(HBDT) - Xa̭ Pa̒ Ko̒ (Mai Châw) ản thiên nhiên ban tă̭ng khỉ hâ̭w maách mé, kắnh kwan thươi dḙp. Pa̒ ko̒ ko̒n nối thiểng vi̒ kỏ kâl che̒ Shan twiết ha̒ng tlăm năm thuối. Ngươ̒i zân ớ ini ko̒n zư̭ ản kắch xaw che̒ chiê̒n thôổng dôô̭c dảw, ta̭w rêênh hương vi̭ che̒ Pa̒ Ko̒ dă̭c chưưng chăng nơi no̒ kỏ.
Za di̒nh chi̭ Xuu̒ng I Thwỉ, xỏm Cha̒ dẳi, xa̭ Pa̒ Ko̒ tlôông khâânh 1,5ha che̒, mối năm cho thu nhâ̭p 200 - 250 tliḙ̂w dôô̒ng.
Zư̭ ngḙ̂ chiê̒n thôổng
Kâl che̒ gẳn bỏ kôô̒ng mo̭l Môông vuung kaw Pa̒ Ko̒ hă̒ng tlăm năm năi, ngê̒ xaw che̒ i tha dơ̒i ke̒m thew. Xa̭ hô̭i tiển lêênh, kwả chi̒nh xán xwất che̒ dơn zán hơn tlước nhơ̒ kỏ xư̭ hổ chơ̭ kuố mẳi moóc. Twi nhiên nhê̒w za di̒nh ớ Pa̒ Ko̒ vấn zư̭ zi̒n kắch xaw che̒ chiê̒n thôổng thú kôông.
Lả che̒ ớ Pa̒ Ko̒ dă̒i, búp bẳn mâ̭p hơn kác lo̭i che̒ dươ̭c khác. Nểw kắch môô̭ch tôm, môô̭ch lả thi̒ 6kg che̒ thươi xḙ ản 1 kg che̒ khô. Ko̒n kắch môô̭ch tôm hal lả thi̒ 10 kg che̒ thươi mḙ̂ ản 1 kg che̒ khô. Khi̒ kắch wê̒l cho xaw ngăi thi̒ zư̭ ản hương vi̭ hơm ngon. Tluung bi̒nh xaw môô̭ch mé che̒w thew fương fáp thú kôông vất 2 thiểng dôô̒ng hô̒. Khi̒ lả che̒ xaw hẻw, cho tha vuúng vo̒ bă̒ng thăi dớ kiếm tla dô̭ ấm. Khâw rỉ tiếp tuṷc cho baw cháw xaw dê̒w thăi dêểnh khi̒ dô̭ ấm kuố che̒ da̭t iêw kâ̒w. Nểw xaw bă̒ng mẳi che̒ baảnh tha thi̭ tlươ̒ng chí ản 150.000 - 180.000 dôô̒ng/kg, ko̒n xaw bă̒ng thăi zả baảnh 250.000 - 300.000 dôô̒ng/kg. vi̒ hảw zư̭ ngê̒ chiê̒n thôổng, xán fấm da̭t chất lươ̭ng kaw, baảnh kaw zả hơn cho rêênh nhê̒w za di̒nh ớ Pa̒ Ko̒ vấn zư̭ ngê̒ xaw che̒ thú kôông.
Fát chiến thương hiḙ̂w
Ka̭ ni̒ , xa̭ Pa̒ Ko̒ kỏ khâânh 82 ha che̒, tloong rỉ kỏ khwáng 200 kâl che̒ Shan twiết kố thṷ. Che̒ kố thṷ ản xa̭ zaw dêểnh tưư̒ng hô̭ va̒ hưởng zâ̭n chăm xoóc hwa̒n twa̒n tư̭ nhiên, chăng fun thuốc, chăng zuu̒ng fân hwả hoo̭c kwái cho kâl, chí fát kwang, ta̭w xư̭ thôông thwảng cho kâl kwang hơ̭p va̒ kắch che̒ duủng ki̭ thwâ̭t. Nhơ̒ rỉ kâl fṷc hô̒i, xeenh thôốch, cho năng xwất, chất lươ̭ng kaw, zoong la̭i thu nhâ̭p dảng kế cho ngươ̒i zân ớ ni.
Hwiḙ̂n Mai Châw, xa̭ Pa̒ Ko̒ da̒ va̒ dang kwi hwă̭ch khu vư̭c tlôông che̒ Shan twiết, kết hơ̭p fát chiến zu li̭ch xinh thải, văn hwả. Hổ chơ̭ nhân zân tlôông che̒, tăng kươ̒ng tâ̭p hwẩn, hưởng zâ̭n ki̭ thwâ̭t kắch che̒, chăm xoóc; dấi meḙnh kwáng bả, zởi thiḙ̂w xán fấm dớ che̒ Shan twiết Pa̒ ko̒ tăng zả tli̭, dáp ưửng nhu kâ̒w kuố thi̭ tlươ̒ng, ta̭wwiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p cho ba̒ kon vuu̒ng kaw.
Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể dô̒l rưư̒ng, nhưửng năm kwa, nôông zâ xa̭ Tứ Nê, hwiḙ̂n Tân La̭c dấi meḙnh fát chiến kinh tể, tloong rỉ ngê̒ ruôi oong lể mââ̭ch zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể. Tiêw biếw la̒ za di̒nh eenh Bu̒i Văn Liêm ớ xỏm Kú. Nha̒ ớ khâânh rưư̒ng, kỏ nhê̒w lo̭i kâl va̒ kác lo̭i hwa rưư̒ng, tốt cho wiḙ̂c ruôi oong, eenh Liêm da̒ thi̒m hiếw, hoo̭c hói kwa kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chuủng va̒ kác hô̭ ruôi oong tloong vuu̒ng, bớ rỉ dâ̒w tư tlêênh 50 ố oong ruôi dớ lể mââ̭ch.
Châ̭m thu muô, châ̭m thănh twản… la̒
thư̭c tla̭ng dổi vởi kác hô̭ liên kết tlôông kâl kai xeenh tlêênh diḙ̂ ba̒n
tính. Ngwiên nhân zo kinh tể xwi
thwải cho rêênh kác zănh ngiḙ̂p khỏ khăn tloong wiḙ̂c thu muô, "dâ̒w tha” ó
ốn di̭nh. Thưư̭c tể rỉ, ngươ̒i zân moong muổn chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương va̒
kác ngă̒nh chưức năng fổi hơ̭p chă̭t kôô̒ng kác zwănh ngiḙ̂p thưư̭c hiḙ̂n
nhê̒w zái fáp thảw dá khỏ khăn cho cho dâ̒w tha kâl kai xeenh, ta̭w diê̒w
kiḙ̂n cho kác hô̭ tlôông kai xeenh iên tâm fát chiến va̒ nơng kaw zả tli̭
kâl tlôô̒ng.
Nhưửg năm kwa, xa̭ Mai Ha̭ (Mai Châw) nổ lưư̭c thưư̭c hiḙ̂n chiến dối kơ kẩw kâl tlôô̒ng, vâ̭t ruôi dớ nơơng kaw hiḙ̂w kwá xán xwất, kái thiḙ̂n dơ̒i khôổng, thu nhâ̭p kuố ngươ̒i zân. Tloong rỉ fái nỏi dêểnh tlôông zươ hẩw thew tiêw chấn VietGAP da̒ zúp ngươ̒i zân diḙ̂ fương vươn lêênh thwát nge̒w.
Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.
Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.
