Ta̒n tôi wê̒l thăm Mươ̒ng Pi - Tân La̭c paw môô̭ch khởm muô̒ Thu. Tloong kải dẳng heenh wa̒ng, doo̭c ta̭ng khả pớ thi̭ tlẩn Ma̭n Dức têểnh xa̭ Foong Fủ, lêênh ta̒n xa̭ bu̒ng kaw Kwiết Chiển, Vân Xơn, Ngố Luông, kơ̒ tó khaw wa̒ng tung păl cha̒w tỏn Thết Dôô̭c lâ̭p, Fát hwi tliê̒n thôổng kắch mă̭ng kôô̒ng pơ̭i li̭ch xứ dẩw tlănh ha̒w hu̒ng, bu̒ng tất Mươ̒ng Pi tang thăi tối tơ̒ng ngă̒i.


Mươ̒ng Pi - Tân La̭c kôô̒ng pơ̭i dâ̭m bán xắc văn hwả zân tôô̭c ản tính lươ̭c cho̭n tố tlức ta̒n xư̭ kiḙ̂n ká. Tloong ắnh: Ngă̒i hô̭i Ká thắi twa̒n zân báw bḙ̂ an ninh Tố kuốc năm 2024 ản tính cho̭n la̒ diếm ớ xa̭ Foong Fủ. 

Thăm xa̭ Foong Fủ, ản dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Nức, Chú ti̭ch WBNZ xa̭ chiê xé: Foong Fủ kỏ kuốc lô̭ 6 kôô̒ng ta̒n twiển khả tính lô̭ 436, 440 chă̭l kwa, thwâ̭n lơ̭i cho ti la̭i puôn paảnh. Kôô̒ng pơ̭i tliê̒n thôổng văn hwả thôốch tḙp, dâ̭m bán xắc zân tôô̭c, xửng tảng bu̒ng Mươ̒ng Pi nối thiểng kuố tính, tloong ta̒n năm kwa, kinh tể, văn hwả - xa̭ hô̭i kuố xa̭ kỏ tư̒ chwiến biển tích kư̭c; tơ̒i khôổng bâ̭t chất, tinh thâ̒n kuố nhân zân ản kái thiḙ̂n ho̭; niê̒m tin dổi pơ̭i wiḙ̂c lă̭nh da̭w kuố Dáng ngă̒i ka̒ng ản nơng lêênh kaw. Năm 2023, thu nhâ̭p bi̒nh kwân tâ̒w mo̭l kuố xa̭ da̭t 70 tliḙ̂w dôô̒ng, tí lḙ̂ hô̭ nge̒w zám ko̒n 7,47%. 

Chăng tlí ớ bu̒ng thwâ̭n lơ̭i, kôô̒ng pơ̭i wiḙ̂c kwan tâm, dâ̒w tư kuố Dáng, Nha̒ nước, ta̒n xa̭ bu̒ng kaw hwiḙ̂n Tân La̭c kỏ ản tư̒ kải mởi. Tloong di̭ fái pô̭ têểnh Ban Thươ̒ng bṷ Tính wí i ta̒ ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 13-NQ/TU wê̒l wiḙ̂c tliến khai Dê̒ ản "Xâi zư̭ng ta̒n xa̭ bu̒ng kaw hwiḙ̂n Tân La̭c tlớ thă̒nh khu zu li̭ch kấp tính paw năm 2030, tâ̒m ngỏ têểnh năm 2050”. Tliến khai la̒ dê̒ ản ni̒, ta̒n xớ, ban, ngă̒nh tlức năng kôô̒ng diḙ̂ fương i ta̒ xác di̭nh mṷc tiêw, nhiḙ̂m bṷ, kắch la̒ tí xâi zư̭ng kể hwă̭ch pơ̭i tliến khai lôô̒ng gép paw ta̒n nhiḙ̂m bṷ tloo̭ng tâm kuố ngă̒nh, diḙ̂ fương. Nhân zân pước tâ̒w ngẳm ngi̭ ản hiḙ̂w kwá kuố fát tliến zu li̭ch; ngẳm ngi̭ ản wiḙ̂c báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c Mươ̒ng tí la̒ tha ản ta̒n xán fấm fṷc bṷ fát tliến zu li̭ch. Ta̒n nguô̒n bổn kuố tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za i ta̒ ản lôô̒ng gép tí tơ̒ng pước la̒ nả ta̒n mṷc tiêw, nhiḙ̂m bṷ kuố dê̒ ản. Têểnh măi, 3 xa̭ bu̒ng kaw Kwiết Chiển, Vân Xơn, Ngố Luông pước tâ̒w khai thác ản tiê̒m năng, thể mă̭nh tí fát tliến zu li̭ch. Zấp ni̒ i ta̒ kỏ 7 hô̭ kinh zwănh homestay. Ha̒ng năm, 3 xa̭ tỏn tlêênh 15 ngi̒n lươ̭t kheéch tham kwan zu li̭ch; ta̭w tha ản wiḙ̂c la̒ cho khwáng 250 law dôô̭ng, tloong di̭ law dôô̭ng tlư̭c tiếp khwáng 80 mo̭l. 

