Xán fấm OCOP 3 khaw "Mâ̭ch oong Văn Ngiḙ̂” kỏ mă̭t ớ kwâ̒i ha̒ng ta̒n kác ta̭p hwả, miểng muô xẳm tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn. 

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Lwiḙ̂n, Chú ti̭ch WBNZ xa̭ Văn Ngiḙ̂ cho hăi: Ản dố ngê̒ nuôi oong hơ̭p pơ̭i diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, khỉ hâ̭w kuố diḙ̂ fương, pớ ta̒ lô mo̭l zân tloong xa̭ i ta̒ fát tliến, bớ hôô̭ng mô hi̒nh nuôi oong mâ̭ch, tê̒w la̒ pơ̭i lôông hâ̒ng tí kỏ nguô̒n kải ăn cho oong. Zúi zo pơ̭i tli fỉ éw, thi̭ tlươ̒ng paảnh xán fấm ốn di̭nh, cho dêênh ngê̒ nuôi oong ka̭ no̒ i la̒ "to̒n kăw kơm” kuố tư̒ hô̭. Kôô̒ng pơ̭i di̭nh hưởng khwiển khích tư̒ ngă̒nh ngê̒ fát tliến kinh tể, wiḙ̂c fát tliến mô hi̒nh nuôi oong toỏng kóp tảng kế tloong wiḙ̂c zám nge̒w, nơng kaw tơ̒i khôổng mo̭l zân. 

Eenh Bu̒i Văn Lươ̭t, xỏm Ẩmkỏ tư̒ năm la̒ ngê̒ nuôi oong. Zấp ni̒, nha̒ eenh kỏ tlêênh 120 ta̒n oong, kỏ ka̭ tư̒ nhất lêênh têểnh 180 ta̒n, mơ̭i mo̒ bṷ thu ản khânh 15 ta̭ mâ̭ch, thươ̒ng ản mo̭l têểnh tlô̭ nha̒ tă̭ch koo̭c tí muô. Eenh Lươ̭t cho hăi: "Ta̒n năm kwa, túc kết kinh ngiḙ̂m pớ wiḙ̂c nuôi oong, hưởng têểnh tiêw tlỉ xán fấm kwang khă̭ch cho dêênh xán fấm mâ̭ch oong kuố nha̒ tôi ka̭ no̒ i kỏ mo̭l muô. Pơ̭i zả paảnh 180.000 dôô̒ng/lít, xán fấm mâ̭ch oong OCOP 3 khaw thi̒ 250.000 dôô̒ng/lít, khăw khi tlư̒ tli fỉ mâ̭ch oong zoong la̭i cho za di̒nh thu nhâ̭p hơn 50 tliḙ̂w dôô̒ng/năm”. 

Ngê̒ nuôi oong chăng kâ̒n tư̒ bổn dâ̒w tư, chăng tổn nhân lư̭c, zoong la̭i thu nhâ̭p ốn di̭nh, cho dêênh chăng éw mo̭l i ta̒ chwiến la̭i ngê̒ nuôi oong. Mé, ngê̒ ni̒ to̒i hói ki̭ thwâ̭t kaw, tí mí tloong tơ̒ng kôông dwa̭n, cho dêênh chăng fái nha̒ no̒ i kỏ thế thew ngê̒ ản. Eenh Lươ̭t cho hăi thêm: "Dổi pơ̭i ngê̒ nuôi oong, kải kwan tloo̭ng nhất la̒ cho̭n oong chuổ, nểw oong chuổ khwé mă̭nh thi̒ ta̒n oong xḙ xinh tlướng pơ̭i fát tliến tốt, cho lươ̭ng mâ̭ch kaw. Tâ̭n zṷng ản nguô̒n kải ăn cho oong kỏ tư̒ nhơ hwa kew, hwa za̭n… cho dêênh tli fỉ cho mơ̭i mo̒ ta̒n oong chăng tảng kế. Pên keḙnh di̭, wiḙ̂c foo̒ng, chẩng zi̭ch bâ̭nh i ản tă̭ch lêênh ha̒ng tâ̒w”. 

