Hwiḙ̂n Tân La̭c kỏ 85% zân khổ la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng. Ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n tâ̭p tlung nguô̒n lư̭c, hwi dôô̭ng tham za kuố ta̒n kác kấp, ngă̒nh, nhân zân tí la̒ tư̒ tlương tli̒nh, zư̭ ản, tlỉnh xắch zân tôô̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n. Cho dêênh la̒ ản tư̒ kết kwá kwan tloo̭ng, tơ̒i khôổng bâ̭t chất, tinh thâ̒n kuố dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ tơ̒ng pước ản kái thiḙ̂n, nơng kaw, kóp fâ̒n la̒ xoong ta̒n mṷc tiêw, tlí tiêw fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i kuố diḙ̂ fương.


Za di̒nh mḙ̂ Bu̒i Thi̭ Chiển, xỏm Thăm, xa̭ Xuổi Hwa (Tân La̭c) ản hô̭ tlơ̭ xâi zư̭ng nha̒ ớ pớ nguô̒n bổn Tlương tli̒nh fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi, kóp fâ̒n ốn di̭nh kuô̭c khôổng.

Năm 2024, hwiḙ̂n Tân La̭c ản zaw kể hwă̭ch nguô̒n bổn dâ̒w tư 64.400 tliḙ̂w dôô̒ng kô 40 kôông tli̒nh, 1 zư̭ ản khới kôông mởi. Zái ngân têểnh ngă̒i 1/12 ản 56,2% kể hwă̭ch, ta̒n zư̭ ản tang tiếp tṷc tliến khai la̒. Tôống kinh fỉ năm 2024 nguô̒n ngân xắch Tlung ương la̒ 51.100.044 tliḙ̂w dôô̒ng, i ta̒ zái ngân tlêênh 28%. Tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n tang la̒ ta̒n zư̭ ản thuô̭c Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi, zai dwa̭n 2021 - 2025, gô̒m ta̒n zư̭ ản wê̒l zái kwiết ti̒nh tla̭ng thiểw tất ớ, na̒h ớ, tất xán xwất, dác ăn; fát tliến nôông, lâm ngiḙ̂p tê̒w pơ̭i báw bḙ̂ hâ̒ng nơng kaw thu nhâ̭p cho mo̭l zân, hô̭ tlơ̭ fát tliến xán xwất thew chuô̭i zả tli̭, hô̭ tlơ̭ fát tliến xán xwất kôô̭ng dôô̒ng; dâ̒w tư kơ xớ ha̭ tơ̒ng thiết iểw, fṷc bṷ xán xwất, tơ̒i khôổng tloong bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi; báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng thôốch tḙp kuố zân tôô̭c; la̒ bi̒nh dắng zởi kôô̒ng pơ̭i zái kwiết ta̒n bẩn dê̒ kấp thiết dổi pơ̭i ỉ pả, dét kon, chwiê̒n thôông, twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng tloong bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi; kiếm tla teẻnh zả wiḙ̂c tố tlức la̒ ta̒n tlương tli̒nh… Kôô̒ng pơ̭i, la̒ tốt tlỉnh xắch dổi pơ̭i mo̭l kỏ wi tỉn tlêênh diḙ̂ pa̒n, tăng kươ̒ng kôông tác twiên chwiê̒n pă̒ng tư̒ kắch…