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Tinh, Chú ti̭ch WBNZ hwiḙ̂n Tân La̭c chiê xé: Pớ tâ̒w năm têểnh măi, tloong kắnh khó khăn tlung, WBNZ hwiḙ̂n i ta̒ bảm xát ta̒n mṷc tiêw ta̒ dê̒ tha, tliến khai ta̒n zái fáp, kể hwă̭ch fát tliến kinh tể pơ̭i dám báw an xinh xa̭ hô̭i tlêênh diḙ̂ pa̒n. Kôông ngiḙ̂p, tiếw thú kôông ngiḙ̂p, xâi zư̭ng ản zwi tli̒ pơ̭i fát tliến. Xán xwất nôông ngiḙ̂p ốn di̭nh; văn hwả - xa̭ hô̭i kỏ tư̒ pước tiển mởi; Kuốc foo̒ng - an ninh ản kúng kổ pơ̭i zư̭ bư̭ng. 

Zấp ni̒, xán xwất nôông ngiḙ̂p i ản hwiḙ̂n xác di̭nh la̒ tlú lư̭c tloong fát tliến kinh tể. 6 khảng tâ̒w năm 2024, hwiḙ̂n zwi tli̒ tôống ziḙ̂n tích kwái lôông tlêênh 8.300 hát ta, da̭t ản 60,6% kể hwă̭ch ha̒ng năm. Hwiḙ̂n tlủ tloo̭ng tliến khai la̒ Tlương tli̒nh OCOP; zwi tli̒ pơ̭i nơng ha̭ng khaw cho ta̒n xán fấm OCOP ta̒ ản tlửng nhâ̭n kwa ta̒n năm kôô̒ng tê̒w za̒ xwát la̭i 3 xán fấm tiê̒m năng tí tham za teẻnh zả fân ha̭ng năm 2024. Pên keḙnh di̭, tlêênh diḙ̂ pa̒n tiếp tṷc fát tliến môô̭ch khổ lwa̭i kâl lôông tlú lư̭c nhơ: miể, tắc, kâl ăn tlải kỏ mủi. Hwiḙ̂n fẩn dẩw têểnh năm 2025 kỏ khwáng 500 hát ta lôông pưới ản kôông nhâ̭n da̭t tiêw chwấn VietGAP, GlobalGAP, hư̭w kơ hăi tlửng nhâ̭n xán fấm da̭t ản tiêw chwấn an twa̒n thư̭c fấm, kết hơ̭p pơ̭i xâi zư̭ng nha̭n hiḙ̂w ha̒ng hwả; la̒ dêênh ta̒n bu̒ng lôông pưới tâ̭p tlung, ửng zṷng kôông ngḙ̂ kaw, kỏ năng xwất kaw, chất lươ̭ng tốt. Thư̭c hiḙ̂n Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za xâi zư̭ng nôông thôn mởi, têểnh măi, Tân La̭c kỏ 10 xa̭ da̭t ản 19 tiêw tlỉ; 5 xa̭ da̭t ản pớ 11 - 14 tiêw tlỉ; bi̒nh kwân da̭t ản 16 tiêw tlỉ/xa̭. 

Tôống zả tli̭ xán xwất kôông ngiḙ̂p, tiếw thú kôông ngiḙ̂p la̒ tloong 6 khảng tâ̒w năm 2024 tlêênh 703 tí dôô̒ng, da̭t ản 50,3% kể hwă̭ch năm, tăng 4,4% xo pơ̭i kôô̒ng ki̒ năm 2023. Nha̒ mẳi zḙ̂t kim Supertex tang khắp la̒ xoong wiḙ̂c tă̭ch mẳi moóc, thiết bi̭ tí ti paw hwa̭t dôô̭ng tloong kwỉ III/2024. Hwiḙ̂n chí da̭w Chú dâ̒w tư Kṷm Kôông ngiḙ̂p Foong Fủ fổi hơ̭p pơ̭i ta̒n ngă̒nh tlức năng tấi nhănh tiển dô̭ zái foỏng mă̭t pă̒ng dổi pơ̭i 13 hát ta ta̒ kiếm tểm pơ̭i lâ̭p fương ản bô̒i thươ̒ng zái foỏng mă̭t pă̒ng… Ká thắi hwiḙ̂n kỏ 67 hơ̭p tác xa̭ hwa̭t dôô̭ng kỏ hiḙ̂w kwá xo pơ̭i bổn dăng kỉ 131.860 tliḙ̂w dôô̒ng. Năm 2023, thu nhâ̭p bi̒nh kwân tâ̒w mo̭l da̭t ản 39,5 tliḙ̂w dôô̒ng; tí lḙ̂ hô̭ nge̒w (chwấn nge̒w zai dwa̭n 2022 - 2025) zám ko̒n 9,4%... 

