(HBDT) - Ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Da̒ Bắc tlủ tloo̭ng dâ̒w tư ha̭ tơ̒ng zaw thôông nôông thôn (ZTNT). Koi ni la̒ zái fáp kwan tloo̭ng tí tấi nhănh kôông kuô̭c xwả tỏl, zám nge̒w pơ̭i xâi zư̭ng nôông thôn mởi (NTM) tlêênh diḙ̂ pa̒n.
Ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Da̒ Bắc nô̭ lư̭c xâi zư̭ng ha̭ tơ̒ng zaw thôông nôông thôn tlêênh diḙ̂ pa̒n. Ắnh chṷp ớ xỏm Tlung Tă̒m, xa̭ Tlung Thă̒nh.
La̒ hwiḙ̂n bu̒ng kaw diḙ̂ hi̒nh tlú iểw tô̒l, khṷ cho dêênh wiḙ̂c dâ̒w tư ha̭ tơ̒ng zaw thôông tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n tô̭l tư̒ khỏ khăn. Pên keḙnh di̭, hwiḙ̂n ản koi la̒ diếm noỏng wê̒l thiên tai, nhất la̒ ti̒nh tla̭ng xa̭t lớ tất paw muô̒ mươ la̒ cho hḙ̂ thôổng hư hoóng. Zấp ni̒, Da̒ Bắc kỏ 1.317 km ta̭ng khả bô̭, gô̒m:163,5 km ta̭ng khả khu xán xwất, nô̭i dôô̒ng; hơn 34km ta̭ng khả dô thi̭. Mé, i ko̒n hơn 254km twiển khả kỏ mă̭t chăng êm thwâ̭n. Wa̒i tha, twa̒n hwiḙ̂n kỏ 34 kâl kă̒w, tôống chiê̒w za̒i 627,5m; 32 ngâ̒m, chiê̒w za̒i 799 m.
Dô̒ng chỉ Da̒w Tiển Kwiết, Tlướng foo̒ng Kinh tể - ha̭ tơ̒ng hwiḙ̂n da̒ Bắc cho hăi: Zấp ni̒, ti̒nh tla̭ng ki̭ thwâ̭t, kết kẩw, kwi mô kôô̒ng pơ̭i khá năng khai thác ta̒n twiển khả, kă̒w, ngâ̒m tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n kơ bán dáp ửng nhu kâ̒w ti la̭i pơ̭i bâ̭n chwiến ha̒ng hwả kuố nhân zân. Mé, zo ắnh hướng kuố mươ, dác za̒w, thơ̒i zan kwa, môô̭ch xổ twiển ta̭ng khả, kă̒w, ngâ̒m hư hoóng, thuổng kấp. Môô̭ch xổ kôông tli̒nh, zư̭ ản zaw thôông thi kôông lô ắnh hướng chăng nhó têểnh wiḙ̂c ti la̭i kkuố mo̭l pơ̭i fương tiḙ̂n tham za zaw thôông. Tlước ta̒n khỏ khăn di̭, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Da̒ Bắc i ta̒ hwi dôô̭ng tlêênh 1 ngi̒n tí dôô̒ng dâ̒w tư xâi zư̭ng ha̭ tơ̒ng zaw thôông. Pớ năm 2021 têểnh măi, hwiḙ̂n tâ̭p tlung thư̭c hiḙ̂n Dê̒ ản kẩng hwả ZTNT tính pơ̭i Dê̒ ản kẩng hwả ZTNT hwiḙ̂n Da̒ Bắc, zai dwa̭n 2021 - 2025.
