Tính Hwa̒ Bi̒nh kỏ tlêênh 226 ngi̒n dét kon, tloong di̭ kỏ tlêênh 53 ngi̒n dét kon mo̭l zân tôô̭c Kinh kôô̒ng pơ̭i tlêênh 173 ngi̒n dét kon kuố tư̒ zân tôô̭c khác. Tlước thư̭c tla̭ng dét kon bi̭ tai na̭n thương tích năm no̒ i xắi tha, thơ̒i zan kwa, tính dă̭c biḙ̂t kwna tâm têểnh kôông tác báw bḙ̂, chăm xoóc pơ̭i zảw zṷc dét kon pă̒ng ta̒n tlương tli̒nh, kắch la̒, hwa̭t dôô̭ng thiết thư̭c, hiḙ̂w kwá. Môô̭ch tloong ta̒n hwa̭ô̭nt kóp fâ̒n tí dét kon fát tliến ká thắi wê̒l poóc mêê̒nh kôô̒ng tinh thâ̒n la̒ tlủ tloo̭ng la̒ tha môi tlươ̒ng khôổng, xân pui zôô̭ng an twa̒n.


Dét kon xa̭ Thă̭ch Iên (Kaw Foong) pui zôô̭ng ớ diếm pui zôô̭ng cho dét kon zo Kwi̭ Báw tlơ̭ dét kon tính hô̭ tlơ̭ la̒ dêênh.

Zấp ni̒, ớ môô̭ch khổ diḙ̂ fương tlêênh diḙ̂ pa̒n tính, nhất la̒ bu̒ng khu, bu̒ng xa, dă̭c biḙ̂t khỏ khăn, bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ ko̒n tư̒ ha̭n chể wê̒l kơ xớ bâ̭t chất, tlang thiết bi̭ fṷc bṷ hwa̭t dôô̭ng pui zôô̭ng, zái tlỉ zee̒nh tluổ cho dét kon. Thew ngỏ xwát kuố Xớ Law dôô̭ng, Thương binh pơ̭i Xa̭ hô̭i, têểnh hết năm 2023, ká thắi tính kỏ 81/151 xa̭, fươ̒ng, thi̭ tlẩn kỏ miểng pui zôô̭ng cho dét kon (ản tlêênh 53,64%). Thiểw xân pui zôô̭ng, thiểw wiḙ̂c thew ngỏ kuố tưở ká, ta̒n ủn tư̭ thi̒m têểnh ta̒n xân pui zôô̭ng chăng dám báw an twa̒n, tiê̒m ấn ngwi kơ kaw xắi tha tai na̭n thương tích. Năm bươ̒ kwa, tính kỏ 35 dét kon chít zo tai na̭n thương tích, tloong di̭, chít tẳm dác la̒ ngwiên nhân ha̒ng tâ̒w la̒ cho 23 dét chít. Tlước thư̭c tla̭ng ni̒, wiḙ̂c xâi ta̒n khu pui zôô̭ng an twa̒n cho dét kon ản ta̒n kác kấp, ngă̒nh, diḙ̂ fương tích kư̭c tham mưw, tố tlức la̒. Pớ di̭, tơ̒ng pước dáp ửng ản nhu kâ̒w pui zôô̭ng, zái tlỉ kuố tlé.