Nguô̒n pớ Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể – xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi zai dwa̭n 2021 - 2025 i ta̒ kóp fâ̒n zái kwiết tư̒ bẩn dê̒ kấp thiết, la̒ dêênh chwiến biển tích kư̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n. Za di̒nh mḙ̂ Bu̒i Thi̭ Chiển ớ xỏm Thăm la̒ 1 tloong 14 hô̭ tlêênh diḙ̂ pa̒n xa̭ Xuổi Hwa ản hô̭ tlơ̭ wê̒l nha̒ ớ tloong năm 2024 pớ nguô̒n Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi. Tloong kăn nha̒ mởi bươ̒ ản la̒ xoong, mḙ̂ Chiển xúc dôô̭ng chiê xé: "La̒ hô̭ nge̒w, tlước ni za di̒nh tôi khôổng tloong ngôl nha̒ khaa̒nh pă̒ng gô̭ i ta̒ moo̭ch hoóng thẳn, mé chuô tú diê̒w kiḙ̂n tí xâi ngôl nha̒ mởi. Ản Nha̒ nước, diḙ̂ fương hô̭ tlơ̭, Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi hô̭ tlơ̭ 40 tliḙ̂w dôô̒ng kôô̒ng 4 tliḙ̂w dôô̒ng pớ nguô̒n dổi ửng hwiḙ̂n Tân La̭c, kôô̒ng khổ tiê̒n za di̒nh tích kóp, wăl maa̭nh, khăw hơn 2 khảng xâi, ngôl nha̒ mởi i ta̒ xoong. Tôi măng pui mơ̒ng, fẩn khới, niê̒m moong hảw lô năi ta̒ thă̒nh hiḙ̂n thư̭c. Kỏ ngôl nha̒ mởi kiên kổ, za di̒nh tôi chăng ko̒n fái lo lẳng mơ̭i khi tlơ̒i mươ pa̭w, iên tâm la̒ wiḙ̂c xán xwất, fát tliến kinh tể, ốn di̭nh kuô̭c khôổng”.

Xa̭ Xuổi Hwa thuô̭c bu̒ng dă̭c biḙ̂t khỏ khăn. Thơ̒i zan kwa, xa̭ tâ̭p tlung lôô̒ng gép nguô̒n lư̭c, nguô̒n bổn pớ ta̒n tlương tli̒nh, zư̭ ản, tlỉnh xắch zân tôô̭c i ta̒ kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng nhân zân. Tloong di̭, Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi i ta̒ zoong la̭i hiḙ̂w kwá thiết thư̭c. Tí lḙ̂ hô̭ nge̒w zám ko̒n 13,1% hô̭ kâ̭n nge̒w ko̒n 19,82%. Thu nhâ̭p bi̒nh kwân tâ̒w mo̭l ản 40 tliḙ̂w dôô̒ng/năm. Nguô̒n bổn Zư̭ ản - zái kwiết ti̒nh tla̭ng thiểw tất ớ, nha̒ ớ, tất xán xwất, dác oỏng i ta̒ tlá xoong 100% kể hwă̭ch zaw. Zư̭ ản 4 - dâ̒w tư kơ xớ ha̭ tơ̒ng thiết iểw, fṷc bṷ xán xwất, tơ̒i khôổng tloong bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ pơ̭i miê̒n nủi, zấp ni̒ ta̒n kôông tli̒nh zwi tu, báw zươ̭ng tang ản la̒…

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Chẳnh, Tlướng foo̒ng Zân tôô̭c hwiḙ̂n Tân La̭c cho hăi: "Tloong năm 2024, kôô̒ng zân tôô̭c tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n ản ta̒n kác kấp, ngă̒nh kwan tâm, chí da̭w tliến khai la̒ kỏ hiḙ̂w kwá. Wiḙ̂c hô̭ tlơ̭ wê̒l nguô̒n lư̭c zúp la̒ xoong kết kẩw ha̭ tơ̒ng thiết iểw, kơ xớ ha̭ tơ̒ng kinh tể - xa̭ hô̭i, dô̭i ngṷ kản bô̭ zân tôô̭c thiếw khổ chăng tlâ̒ng nơng lêênh ká wê̒l khổ lươ̭ng, chất lươ̭ng, báw dám an xinh xa̭ hô̭i, i tểm zảw zṷc, báw tô̒n pơ̭i fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c, kôông tác twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng tơ̒ng pước nơng kaw ngẳm ngi̭ kuố mo̭l zân… Nguô̒n lư̭c pớ ta̒n tlương tli̒nh, zư̭ ản, tlỉnh xắch zân tôô̭c ản tliến khai la̒ to̒n bấi thúc tấi xư̭ fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ, tơ̒i khôổng mo̭l zân khới xắc…”