Zấp ni̒, ká thắi xa̭ Văn Ngiḙ̂ kỏ tlêênh 1.500 ta̒n oong, fát tliến tư̒ ớ ta̒n xỏm: Ẩm, Dôn, Few, Dôi. Ta̒n kác hô̭ áp zṷng khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t, xán xwất thew tiêw chwấn kwang khă̭ch, nhơ̒ di̭ chất lươ̭ng mâ̭ch dám báw. Khảng 12/2-23, xán fấm mâ̭ch oong Văn Ngiḙ̂ ản tlửng nhâ̭n OCOP 3 khaw kấp tính, kwa di̭ nơng kaw bi̭ thể, thương hiḙ̂w xán fấm pơ̭i wi tỉn tlêênh thi̭ tlươ̒ng. Xám fấm OCOP "Mâ̭ch oong Văn Ngiḙ̂” kỏ mă̭t ớ kwâ̒i ha̒ng ta̒n ha̒ng ta̭p hwả, miểng muô paảnh tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n. Tư̒ hô̭ i mă̭nh za̭n bớ hôô̭ng, dâ̒w tư nuôi oong lêênh têểnh ha̒ng tlăm ta̒n, zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể ản dố ho̭. Zấp ni̒, tố hơ̭p tác nuôi oong mâ̭ch xa̭ Văn Ngiḙ̂ kỏ 30 thă̒nh biên ản thă̒nh lâ̭p, nhơ̒ di̭ khức keḙnh tlănh kuố xán fấm mâ̭ch oong tlêênh thi̭ tlươ̒ng ngă̒i ka̒ng ản nơng kaw. Ha̒ng khảng, tố hơ̭p tác xinh hwa̭t di̭nh ki̒, kôô̒ng pa̒n pa̭c, tlaw tối kinh ngiḙ̂m nuôi oong kuố ta̒n kác hô̭ tí nơng kaw chất lươ̭ng xán fấm. Mâ̭ch oong kuố ta̒n kác hô̭ tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ ản thi̭ tlươ̒ng ươ tluô̭ng bới chất lươ̭ng tốt, zả ká bươ̒ fái. Kwa mô hi̒nh ản dố, ngê̒ nuôi oong la̒ hưởng fát tliến kinh tể hiḙ̂w kwá, la̒ tha xán fấm kỏ chất lươ̭ng, zoong la̭i thu nhâ̭p ốn di̭nh cho tư̒ nha̒. Môô̭ch khổ nha̒ ớ diḙ̂ fương nuôi pớ 80 - 100 ta̒n oong, zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể nhơ ôông Bu̒i Văn Nỉnh (xỏm Dôi), Bu̒i Văn Chḙw (xỏm Few)… 

Tí mí pớ chăm xoóc, lḙ̂ mâ̭ch, dám báw bḙ̂ xinh an twa̒n thư̭c fấm tí hưởng têểnh la̒ dêênh thương hḙ̂iw pơ̭i nơng kaw zả tli̭ cho mâ̭ch oong Văn Ngiḙ̂, xa̭ tăng kươ̒ng xúc tiển, kwáng bả kwa ta̒n kânh thôông tin, ma̭ng xa̭ hô̭i, zoong xán fấm têểnh khânh hơn diḙ̂ pa̒n tloong pơ̭i wa̒i tính, ản tư̒ mo̭l hăi dẳi têểnh. Wa̒i paảnh tloong hwiḙ̂n, xán fấm mâ̭ch oong kuố xa̭ ko̒n kỏ paảnh ớ ta̒n kướ ha̒ng nôông xán, dô̒ ăn ớ wa̒i tính. 

Pớ hiḙ̂w kwá kuố ngê̒ nuôi oong mâ̭ch zoong la̭i, xa̭ Văn Ngiḙ̂ tiếp tṷc bâ̭n dôô̭ng mo̭l zân khai thác lơ̭i thể kỏ tô̒l pơ̭i hâ̒ng, tí tăng ta̒n, áp zṷng khwa hoo̭c ki̭ thwâ̭t tloong chăm xoóc, fát tliến ta̒n oong pơ̭i lḙ̂ mâ̭ch oong kôô̒ng ta̒n xán fấm khác; hô̭ tlơ̭ ta̒n kânh wăl bổn xán xwất, zái kwiết wiḙ̂c la̒, nơng kaw thu nhâ̭p cho mo̭l zân. Zấp ni̒ thu nhâ̭p bi̒nh kwân tâ̒w mo̭l ká thắi xa̭ da̭t ản 47 tliḙ̂w dôô̒ng/năm.

KÁC TIN KHÁC

Nhưửng ngươ̒i thư̭c hiḙ̂n ước mơ dươ nôông xán “xwất ngwa̭i”