Thew di̭, tôống kinh fỉ thư̭c hiḙ̂n Dê̒ ản kẩng hwả ZTNT tính zai dwa̭n 2021 - 2025 tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n hơn 2.252,8 tí dôô̒ng. Tloong năm 2022, thew kể hwă̭ch kỏ 5 km/12 twiển ta̭ng khả ZTNT ản kẩng hwả. Têểnh măi, i ta̒ thi kôông hwa̒n thă̒nh, pa̒n zaw pơ̭i zoong paw xứ zṷng 4,2/5 km kôô̒ng môô̭ch xổ twiển ta̭ng khả thuô̭c ta̒n xa̭: Dôô̒ng Chum, Dôô̒ng Zuô̭ng, Tân Minh, Záp Dắt, Tiê̒n Foong, Iên Hwa̒. Ko̒n pơ̭i Dê̒ ản kẩng hwả zaw thôông nôông thôn hwiḙ̂n, năm 2022, tôống mớc dâ̒w tư 4,63 tí dôô̒ng. Tloong di̭, ngân xắch hwiḙ̂n hô̭ tlơ̭ 3 tí dôô̒ng, nhân zân toỏng kóp 1,6 tí dôô̒ng kôô̒ng tôống chiê̒w za̒i ản kẩng hwả 4,79 km/5 twiển khả. Tloong ká zai dwa̭n, kinh fỉ hô̭ tlơ̭ pớ ngân xắch hwiḙ̂n la̒ 18 tí dôô̒ng (bi̒nh kwân 3 tí dôô̒ng/năm).
Pên keḙnh di̭, hwiḙ̂n tấi mă̭nh thư̭c hiḙ̂n tiêw tlỉ xổ 2 wê̒l zaw thôông tloong xâi zư̭ng NTM. Tloong năm 2022, nguô̒n lư̭c thư̭c hiḙ̂n tiêw tlỉ ni̒ khwáng 408 tí dôô̒ng. Tloong năm, hwiḙ̂n kỏ thêm xa̭ Tân Minh da̭t chwấn tiêw tlỉ wê̒l zaw thôông. Thew di̭, hḙ̂ thôổng ta̭ng khả tlṷc, ta̭ng khả liên thôn kôô̒ng pơ̭i hơn 40km ta̭ng khả ngo̭ xỏm tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ Tân Minh ta̒ ản kẩng hwả thwâ̭n lơ̭i; tí lḙ̂ kẩng hwả ta̭ng khả nô̭i dôô̒ng da̭t 57%. Kôô̒ng pơ̭i di̭, hwiḙ̂n tâ̭p tlung foo̒ng, chẩng, khắc fṷc hâ̭w kwá thiên tai tlêênh ta̒n kác twiển ta̭ng khả, nhất la̒ ớ ta̒n kác bi̭ tlỉ kă̒w, ngâ̒m xung iểw; bâ̭n dôô̭ng mo̭l zân tham za ZTNT.
Kôô̒ng pơ̭i ta̒n nô̭ lư̭c di̭, ha̭ tơ̒ng ZTNT tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Da̒ Bắc i ta̒ kỏ khới xắc nhất di̭nh. Mé, têểnh măi twa̒n hwiḙ̂n mởi kỏ 6/16 xa̭, thi̭ tlẩn da̭t tiêw tlỉ wê̒l zaw thôông tloong xâi zư̭ng NTM. Kôô̒ng pơ̭i i la̒ hwiḙ̂n miê̒n nủi nge̒w, thu nhâ̭p mo̭l zân ko̒n éw, diḙ̂ hi̒nh fức ta̭p, tí hwa̒n thă̒nh tiêw tlỉ wê̒l zaw thôông tloong xâi zư̭ng NTM, hwiḙ̂n da̒ Bắc kâ̒n xư̭ kwan tâm, hô̭ tlơ̭ tư̒ hơn nươ.
Nhưửg năm kwa, xa̭ Mai Ha̭ (Mai Châw) nổ lưư̭c thưư̭c hiḙ̂n chiến dối kơ kẩw kâl tlôô̒ng, vâ̭t ruôi dớ nơơng kaw hiḙ̂w kwá xán xwất, kái thiḙ̂n dơ̒i khôổng, thu nhâ̭p kuố ngươ̒i zân. Tloong rỉ fái nỏi dêểnh tlôông zươ hẩw thew tiêw chấn VietGAP da̒ zúp ngươ̒i zân diḙ̂ fương vươn lêênh thwát nge̒w.
Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.
Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.
