(HBDT) - Da̒ bước la̭i thuối 60, xư̭ dam mê ză̒nh cho văn hwả Mươ̒ng kuố ba̒ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zuung, khu zân kư Bo, thi̭ chẩn Bo, hwiḙ̂n Kim Bôi chơ khi̒ no̒ zám. Ba̒ vấn ză̒nh thơ̒i zan ngiên kửw, xưw tâ̒m va̒ lưw chiê̒n bán xắc văn hwả Mươ̒ng. Ba̒ xwi ngi̭ nhưửng wiḙ̂c ba̒ dang la̒ ó chí kóp fâ̒n báw tô̒n, fá hwi zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng ta̭i diḙ̂ fương ma̒ i la̒ 1 kắch dớ ba̒ hoo̭c va̒ la̒ thew tư tướng, da̭w dức foong kắch Hô̒ Chỉ Minh.
Ba̒ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zuung, thi̭ chẩn Bo (Kim Bôi) ră̭i deẻnh chiêng Mươ̒ng cho hoo̭c xinh.
Dé tha va̒ ká lêênh ớ kwê hương Mươ̒ng Dôô̭ng ănh huu̒ng, bớ khi̒ ko̒n rát, nhaửng thiểng hát úi úi... kuố mḙ̂ kha̒, kuố mḙ̂ dé nhơ "dâ̭p bôông bôông", "za ới, za o̒...", hăi kác kâw hát thươ̒ng rang, bô̭ meḙnh... da̒ ngẩm baw tâm hô̒n. Ước mơ kuố ba̒ la̒ no̒ cho văn hwả Mươ̒ng luôn twá tlảng. Dớ là ản wiḙ̂c rỉ, tloong xuốt thơ̒i zan kwa ba̒ Zuung ză̒nh nhê̒w thơ̒i zan, tâm hwiết đi khắp nơi xưw tâ̒m kác ba̒i chiêng kố, nhưửng ba̒i zân ka kố tố tiên dớ la̭i. Baw ngă̒i kác Chú nhâ̭t, ba̒ vớ kác lớp chiê̒n ră̭i deẻnh kác ba̒i chiêng kơ bán, ră̭i hát kác la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng, muổ zân zan Mươ̒ng cho lớp tlé. Ka̭ ni̒ ba̒ Zuung dang biên xwa̭n 2 kuổn kheéch: "Nhưửng la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng" va̒ "Ngḙ̂ thwâ̭t deẻnh chiêng kuố mo̭l Mươ̒ng Dôô̭ng".
Bă̒ng dam mê va̒ tâm hwiết kuố mêê̒nh, bớ năm 2004 dêểnh chi̒ ni̒, ba̒ Zuung liên tuṷc vớ kác lớp chiê̒n ră̭i chiêng Mươ̒ng va̒ hát zân ka cho 500 ủn ớ dô̭ thuối 8 - 15; chiê̒n ră̭i kác ba̒i chiêng kơ bán cho 14 dô̭i chiêng tloong va̒ wa̒i hwiḙ̂n. Ba̒ Zuung la̒ dáng viên kỏ kuô̭c khôổng zán zi̭, do̒n kết, luôn kương mâ̭w, di dâ̒w tloong kác foong tla̒w thi duô, kwi ước, hương ước khu zân kư. Dă̭c biḙ̂t, ta̭i chương chi̒nh zaw lưw "Hô̒ Chỉ Minh - Hă̒nh chi̒nh khát voo̭ng 2021" tố chức dêm ngă̒i 5/12/2021 ta̭i Ha̒ Nô̭i, ba̒ Dinh Kiê̒w Zuung ản tôn vinh la̒ môô̭ch tloong nhưửng tẩm kương diến hi̒nh tiêw biếw to̒n kwuốc wê̒l hoo̭c tâ̭p va̒ la̒ thew tư tướng, da̭w daức, foong kắch Hô̒ Chỉ Minh.