Khai thác tư̒ nhất kỏ thế ta̒n tiê̒m năng, lơ̭i thể keḙnh tlănh tí fát tliến

Zi̒n zư̭ pơ̭i fát tliến thương hiḙ̂w bô̭t kú zâi Nhwâ̭n Tlă̭ch

Kư̭w chiển binh hwiḙ̂n La̭c Thwí thi duô la̒ kinh tể zói

---

Xán lươ̭ng xơ chể, chể biển thwí xán ha̒ng năm ản khwáng 850 tẩn

Thwát nge̒w bớ mô hi̒nh ruôi oong lể mââ̭ch

Tâ̭n zuṷng lơ̭i thể dô̒l rưư̒ng, nhưửng năm kwa, nôông zâ xa̭ Tứ Nê, hwiḙ̂n Tân La̭c dấi meḙnh fát chiến kinh tể, tloong rỉ ngê̒ ruôi oong lể mââ̭ch zoong la̭i hiḙ̂w kwá kinh tể. Tiêw biếw la̒ za di̒nh eenh Bu̒i Văn Liêm ớ xỏm Kú. Nha̒ ớ khâânh rưư̒ng, kỏ nhê̒w lo̭i kâl va̒ kác lo̭i hwa rưư̒ng, tốt cho wiḙ̂c ruôi oong, eenh Liêm da̒ thi̒m hiếw, hoo̭c hói kwa kác fương tiḙ̂n thôông tin da̭i chuủng va̒ kác hô̭ ruôi oong tloong vuu̒ng, bớ rỉ dâ̒w tư tlêênh 50 ố oong ruôi dớ lể mââ̭ch.

Thảw khớ dâ̒w tha cho kâl kai xeenh

Châ̭m thu muô, châ̭m thănh twản… la̒ thư̭c tla̭ng dổi vởi kác hô̭ liên kết tlôông kâl kai xeenh tlêênh diḙ̂ ba̒n tính. Ngwiên nhân zo kinh tể xwi thwải cho rêênh kác zănh ngiḙ̂p khỏ khăn tloong wiḙ̂c thu muô, "dâ̒w tha” ó ốn di̭nh. Thưư̭c tể rỉ, ngươ̒i zân moong muổn chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương va̒ kác ngă̒nh chưức năng fổi hơ̭p chă̭t kôô̒ng kác zwănh ngiḙ̂p thưư̭c hiḙ̂n nhê̒w zái fáp thảw dá khỏ khăn cho cho dâ̒w tha kâl kai xeenh, ta̭w diê̒w kiḙ̂n cho kác hô̭ tlôông kai xeenh iên tâm fát chiến va̒ nơng kaw zả tli̭ kâl tlôô̒ng.

Hiḙ̂w kwá bớ tlôông zươ – thew tiêw chwấn VietGAP ớ xa̭ Mai Ha̭

Nhưửg năm kwa, xa̭ Mai Ha̭ (Mai Châw) nổ lưư̭c thưư̭c hiḙ̂n chiến dối kơ kẩw kâl tlôô̒ng, vâ̭t ruôi dớ nơơng kaw hiḙ̂w kwá xán xwất, kái thiḙ̂n dơ̒i khôổng, thu nhâ̭p kuố ngươ̒i zân. Tloong rỉ fái nỏi dêểnh tlôông zươ hẩw thew tiêw chấn VietGAP da̒ zúp ngươ̒i zân diḙ̂ fương vươn lêênh thwát nge̒w.

Bỉ thư chi dwa̒n thu ha̒ng tlăm tliḙ̂w dôô̒ng mơ̭i mo̒ năm pớ wiḙ̂c nuôi kả lôô̒ng

Kwa thi̒m hiếw, eenh Ngwiḙ̂n Văn Lân, Bỉ thư chi dwa̒n tố Vôi, fươ̒ng Thải Bi̒nh, TF Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ tâ̭n zṷng diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên khă̭n kỏ kuố kwêl hương, mă̭nh za̭n dâ̒w tư xâi zư̭ng mô hi̒nh nuôi kả lôô̒ng tlêênh loo̒ng hô̒ thwí diḙ̂n Hwa̒ Bi̒nh, tlớ thă̒nh tẩm gương lảng wê̒l khới ngiḙ̂p kuố thănh niên tlêênh diḙ̂ pa̒n.

Thúc tấi fát tliến, nơng kaw hiḙ̂w kwá kinh tể tâ̭p thế

Kinh tể hơ̭p tác chăng tlí zúp ốn di̭nh pơ̭i fát tliến xán xwất, kinh zwănh mo̒ ko̒n la̒ tha ản wiḙ̂c la̒, tăng thu nhâ̭p, hô̭ tlơ̭ xwả tỏl, zám nge̒w, ốn di̭nh tơ̒i khôổng kuố thă̒nh biên. Thơ̒i zan kwa, xác di̭nh bai tlo̒ kôô̒ng pơ̭i tâ̒m kwan tloo̭ng luố fát tliến kinh tể tâ̭p thế (KTTT), tlêênh kơ xớ ta̒n kwi di̭nh kuố Tlung ương, tính Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ lâ̭p ban hă̒nh ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭, ta̭w dôô̭ng lư̭c thúc tấi KTTT fát tliến. Kwa di̭ toỏng kóp kwan tloo̭ng paw fát tliến KT-XH kuố diḙ̂ fương.