(HBDT) - Xác di̭nh ro̭ zi xán văn hwả (ZXVH) la̒ nguô̒n lư̭c dớ fátchiến kinh tể, văn hwả, xa̭ hô̭i, nhưửng năm khânh ni, hwiḙ̂n La̭c Xơn da̒ ză̒nh xư̭ kwan tâm dă̭c biết dêểnh wiḙ̂c báw tô̒n, fát hwi nhửng zả tli̭ ZXVH. Thew rỉ, nhê̒w zi tích, dê̒n, miểw ản dâ̒w tư, tôn ta̭w; nhê̒w lḙ̂ hô̭i ản fuṷc zưư̭ng; kác la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng, Mo Mươ̒ng... ản zư̭ zi̒n va̒ fát hwi.
Hwiḙ̂n La̭c Xơm thă̒nh lâ̭o va̒ zwi chi̒
kác kâw la̭c bô̭ hát thươ̒ng rang bô̭ meḙnh nhă̒m zư̭ zi̒n bán xắc văn
hwả zân tôô̭c Mươ̒ng.
Ngi̭ kwiết xổ 08-NQ/HU ban hă̒nh năm 2021, dê̒ ản va̒ kể hwă̭ch
chiến khai ban hă̒nh năm 2022, mê tlêênh thư̭c tể, kôông tác báw tô̒n va̒
fát hwi kác zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n da̒ ản chiến khai nhê̒w
năm tlước rỉ. Bớ năm 2020 - 2023, UBNZ hwiḙ̂n da̒ thă̒nh lâ̭p Ban kwán lỉ
zi tích kấp hwiḙ̂n; kâw la̭c bô̭ (KLB) Mo Mươ̒ng kấp hwiḙ̂n; 7 KLB hát
thươ̒ng rang, nô̭ meḙnh zân tôô̭c Mươ̒ng kấp xa̭; 5 KLB cHIÊNG mƯƠ̒NG; 252
KLB kấp xỏm, xa̭... Fṷc zưư̭ng 3 lḙ̂ hô̭i chiê̒n thôổng tlêênh diḙ̂ ba̒n:
Lḙ̂ hô̭i Di̒nh Khỏi - xa̭ Ân Ngiḙ̂; lḙ̂ hô̭i di̒nh Khêênh - xa̭ Văn Xơn, Lḙ̂
hô̭i Di̒nh Băng, xa̭ Ngoo̭c Lâw...
Kôông tác báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ ZVH vâ̭t thế zân tôô̭c Mươ̒ng
tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n i ản dă̭c biḙ̂t kwan. Bớ năm 2020 dêểnh chi̒ ni̒,
hwiḙ̂n da̒ tli̒nh kấp kỏ thấm kwiê̒n kôông nhâ̭n 3 zi tích li̭ch xứ văn
hwả kấp tính, gô̒m: Zi tích di̒nh Băng, di̒nh Khênh, di̒nh Khỏi. Dâ̒w tư
xâi zưư̭ng môô̭ch xổ zi tích nhơ: Di̒nh Kối, di̒nh Khỏi, di̒nh Khêênh va̒
zi tích Tluung dwa̒n 52 Tâi Tiển.
Dôô̒ng chỉ Ngwiḙ̂n Thể Huu̒ng, Tlướng Fo̒ng Văn hwả - Thôông tin
hwiḙ̂n La̭c Xơn cho mắt: Tloong zai dwa̭n 2023 - 2025, hwiḙn tiếp tuṷc dê̒
ngi̭ kôông nhâ̭n kôông nhâ̭n môô̭ch xổ zi tích kấp tính nhơ: Tla̭m tiếp
nhâ̭n kuung kấp lương thưư̭c, thư̭c fấm cho lớp hwẩn liḙ̂n kwân xư̭
"Tlươ̒ng Xơn khảng Nhâ̭t hoo̭c hiḙ̂w" ta̭i xa̭ Tân Mi̭; zi tích
kháw kố ta̭i hỏl Kó, xa̭ Mi̭ Thă̒nh. Dê̒ xwất nơơng kấp 2 zi tích kháw
kố kấp kwuốc za ha̒ng xỏm Tla̭i - xa̭ Tân Lâ̭p, mải dả La̒ng Wee̒nh - xa̭
Iên Fủ thee̒nh zi tích kwuốc za dă̭c biḙ̂t. Fổi hơ̭p dê̒ xwất dâ̒w tư xâi
zưư̭ng báw ta̒ng "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh" thơ̒i Tiê̒n xứ ta̭i xa̭ Tân
Lâ̭p va̒ tiếp tuṷc ngiên kửw, dê̒ xwất xâi zưư̭ng khôông zan văn hwả
Mươ̒ng ta̭i xỏm Wee̒nh - xa̭ Iên Fủ.
