(HBDT) - Năm 2022, tlêênh diḙ̂ pa̒n tính xắi tha 100 bṷ tai na̭n zaw thôông (TNZT), la̒ chít 71 mo̭l, bi̭ thương 96 mo̭l. Xo pơ̭i năm 2021 tăng 7 bṷ, tăng 7 mo̭l chít pơ̭i 27 mo̭l bi̭ thương. Tloong di̭ kỏ bṷ tai na̭n dă̭c biḙ̂t ngiêm tloo̭ng ta̭i km 472+960 ta̭ng khả Hô̒ Chỉ Minh, thuô̭c diḙ̂ fâ̭n xa̭ Báw Hiḙ̂w (Iên Thwí) la̒ 3 mo̭l chít ta̭i miểng, 1 mo̭l bi̭ thương fái kấp kửw.

Ngwiên nhân gâi tha TNZT ản kơ kwan tlức năng chí tha zo mo̭l diê̒w khiến fương tiḙ̂n tham za zaw thôông chăng chấp hă̒nh kác kwi di̭nh wê̒l tlâ̭t tư̭ an twa̒n zaw thôông (ĂTT) nhơ: ti chăng dủng fâ̒n khả, la̒n khả, la̭m zṷng ha̭w, biê, foỏng nhănh, bươ̭t ấw. Fương tiḙ̂n xắi tha tai na̭n tư̒ nhất la̒ xe mẳi, chiểm 50% tôống xổ bṷ.

Kwa fân tích kỏ têểnh hơn 70% xổ bṷ TNZT xắi tha tlêênh kác khả kuốc lô̭ pơ̭i chú iểw la̒ mo̭l diḙ̂ fương khác ti kwa diḙ̂ pa̒n. Kết kẩw ha̭ tơ̒ng nhó hḙp, diḙ̂ hi̒nh te̒w choỏng, pết khả ngỏ, dă̭c biḙ̂t la̒ ỉ thức mo̭l diê̒w khiến fương tiḙ̂n ko̒n zất kẻm tang la̒ ngwi kơ zất kaw gâi tai na̭n zaw thôông. Tlêênh twiển khả kuố lô̭ 6 dwa̭n zôốc Kun, te̒w Thung Khe, Thung Nhuổi ko̒n tư̒ diếm den gâi bất ATZT. Tư̒ dwa̭n khả ấm zo̭ zo tlúc mơ̒, hâ̒w mơ̭ fương tiḙ̂n chắi tha chăng ản xứ lỉ lâ̭p i la̒ ngwiên nhân gâi tai na̭n. Ti̒nh tla̭ng ho̭p chơ̭ lẩn tha ta̭ng khả ko̒n ziḙ̂n tha pơ̭i tiê̒m ấn ngwi kơ TNZT nhơ ta̭i khu bư̭c chơ̭ Lô̒, chơ̭ Fủ kươ̒ng (Tân La̭c), chơ̭ Pa̭i Nai (TF Hwa̒ Bi̒nh)… Ớ tư̒ khu bư̭c zaw kắch chuô ản bổ tlỉ gơ̒ zám tôốc, biến kắnh bảw. Mo̭l diê̒w khiến fương tiḙ̂n lải xe tloong ti̒nh tla̭ng bi fa̭m nôô̒ng dô̭ kô̒n, ti xai fâ̒n ta̭ng khả, la̒n khả, bi fa̭m kwi di̭nh wê̒l tôốc dô̭, chớ kwả xổ mo̭l kwi di̭nh, chwiến hưởng chăng bảw hiḙ̂w; ti̒nh tla̭ng tlé em diê̒w khiến xe ta̭p diḙ̂n, xe mẳi diḙ̂n, thâ̭m tlỉ ká xe mẳi chuô ản hoo̭c ta̒n kác ki̭ năng kơ bán tí lải xe an twa̒n ko̒n khả fố biển.

Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Dức Tlươ̒ng, Fỏ Chú ti̭ch WBMTTK tính cho la̒: Kác lư̭c lươ̭ng tlức năng kâ̒n bố xung biến dáw, wă̭ch ké khả, tăng kươ̒ng twân tla, xứ lỉ ngiêm ta̒n kác bi fa̭m wê̒l TTATZT.

Dôô̒ngchỉ Ngwiḙ̂n Thă̒nh, Fỏ Zảm dôốc Kâng an tính cho la̒: Ha̭ tơ̒ng zaw thôông chuô dám báw, ta̒n kác diếm zaw kắch, biến bảw chuô ản bổ tlỉ tú. Ta̭ng khả tleẻnh kuốc lô̭ 6 (TF Hwa̒ Bi̒nh) kỏ tư̒ khả zaw kắch, fương tiḙ̂n pớ ta̭ng khả ngang ti tha tôốc dô̭ kaw gâi tha ngwi hiếm. Khu bư̭c fổ Xẩw, xa̭ La̭c Thi̭nh (Iên Thwí), xa̭ Iên Ngiḙ̂p (La̭c Xơn) hăi xắi tha tai na̭n i chuô kỏ biến bảw. Pên keḙnh di̭ ỉ thức mo̭l diê̒w khiến fương tiḙ̂n ko̒n ha̭n chể, chăng twân thú kác kwi di̭nh báw dám ATZT. Thơ̒i zan têểnh, Kâng an tính xḙ chí da̭w lư̭c lươ̭ng tlức năng tăng kươ̒ng twâ̒n tla, kiên kwiết xứ lỉ ta̒n kác tlươ̒ng hơ̭p bi fa̭m la̒ ngwiên nhân tlư̭c tiếp gâi TNZT.