Dôô̒ng chỉ Kwắch Di̒nh Thu, Bỉ thư Dáng wí thi̭ chẩn Bo cho mắt: "Nhưửng năm kwa, dáng viên Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung luôn la̒ tẩm kương tlảng tloong wiḙ̂c tích kư̭c tiên chiê̒n, vâ̭n dôô̭ng ba̒ kon ớ khu zân kư thưư̭c hiḙ̂n tốt kác chú chương, dươ̒ng lổi kuố Dáng, chỉnh xắch fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước, xâi zưư̭ng khổi da̭i do̒n kết to̒n zân. Ba̒ hăng hải tham za thư̭c hiḙ̂n kác hwa̭t dôô̭ng nhă̒m báw tô̒n văn hwả chiê̒n thôổng zân tôô̭c Mươ̒ng va̒ la̒ tẩm kương tiêư biêứ tloong hoo̭c tâ̭p, la̒ thew Bác ma̒ Dáng wí, chỉnh kwiê̒n thi̭ chẩn Bo kâ̒n nhân rôô̭ng".
Tloong hal ngă̒i (20 - 21/8), hwiḙ̂n La̭c Xơn tố tlức Hô̭i thi Twiên chwiê̒n kố dôô̭ng năm 2024 kôô̒ng pơ̭i kỏ 24 dô̭i twiên chwiê̒n pớ ta̒n kác xa̭, thi̭ tlẩn tloong hwiḙ̂n.
Ta̒n năm khânh ni, wiḙ̂c tliến khai la̒ Tlương tli̒nh fát tliến zu li̭ch nôông thôn i ta̒ khơi zâ̭l tiê̒m năng, lơ̭i thể kuố khu bư̭c nôông thôn tloong fát tliến ta̒n lwa̭i zu li̭ch. Kwa di̭ kóp fâ̒n fát tliến kinh tể bu̒ng nôông thôn, xâi zư̭ng nôông thôn mởi ti paw tliê̒w khu, hiḙ̂w kwá pơ̭i pê̒n bư̭ng.
Tlí khăw môô̭ch thơ̒i zan ản za̭ pơ̭i mḙ̂ tlí páw. Hơ̒ I Zu ớ xỏm Hang Kiê, xa̭ Hang Kiê (Mai Châw) i ta̒ tư̭ thăi mêê̒nh thêw ản ta̒n hwa văn khỏ, kâ̒w ki̒ tlêênh wẳl thố kấm tâ̒w tiên zo mêê̒nh tư̭ la̒ lḙ̂. Foong tṷc kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Môông, chăng tlí Hơ̒ I Zu mo̒ ôông ngăi ỉ pả no̒ ka̭ ká lêênh ản 10 thuối tê̒w fái tư̭ thăi la̒ ản cho mêê̒nh môô̭ch kải wẳl thố kấm thôốch tí teẻnh dẩw pước tlướng thă̒nh kôô̒ng pơ̭i cho dố ản kải khẻw lẻw, dám dang kuố ỉ pả mo̭l Môông…
Tloong ta̒n năm kwa, kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n fươ̒ng Thải Bi̒nh (TF Hwa̒ Bi̒nh) i ta̒ la̒ ản kết kwá kwan tloo̭ng; ta̒n zả tli̭ văn hwả bâ̭t thế, fi bâ̭t thế ản kwan tâm.
Xáp nhâ̭p pớ 2 dơn bi̭ hă̒nh tlỉnh Iên Kwang pơ̭i Fúc Tiển tlước ni (TF Hwa̒ Bi̒nh) kỏ tlêênh 1.400 hô̭ zân kôô̒ng khôổng, tloong di̭ 96% hô̭ zân tôô̭c Mươ̒ng. Nhơ̒ lơ̭i thể puôn paảnh, zaw lưw thwâ̭n lơ̭i, diê̒w kiḙ̂n kinh tể kuố mo̭l zân kỏ pước kái thiḙ̂n ản dố ho̭. Pên keḙnh di̭, tơ̒i khôổng tinh thâ̒n kuố pa̒ kon nơng lêênh nhơ̒ zư̭ la̭i ản bán xắc, kôô̒ng pơ̭i báw tô̒n ta̒n nét văn hwả tliê̒n thôổng.
.jpg)
