(HBDT) - Tloong muô̒ dẳng noỏng, thwí xán nuôi lởi bác fái ta̒n kác lwa̭i bḙ̂nh pơ̭i nhơ ngwi kơ chít nga̭t zo lươ̭ng oxi hwa̒ tan tloong dác thuổng éw. Tí ha̭n chể thiḙ̂t ha̭i, mo̭l nuôi kả kâ̒n fái chú dôô̭ng thư̭c hiḙ̂n ta̒n zái fáp tí báw bḙ̂ thwí xán nuôi.


Hô̭ nuôi kả lôô̒ng pe̒ xa̭ Vâ̒i Nươ (Da̒ Bắc) chú dôô̭ng ta̒n kác biḙ̂n fáp báw bḙ̂ kả nuôi tloong muô̒ dẳng noỏng. 

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể thuô̭c bu̒ng loo̒ng hô̒ Hwa̒ Bi̒nh, ta̒n năm kwa, xa̭ Vâ̒i Nươ (Da̒ Bắc), tlủ tloo̭ng fát tliến ngê̒ nuôi kả lôô̒ng pe̒. Dôô̒ng chỉ Xa Văn Xi, Chú ti̭ch WBNZ xa̭ Vâ̒i Nươ cho hăi: Zấp ni̒, Hết thắi xa̭ nuôi khwáng 500 lôô̒ng kả. Kôô̒ng kinh ngiḙ̂m chăn nuôi tư̒ năm, pớ tâ̒w năm têểnh măi, tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ chăng xắi tha zi̭ch bḙ̂nh tlêênh ta̒n kả nuôi. Dă̭c biḙ̂t, tloong diê̒w kiḙ̂n dẳng noỏng kôô̒ng pơ̭i khô ha̭n lô ngă̒i, xa̭ i ta̒ twiên tliê̒n têểnh mo̭l zân chú dôô̭ng zoong lôô̒ng kả têểnh ta̒n miểng kỏ dác chắi tha, chắi paw hăi la̒ lḙ̂ ti ô dác cho chắi paw lôô̒ng kả; chú dôô̭ng cho thêm vitamin, khwảng chất pơ̭i foo̒ng bḙ̂nh cho kả. 

Za di̒nh ôông Lỉ Văn Thân, xỏm Lăw Pai, xa̭ Vâ̒i Nươ i ta̒ zwi tli̒ ngê̒ nuôi kả lôô̒ng ản khwáng 10 năm năi, zấp ni̒ kỏ hơn 10 lôô̒ng kả ta̒n kác lwa̭i nhơ: tlẳm zâ̒m, hô fi kôô̒ng pơ̭i môô̭ch xổ kả dă̭c xán khác. Thew ôông Thân, paw muô̒ dẳng noỏng, nhất la̒ ta̒n ngă̒i nhiḙ̂t dô̭ tăng kaw hăi la̒ mươ za̒w, kả nuôi kỏ ngwi kơ bi̭ thiḙ̂t ha̭i. Cho dêênh, za di̒nh ôông i ta̒ chú dôô̭ng muô mẳi xṷc khỉ pơ̭i la̒ ta̒n kác biḙ̂n fáp tí foo̒ng, chẩng zi̭ch bḙ̂nh, thiên tai cho ta̒n kả. Wa̒i za di̒nh ôông Thân, zấp ni̒ kỏ ha̒ng ngi̒n hô̭ ớ ta̒n kác xa̭ bu̒ng hô̒ Hwa̒ Bi̒nh fát tliến ngê̒ nuôi kả lôô̒ng pe̒. Thew kơ kwan tlức năng, ta̒n kác hô̭ i ta̒ kơ bán nẳm ản ta̒n kác ki̭ thwâ̭t tloong foo̒ng, chẩng zi̭ch bḙ̂nh cho ta̒n kả. 

Dôô̒ng chỉ Hwa̒ng Văn Xơn, Tli kṷc tlướng Tli kṷc Thwí xán cho hăi: Pớ tâ̒w năm têểnh măi, ngê̒ nuôi thwí xán tlêênh loo̒ng hô̒ Hwa̒ Bi̒nh fát tliến khả ốn di̭nh, chăng kỏ tư̒ zi̭ch bḙ̂nh xắi tha, Hết thắi ká tính zwi tli̒ ziḙ̂n tích nuôi kả ta̒m, hô̒ nhó, nuôi kả tôô̒ng, kả hô̒ 2.698 ha pơ̭i 4.910 lôô̒ng nuôi kả, xán lươ̭ng thu hwă̭ch ước khwáng 6.138 tẩn. Mé, thew zư̭ bảw kuố Tlung tâm khỉ tươ̭ng Thwí văn, tloong năm 2023, ớ miê̒n Bắc, thơ̒i tiết dẳng noỏng xḙ ko̒n xắi tha pớ khảng 5 têểnh nướ tâ̒w khảng 8. Thơ̒i zan dẳng noỏng kẻw za̒i kôô̒ng pơ̭i nhḙ̂it dô̭ ớ mớc kaw kỏ thế ắnh hướng tlư̭c tiếp têểnh hwa̭t dôô̭ng kuố dôô̭ng bâ̭t thwí xán hăi la̒ zản tiếp thôông kwa kwả tli̒nh lỉ hwả kuố miểng nuôi. Ka̭ nhiḙ̂t dô̭ ka hăi la̒ zaw dôô̭ng tư̒ xḙ gâi xôốc nhiḙ̂t, zám khức dê̒ khảng kuố dôô̭ng bâ̭t thwí xán, tăng tác nhân la̒ dêênh bḙ̂nh, ắnh hướng têểnh tí lḙ̂ khôổng. Hơn nươ, ni ko̒n la̒ diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i cho ta̒n kác tác nhân gâi bḙ̂nh nhơ bi khwấn pơ̭i bi zút fát tliến. 