Bươ̒ kwa, Kwi̭ Báw tlơ̭ dét kon tính i ta̒ pa̒n zaw 2 kôông tli̒nh pui zôô̭ng cho dét kon ớ xa̭ Nuông Zăm (Kim Bôi), xa̭ Thă̭ch Iên (Kaw Foong). Ni la̒ 2 xa̭ thuô̭c diḙ̂ pa̒n khỏ khăn, thiểw xân pui zôô̭ng cho dét kon. Nuông Zăm la̒ xa̭ dă̭c biḙ̂t khỏ khăn kuố hwiḙ̂n Kim Bôi. Zấp ni̒ xa̭ kỏ 4.600 mo̭l. khwáng 98% la̒ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ. Tlước ni, ká thắi xa̭ kỏ 5 nha̒ xinh hwa̭t kôô̭ng dôô̒ng, i ta̒ kỏ xân pui zôô̭ng tlung cho mo̭l zân mé tả la̭i chuô kỏ xân, tlang thiết bi̭ tluổ tí cho dét kon pui zôô̭ng. Thă̭ch Iên la̒ xa̭ bu̒ng kaw, dă̭c biḙ̂t khỏ khăn kuố hwiḙ̂n Kaw Foong kôô̒ng pơ̭i tlêênh 95% zân khổ la̒ dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c Mươ̒ng. Tơ̒i khôổng kuố mo̭l zân ko̒n chăng ít khỏ khăn, tí lḙ̂ hô̭ nge̒w tlêênh 27% kôô̒ng pơ̭i ko̒n 4 tiêw tlỉ nôông thôn mởi chuô la̒ ản, tloong di̭ kỏ tiêw tlỉ wê̒l kơ xớ bâ̭t chất văn hwả. Wiḙ̂c hô̭ tlơ̭ xâi zư̭ng xân pui zôô̭ng an twa̒n chăng tlí la̒ wiḙ̂c kwan tâm, chăm lo cho thể hḙ̂ mâ̒m non, mo̒ ko̒n kóp fâ̒n zúp xa̭ bu̒ng dă̭c biḙ̂t khỏ khăn nhănh choỏng "wê̒l dích” nôông thôn mởi.

Pớ ka̭ an pa̒n zaw pơ̭i zoong paw xứ zṷng, ta̒n kôông tli̒nh miểng pui zôô̭ng cho dét kon ớ xa̭ Nuông Zăm, Thă̭ch Iên ka̭ no̒ i tâ̒i thiểng kươ̒i pô̭, duô̒ ha̒ kuố dét kon. Ủn Bu̒i Linh Ha̒ An (xỏm Few, xa̭ Thă̭ch Iên) chiê xé: "Kỏ xân pui zôô̭ng mởi kôô̒ng tư̒ tlo̒ chơi hăi nhơ: xích du, thủ nhắi, bâ̭p bânh, kă̒w tlươ̭t, kă̒w thăng bă̒ng… ta̒n ủn măng pui lẳm, ka̭ no̒ i têểnh zôô̭ng mơ̭i mo̒ puối khuô̭ng têểnh. Ớ ni ta̒n ủn ản thwái mải pui duô̒, bâ̭n dôô̭ng, nơng kaw khức khwé, zái tlỉ khăw ta̒n zơ̒ hoo̭c”.

Ha̒ng năm, tính tố tlức fát dôô̭ng úng hô̭ Kwi̭ Báw tlơ̭ dét kon, la̒ ản nguô̒n lư̭c chăm lo cho dét kon. Năm 2023, Kwi̭ tiếp tṷc úng hô̭ tlêênh 1,9 tí dôô̒ng, tố tlức tư̒ hwa̭t dôô̭ng thiết thư̭c cho dét kon: thăm, tă̭ng kwa̒, hô̭ tlơ̭ chăm xoóc khức khwé pơ̭i zinh zươ̭ng; khảm xa̒ng loo̭c, hô̭i chwấn bâ̭nh lỉ tim mă̭ch, fâ̭w thwâ̭t; hô̭ tlơ̭ zảw zṷc pơ̭i fát tliến thôông kwa tă̭ng hoo̭c bôống, dô̒ zu̒ng hoo̭c tâ̭p, xe ta̭p; hô̭ tlơ̭ pui zôô̭ng, zái tlỉ…

Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Thi̭ Linh Ngoo̭c, Fỏ Zảm dôốc Xớ Law dôô̭ng, Thương binh pơ̭i Xa̭ hô̭i – kơ kwan thươ̒ng tlư̭c Ban Chí da̭w la̒ Tlương tli̒nh báw bḙ̂ dét kon tính cho hăi: "Tơ̒ng pước khắc fṷc ti̒nh tla̭ng thiểw xân pui zôô̭ng an twa̒n cho dét kon, tloong thơ̒i zan têểnh, ta̒n tôi tiếp tṷc tham mưw WBNZ tính chí da̭w ta̒n ngă̒nh, diḙ̂ fương tlủ tloo̭ng hơn nươ, bâ̭n dôô̭ng, bổ tlỉ nguô̒n lư̭c tí éw nhất, thôn, xỏm kỏ 1 miểng pui zôô̭ng an twa̒n, lee̒nh mă̭nh, bố ích zee̒nh cho dét kon…”


KÁC TIN KHÁC


Thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh la̒ hiḙ̂w kwá kôông tác xwất khấw law dôô̭ng

Tloong 10 khảng năm 2024, kôông tác zái kwiết wiḙ̂c la̒, xwất khấw law dôô̭ng kuố thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh tiếp tṷc khới xắc. Kwa ta̒n kác kânh kuố zwănh ngiḙ̂p kỏ tlức năng tư bẩn, zởi thiḙ̂w, twiến zṷng i ta̒ zoong 112 law dôô̭ng ti la̒ wiḙ̂c kỏ thơ̒i ha̭n ớ nước wa̒i thew hơ̭p dôô̒ng.

Mo̭l dáng biên kôô̒ng pơ̭i khát boo̭ng zoong xán fấm tinh bô̭ ngḙ̂ Mươ̒ng Vang bươn tha xa

Pớ hal pa̒n thăi tlẳng, khăw kwả tli̒nh khới ngiḙ̂p tâ̒i khỏ khăn, têểnh măi, Kâng ti Tlắch nhiḙ̂m hư̭w ha̭n Nhưng Vẩn kuố thâ̒i zảw, dáng biên Bu̒i Văn Nhưng ớ xa̭ Nhân Ngiḙ̂ (La̭c Xơn) tang khắng di̭nh bi̭ thể pă̒ng ta̒n xán fấm chất lươ̭ng kaw. Hơn hết, pă̒nh tlỉnh nhiḙ̂t hwiết, khát bo̭ng bươn lêênh chăng kam chi̭w nge̒w khỏ, dáng biên tlé Bu̒i Văn Nhưng i ta̒ bớ tha hưởng ti mởi, kóp fâ̒n zoong khát boo̭ng kuố mo̭l nôông zân ớ bu̒ng tất Mươ̒ng Vang bươn tha xa…

Mo̭l kỏ wi tỉn - miểng ỉn nơi thôn, xỏm ớ hwiḙ̂n Kim Bôi

Thơ̒i zan kwa, pă̒ng wi tỉn pơ̭i tlắch nhiḙ̂m kuố mêê̒nh, mo̭l kỏ wi tỉn tloong dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ hwiḙ̂n Kim Bôi i ta̒ fát hwi ản bai tlo̒ ‘pô̭ zân tin, la̒ zân thew”. Pớ di̭ kóp fâ̒n bâ̭n dôô̭ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ tham za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i, xâi zư̭ng pơ̭i kúng kổ khổi da̭i dwa̒n kết ká thắi zân tôô̭c.

Ôông Ngwiḙ̂n Ngoo̭c Ẳnh fát hwi bai tlo̒ mo̭l kỏ wi tỉn tloong kôô̭ng dôô̒ng

Ti têểnh tố 1, fươ̒ng Hư̭w Ngi̭, thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh, tư̒ mo̭l hăi dẳi têểnh ôông Ngwiḙ̂n Ngoo̭c Ẳnh chăng tlí bới bi̒ wiḙ̂c kâ̒n mâ̭n tloong kôông tác hô̭i, mo̒ ko̒n la̒ mo̭l kỏ wi tỉn tiêw biếw ớ khu zân kư. Tí năm 1942, zu̒ thuối i ta̒ tư̒ mé ôông Ẳnh i ko̒n khwé, hăng hẳw, nhiḙ̂t ti̒nh pơ̭i kôông wiḙ̂c kuố tố, ản mo̭l zân tlêênh diḙ̂ pa̒n nế tloo̭ng.