Teẻnh zả kôông tác dám báw TTATZT năm 2022, dôô̒ng chỉ Kwắch Tất Liêm, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ tính cho la̒: Zu̒ i ta̒ khả kwiết liḙ̂t thư̭c hiḙ̂n ta̒n kác zái fáp wê̒l báw dám TTATZT mé ko̒n tư̒ bẩn dê̒ nối kô̭m kâ̒n dă̭c biḙ̂t kwan tâm. Di̭ la̒ bẩn dê̒ ha̭ tơ̒ng zaw thôông bất kâ̭p; bi fa̭m hă̒nh lang ATZT ko̒n tư̒, Xổ lươ̭ng xứ fa̭t TTATZT  ta̭ng khả bô̭ hơn 15.000 tlươ̒ng hơ̭p, thu nô̭p ngân xắch khwáng 28 tí dôô̒ng, mé bi fa̭m TTATZT i ko̒n ziḙ̂n tha fố biển, bi fa̭m nôô̒ng dô̭ kô̒n tư̒, ỉ thức chấp hă̒nh fáp lwâ̭t wê̒l ATZT ha̭n chể. Cho dêênh, TNZT tăng ká 3 tiêw tlỉ xo pơ̭i năm tlước.

Pô̭ tư̒ wê̒l mṷc tiêw kwiết tâm kẻw zám 3 tiêw tlỉ TNZT năm 2023, dôô̒ng chỉ Fỏ Chú ti̭ch WBNZ tính iêw kâ̒w: Kác kấp wí Dáng, chỉnh kwiê̒n pớ tính têểnh kơ xớ kwiết liḙ̂t paw kuô̭c, tăng kươ̒ng lă̭nh da̭w, chí da̭w nơng kaw hiḙ̂w lư̭c, hiḙ̂w kwá tloong thư̭c thi fáp lwâ̭t wê̒l kôông tác dám báw TTATZT. Kôông tác twiên tliê̒n kâ̒n fái tối mởi, da za̭ng, fu̒ hơ̭p, hiḙ̂w kwá hơn, gẳn pơ̭i tăng kươ̒ng kiếm tla, kiếm xwát, xứ fa̭t bi fa̭m. Dổi pơ̭i ta̒n kác diḙ̂ fương kỏ tai na̭n tăng kaw kâ̒n fân tích ngwiên nhân, dê̒ tha zái fáp kwiết liḙ̂t tí kẻw zám TNZT thơ̒i zna têểnh. Kác ngă̒nh, lư̭c lươ̭ng tlức năng za̒ xwát, kỏ zái fáp xứ lỉ kác bất kâ̭p, diếm den ngwi kơ kaw gâi tha TNZT. Tấi mă̭nh fổi hơ̭p kiếm tla, lâ̭p ản dố, xứ lỉ kác tâ̭p thế, kả nhân bi fa̭m wê̒l hă̒nh lang ATZT ta̭ng khả bô̭, khả thwí nô̭i diḙ̂. Kỏ biḙ̂n fáp kwán lỉ wiḙ̂c tải lẩn chiểm dổi pơ̭i tlươ̒ng hơ̭p i ta̒ ản zái twá. Tố tlức ta̒n kác diê̒w kiḙ̂n an twa̒n kuố fương tiḙ̂n pơ̭i ta̒n kác pển, káng thwí nô̭i diḙ̂, pển kheéch ngang khôông, kiên kwiết di̒nh chí hwa̭t dôô̭ng kuố ta̒n fương tiḙ̂n, pển chăng dám báw an twa̒n. Tăng kươ̒ng twâ̒n tla, xứ lỉ ngiêm tlươ̒ng hơ̭p xe kwả tái, kwả khố, xứ lỉ kác hă̒nh bi tlư̭c tiếp gâi tha tai na̭n nhơ la̭ng lắch, teẻnh woo̭ng, oỏng ha̭w, biê…

Zo ta̒n kác bṷ TNZT tlêênh diḙ̂ pa̒n chú iểw xắi tha tlêênh ta̒n kác twiển khả kuốc lô̭ cho dêênh dê̒ ngi̭ Bô̭ Zaw thôông bâ̭n tái tiếp tṷc dâ̒w tư nơng kấp kết kẩw ha̭ tơ̒ng zaw thôông, bớ hôô̭ng mă̭t khả, xwả kác diếm tiê̒m ấn TNZT tlêênh kác twiển kuốc lô̭, tâ̭p tlung tlêênh twiển kuốc lô̭ 6, ta̭ng khả Hô̒ Chỉ Minh, lắp tă̭ch camera zảm xát zaw thôông, bố xung biến kắnh bảw zaw thôông ớ kác bi̭ tlỉ xung iểw tí kắnh bảw pơ̭i xứ lỉ bi fa̭m TTATZT. Za̒ xwát, xướ chươ̭ ta̒n kác ta̭ng khả, hôốc kửw na̭n ta̒ thuổng kấp, hư hoóng, nhất la̒ khả nổl paw khả kửw na̭n hi̭ hư hoóng fương tiḙ̂n kă̭p xư̭ kổ khỏ ti paw tí kửw na̭n.