Thew di̭, mo̭l nuôi thwí xán kâ̒n thươ̒ng xwiên bḙ̂ xinh lôô̒ng nuôi kwang khă̭ch, thôông thwảng tí lưw thôông dác tloong pơ̭i wa̒i lôô̒ng nhă̒m tăng kươ̒ng oxi hwa̒ tan tloong dác, zám bâ̭t bảm, kải bấn tloong lôô̒ng pe̒. Ka̭ mo̒ dác khôông, hô̒ zám kâ̒n cho pẳn lôô̒ng nuôi hăi la̒ zoong lôô̒ng nuôi têểnh miểng pu̒ng kỏ dác khu tí dám báw dô̭ khu lôô̒ng nuôi ka̭ no̒ i ớ mớc 2,5 - 3m tí zám xư̭ tác dôô̭ng kuố nhiḙ̂t dô̭ kaw. Tăng kươ̒ng khức dê̒ khảng cho kả nuôi pă̒ng kắch bố xung vitamin C, khwảng chất, men tiêw hwả, tinh hâ̒w tói paw dô̒ ăn cho kả kôô̒ng pơ̭i liê̒w thew hưởng zâ̭n kuố nha̒ xán xwất. 

Dôô̒ng chỉ Hwa̒ng Văn Xon, Tli kṷc tlướng Tli kṷc thwí xán tlủ ỉ: Mo̭l zân cho kả ăn paw ka̭ lảng khởm hăi la̒ pân khuô̭ng maách tí kả nuôi kỏ thế xứ zṷng dô̒ ăn hiḙ̂w kwá nhất. Ka̭ nhiḙ̂t dô̭ dác tlêênh 350C thi̒ zám lươ̭ng dô̒ ăn thuổng ko̒n 1/3 xo pơ̭i bi̒nh thươ̒ng. Tlâ̒ng cho kả ăn ớ ta̒n thơ̒i diếm môi tlươ̒ng dác tlêênh 39 - 400C. Wa̒i tha, kâ̒n thu tiế ka̭ kả nuôi ản kích kơ̭ thu hwă̭ch tí zám mâ̭t dô̭ nuôi tloong lôô̒ng pe̒. Ha̭n chể teẻnh pắt, bâ̭n chwiến, thá zôổng paw ta̒n ngă̒i dẳng noỏng, ta̒n ka̭ dẳng noỏng tloong ngă̒i.

 

KÁC TIN KHÁC


Thwát nge̒w bớ mô hi̒nh ruôi oong lể mââ̭ch

Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể dô̒l rưư̒ng, nhưửng năm kwa, nôông zâ xa̭ Tứ Nê, hwiḙ̂n Tân La̭c dấi meḙnh fát chiến kinh tể, tloong rỉ ngê̒ ruôi oong lể mââ̭ch zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể. Tiêw biếw la̒ za di̒nh eenh Bu̒i Văn Liêm ớ xỏm Kú. Nha̒ ớ khâânh rưư̒ng, kỏ nhê̒w lo̭i kâl va̒ kác lo̭i hwa rưư̒ng, tốt cho wiḙ̂c ruôi oong, eenh Liêm da̒ thi̒m hiếw, hoo̭c hói kwa kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chuủng va̒ kác hô̭ ruôi oong tloong vuu̒ng, bớ rỉ dâ̒w tư tlêênh 50 ố oong ruôi dớ lể mââ̭ch.

Thảw khớ dâ̒w tha cho kâl kai xeenh

Châ̭m thu muô, châ̭m thănh twản… la̒ thư̭c tla̭ng dổi vởi kác hô̭ liên kết tlôông kâl kai xeenh tlêênh diḙ̂ ba̒n tính. Ngwiên nhân zo kinh tể xwi thwải cho rêênh kác zănh ngiḙ̂p khỏ khăn tloong wiḙ̂c thu muô, "dâ̒w tha” ó ốn di̭nh. Thưư̭c tể rỉ, ngươ̒i zân moong muổn chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương va̒ kác ngă̒nh chưức năng fổi hơ̭p chă̭t kôô̒ng kác zwănh ngiḙ̂p thưư̭c hiḙ̂n nhê̒w zái fáp thảw dá khỏ khăn cho cho dâ̒w tha kâl kai xeenh, ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho kác hô̭ tlôông kai xeenh iên tâm fát chiến va̒ nơng kaw zả tli̭ kâl tlôô̒ng.

Hiḙ̂w kwá bớ tlôông zươ – thew tiêw chwấn VietGAP ớ xa̭ Mai Ha̭

Nhưửg năm kwa, xa̭ Mai Ha̭ (Mai Châw) nổ lưư̭c thưư̭c hiḙ̂n chiến dối kơ kẩw kâl tlôô̒ng, vâ̭t ruôi dớ nơơng kaw hiḙ̂w kwá xán xwất, kái thiḙ̂n dơ̒i khôổng, thu nhâ̭p kuố ngươ̒i zân. Tloong rỉ fái nỏi dêểnh tlôông zươ hẩw thew tiêw chấn VietGAP da̒ zúp ngươ̒i zân diḙ̂ fương vươn lêênh thwát nge̒w.

Bỉ thư chi dwa̒n thu ha̒ng tlăm tliḙ̂w dôô̒ng mơ̭i mo̒ năm pớ wiḙ̂c nuôi kả lôô̒ng

Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Thúc tấi fát tliến, nơng kaw hiḙ̂w kwá kinh tể tâ̭p thế

Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.