KÁC TIN KHÁC


Ta̒n tlỉnh xắch hô̭ tlơ̭ tất ớ, xán xwất kóp fâ̒n zúp dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ “an kư, la̭c ngiḙ̂p”

Ngăl khăw khi ản kấp tất ớ, tư̒ nha̒ zân tôô̭c Môông i ta̒ chwiến wê̒l Khu pu̒ng ớ mởi Tẳw Na̒ ớ xỏm Tă̒w Na̒, xa̭ Kun Few (Mai Châw) tí la̒ nha̒, tố tlức la̭i kuô̭c khôổng tí "an kư” thew dủng ngwiḙ̂n boo̭ng. Ni la̒ môô̭ch tloong ta̒n khu bư̭c pu̒ng ớ mởi ản tính dâ̒w tư pớ ta̒n nguô̒n bổn hô̭ tlơ̭, fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i bu̒ng dôô̒ng ba̒w zân tôô̭c thiếw khổ kôô̒ng pơ̭i miê̒n nủi ản tliến khai thă̒nh kôông tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n Mai Châw pô̭ tluổ kôô̒ng ká thắi tính pô̭ tlung.

Mo̭l nôông zân bu̒ng kaw nêw gương lảng tloong wiḙ̂c tha khói kải nge̒w

Wa̒i 40 thuối, la̒ mo̭l law dôô̭ng tlỉnh tloong nha̒ kỏ 5 mo̭l, eenh Bu̒i Văn Zư̭c, xỏm Cha, xa̭ Ngoo̭c Xơn (La̭c Xơn) tơ̒ng tlái kwa chăng éw lâ̒n "tấch pươ̭”. Nhơ̒ chi̭w khỏ, ỉ thức chú dôô̭ng bươn lêênh, eenh la̒ dêênh ản kơ ngơi khang tlang, diê̒w kiḙ̂n kinh tể bư̭ng chắc, kuô̭c khôổng ẩm do.

Thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh la̒ hiḙ̂w kwá kôông tác xwất khấw law dôô̭ng

Tloong 10 khảng năm 2024, kôông tác zái kwiết wiḙ̂c la̒, xwất khấw law dôô̭ng kuố thă̒nh fổ Hwa̒ Bi̒nh tiếp tṷc khới xắc. Kwa ta̒n kác kânh kuố zwănh ngiḙ̂p kỏ tlức năng tư bẩn, zởi thiḙ̂w, twiến zṷng i ta̒ zoong 112 law dôô̭ng ti la̒ wiḙ̂c kỏ thơ̒i ha̭n ớ nước wa̒i thew hơ̭p dôô̒ng.

Mo̭l dáng biên kôô̒ng pơ̭i khát boo̭ng zoong xán fấm tinh bô̭ ngḙ̂ Mươ̒ng Vang bươn tha xa

Pớ hal pa̒n thăi tlẳng, khăw kwả tli̒nh khới ngiḙ̂p tâ̒i khỏ khăn, têểnh măi, Kâng ti Tlắch nhiḙ̂m hư̭w ha̭n Nhưng Vẩn kuố thâ̒i zảw, dáng biên Bu̒i Văn Nhưng ớ xa̭ Nhân Ngiḙ̂ (La̭c Xơn) tang khắng di̭nh bi̭ thể pă̒ng ta̒n xán fấm chất lươ̭ng kaw. Hơn hết, pă̒nh tlỉnh nhiḙ̂t hwiết, khát bo̭ng bươn lêênh chăng kam chi̭w nge̒w khỏ, dáng biên tlé Bu̒i Văn Nhưng i ta̒ bớ tha hưởng ti mởi, kóp fâ̒n zoong khát boo̭ng kuố mo̭l nôông zân ớ bu̒ng tất Mươ̒ng Vang bươn tha xa…