Ngiên kửw fương ản tố chưức lḙ̂ Khai ha̭ zân tôô̭c Mươ̒ng ta̭i hwiḙ̂n La̭c
Xơn năm 2024 va̒ xâi ziư̭ng kể hwă̭ch tố chưức ngă̒i hô̭i văn hwả , thế
thaw kác zân tôô̭c hwiḙ̂n La̭c Xơn zư̭ kiển nnăm 2024. UBNZ hwiḙ̂n da̒ kỏ
kể hwă̭c dâ̒w tư xâi zưư̭ng môô̭ch xổ
zi tích nhơ khu zi tích kắch ma̭ng: Chiê̒n khu Mươ̒ng Khỏi,hang Khṷ
Zuủng, diḙ̂ diếm thă̒nh lâ̭p Văn foo̒ng Tính wí ta̭i xỏm Khi̭, xa̭ Nhân
Ngiḙ̂... nă̒m nơơng tâ̒m va̒ fát hwi zả tli̭ kác ZXVH kuố hwiḙ̂n.
Năm hoo̭c 2023 - 2024, Tlươ̒ng mâ̒m non Bắc Xơn, xa̭ Hu̒ng Xơn, hwiḙ̂n Kim Bôi kỏ 247 dét, chiê thă̒nh 11 nhỏm, lớp. Nha̒ tlươ̒ng kỏ 36 kản bô̭ kwán lỉ, zảw biên, nhân biên; 96,4% dét la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng pơ̭i zân tôô̭c Zaw. Pên keḙnh la̒ tốt kôông tác chăm xoóc, zaw zṷc dét kon thẻw dủng kwi di̭nh, nha̒ tlươ̒ng ko̒n ta̭w dẩw ẩn pơ̭i mô hi̒nh zi̒n zư̭, fát hwi bán xắc văn hwả Mươ̒ng.
Tơ̒ng kỏ ka̭ thew zoo̒ng thơ̒i zan, tư̒ nét văn hwả dă̭c xắc kuố zân tôô̭c Mươ̒ng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch thất chwi̒ê̒n. Kôô̒ng pơ̭i ta̒n diḙ̂ fương tlong tính. Kấp wí, tlỉnh kwiê̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn tliến khai zái fáp dôô̒ng bô̭ tí báw tô̒n pơ̭i fất hwi zi xán văn hwả (ZXVH).
Nểw nhơ Tân La̭c ản koi la̒ bu̒ng lo̭I kuố kải nôi văn hwả Mươ̒ng Hwa̒ Bi̒nh thi̒ xa̭ ớ Foong Fủ la̒ thú fú văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. La̒ng Mươ̒ng Lwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ - pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản hâ̒w nhơ ko̒n ngwiên bán foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n Tân La̭c i ta̒ lươ̭ cho̭n xỏm Lwi̭ Ái tí xâi zư̭ng khôông zan báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng. Hwiḙ̂n tang cheenh thú xư̭ kwan tâm úng hô̭ kuố tính, tê̒w pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng kwi hwă̭ch báw tô̒n khôông zan văn hwả Mươ̒ng tê̒w pơ̭i fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, kái thiḙ̂n tơ̒i khôổng mo̭l zân.
Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.
Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.
Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.