Kôô̒ng pơ̭i ta̒n kắch la̒ dôô̒ng bô̭, lă̭nh da̭w kwiết liḙ̂t, wiḙ̂c dwa̒n kết, dôô̒ng loo̒ng kuố kản bô̭, nhân zân, hwiḙ̂n Tân La̭c tiếp tṷc la̒ hiḙ̂w kwá Ngi̭ kwiết Da̭i hô̭i Dáng bô̭ hwiḙ̂n lâ̒n thử XXIV, nhiḙ̂m ki̒ 2020 - 2025, fẩn dẩw la̒ xoong ta̒n tlí tiêw ta̒ dê̒ tha, hưởng têểnh kái thiḙ̂n pơ̭i nơng kaw chất lươ̭ng kuô̭c khôổng kuố nhân zân, xâi zư̭ng Mươ̒ng Pi ngă̒i ka̒ng ză̒w thôốch.


KÁC TIN KHÁC


Fát tliến zu li̭ch nôông thôn tê̒w pơ̭i wiḙ̂c xâi zư̭ng nôông thôn mởi

Ta̒n năm khânh ni, wiḙ̂c tliến khai la̒ Tlương tli̒nh fát tliến zu li̭ch nôông thôn i ta̒ khơi zâ̭l tiê̒m năng, lơ̭i thể kuố khu bư̭c nôông thôn tloong fát tliến ta̒n lwa̭i zu li̭ch. Kwa di̭ kóp fâ̒n fát tliến kinh tể bu̒ng nôông thôn, xâi zư̭ng nôông thôn mởi ti paw tliê̒w khu, hiḙ̂w kwá pơ̭i pê̒n bư̭ng.

Hwiḙ̂n Mai Châw zi̒n zư̭ pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ

Tlí khăw môô̭ch thơ̒i zan ản za̭ pơ̭i mḙ̂ tlí páw. Hơ̒ I Zu ớ xỏm Hang Kiê, xa̭ Hang Kiê (Mai Châw) i ta̒ tư̭ thăi mêê̒nh thêw ản ta̒n hwa văn khỏ, kâ̒w ki̒ tlêênh wẳl thố kấm tâ̒w tiên zo mêê̒nh tư̭ la̒ lḙ̂. Foong tṷc kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Môông, chăng tlí Hơ̒ I Zu mo̒ ôông ngăi ỉ pả no̒ ka̭ ká lêênh ản 10 thuối tê̒w fái tư̭ thăi la̒ ản cho mêê̒nh môô̭ch kải wẳl thố kấm thôốch tí teẻnh dẩw pước tlướng thă̒nh kôô̒ng pơ̭i cho dố ản kải khẻw lẻw, dám dang kuố ỉ pả mo̭l Môông…

Fươ̒ng Thải Bi̒nh báw tô̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Tloong ta̒n năm kwa, kôông tác báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả ta̒n kác zân tôô̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n fươ̒ng Thải Bi̒nh (TF Hwa̒ Bi̒nh) i ta̒ la̒ ản kết kwá kwan tloo̭ng; ta̒n zả tli̭ văn hwả bâ̭t thế, fi bâ̭t thế ản kwan tâm.

Xa̭ Kwang Tiển báw tô̒n, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Xáp nhâ̭p pớ 2 dơn bi̭ hă̒nh tlỉnh Iên Kwang pơ̭i Fúc Tiển tlước ni (TF Hwa̒ Bi̒nh) kỏ tlêênh 1.400 hô̭ zân kôô̒ng khôổng, tloong di̭ 96% hô̭ zân tôô̭c Mươ̒ng. Nhơ̒ lơ̭i thể puôn paảnh, zaw lưw thwâ̭n lơ̭i, diê̒w kiḙ̂n kinh tể kuố mo̭l zân kỏ pước kái thiḙ̂n ản dố ho̭. Pên keḙnh di̭, tơ̒i khôổng tinh thâ̒n kuố pa̒ kon nơng lêênh nhơ̒ zư̭ la̭i ản bán xắc, kôô̒ng pơ̭i báw tô̒n ta̒n nét văn hwả tliê̒n thôổng.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn báw tô̒n bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng

Hwiḙ̂n La̭c Xơn kỏ tlêênh 15,7 va̭n mo̭l, tloong di̭ zân tôô̭c Mươ̒ng chiểm khwáng 92%. Tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n ko̒n zư̭ ản tư̒ zi xán văn hwả bâ̭t thế, fi bâ̭t thế kuố mo̭l Mươ̒ng nhơ: nha̒ khaa̒nh, chiêng, mo, tlang fṷc, ngê̒ tliê̒n thôổng, hát Thươ̒ng dang, Bô̭ mḙng… kấp wí, tlỉnh kwiê̒n ta̒n kác kấp tloong hwiḙ̂n tlủ tloo̭ng tliến khai ta̒n zái fáp báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Niê̒m tư̭ ha̒w kôô̒ng ỉ thức zư̭ zi̒n bán xắc ản khơi zâ̭l tloong kôô̭ng dôô̒ng.