ̂n kỏ 1.066 lôô̒ng kả kuố 522 hô̭ zân; xán lươ̭ng ha̒ng năm da̭t tlêênh 1.000 tẩn, zoong la̭i nguô̒n thu ha̒ng chṷc tí dôô̒ng.

Twi nhiên, khăw hơn 10 năm chiến khai thư̭c hiḙ̂n Ngi̭ kwiết xổ 08-NQ/HU, thew te zả kuố hwiḙ̂n Da̒ Bắc, kết kwá thu ản chuô tương xửng vởi tiê̒m năng, thể mă̭nh kuố hwiḙ̂n, ko̒n môô̭ch xổ tô̒n ta̭i, iểw kẻm kâ̒n tiếp tṷc khắc fṷc. Thew dôô̒ng chỉ Hwa̒ng Văn Dám, di̭ la̒ dâ̒w tha, khâw tiêw thṷ xán fấm, Zấp ni̒, kả lôô̒ng loo̒ng hô̒ chuô tlớ thă̒nh xán fấm ha̒ng hwả zoong la̭i zả tli̭ lởn la̒ bới dâ̒w tha, khâw liên zwănh, liên kết tiêw thṷ xán fấm ko̒n nhó lé, tư̭ túc. Thêm mươ ti̒nh hi̒nh thiên tai, zi̭ch bḙ̂nh ziḙ̂n biển fức ta̭p; zả kả zôổng, thức ăn dâ̒w tư nuôi môô̭ch xổ lwa̭i kả dă̭c xán tăng kaw, ắnh hướng tư̒ têểnh wiḙ̂c dâ̒w tư, bớ rôô̭ng kwi mô nuôi kả lôô̒ng kuố hwiḙ̂n. Zái kwiết vẩn dê̒ ni̒, thơ̒i zan têểnh hwiḙ̂n chú dôô̭ng tăng kươ̒ng kôông tác xúc tiển thương ma̭i, kwáng bả xán fấm, kết nổl xán fấm kả lôô̒ng kuố diḙ̂ fương têểnh kác nha̒ fân fổi lởn; tiếp tṷc xâi zư̭ng kác hi̒nh thức liên kết, tiêw thṷ xán fấm thew chuô̭i môô̭ch kắch pê̒n bư̭ng… "Chí kỏ dám báw dâ̒w tha ốn di̭nh gẳn pơ̭i fát chiến nuôi mởi kỏ tỉnh têểnh kác iểw tố bớ rôô̭ng kwi mô xán xwất, khai thác tliḙ̂t dế hiḙ̂w kwá tiê̒n năng, lơ̭i thể mă̭t dác loo̒ng hô̒. Di̭ kṷng la̒ mṷc tiêw hwiḙ̂n taang hưởng têểnh. Tloong di̭, Ngi̭ kwiết xổ 08/NQ-HU tiếp tṷc la̒ "kim chí nam”, di̭nh hưởng kwan tloo̭ng cho wiḙ̂c fát chiến ngă̒nh thwí xán bu̒ng loo̒ng hô̒ khôông Da̒ kuố hwiḙ̂n tloong zai dwa̭n têểnh” – dôô̒ng chỉ Hwa̒ng Văn Dám nhẩn mă̭nh.