Zu kheéch tkái ngiḙ̂m văn hwả tliê̒n thôổng kuố mo̭l Zaw ớ xỏm Xưng, xa̭ Kaw Xơn, hwiḙ̂n Da̒ Bắc – pu̒ng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng OCOP 3 khaw kuố tính.
Pước ti tâ̒w tiên tlêênh hă̒nh tli̒nh za̒i
Ản ban hă̒nh ngă̒i 9/9/2021, Dê̒ ản khổ 03-ĐA/TU kuố Ban Thươ̒ng bṷ Tính wí Hwa̒ Bi̒nh tă̭ch mṷc tiêw "Fát tliến nôông ngiḙ̂p, tấi thẳn tiêw thṷ xán fấm tê̒w pơ̭i xâi zư̭ng nôông thôn mởi zai dwa̭n 2021 – 2025”. Ni la̒ môô̭ch tloong ta̒n di̭nh hưởng ká wê̒l kinh tể – xa̭ hô̭i kuố tính, tí kiển ta̭w Nôông thôn mởi chăng tlí pă̒ng ha̭ tơ̒ng pơ̭i thiết chể, mo̒ ko̒n pă̒ng nô̭i lư̭c kinh tể kôô̒ng xán fấm dă̭c tlưng bán diḙ̂.
Thew teẻnh zả kuố ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch Hwa̒ Bi̒nh zấp ni̒ kỏ tư̒ tiê̒m năng fát tliến lwa̭i hi̒nh zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng. Tloong di̭, nối nhất la̒ bán xắc zân tôô̭c da za̭ng, kắnh kwan thiên nhiên foong fủ, khânh Thú dô Ha̒ Nô̭i pơ̭i la̒ pu̒ng têểnh kwen thuô̭c kuố kheéch nước wa̒i..Kôô̒ng pơ̭i hơn 150 kơ xớ lưw tlủ kôô̭ng dôô̒ng kôô̒ng hơn 2.300 chiê̒ng ngí ớ bán, zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng kỏ diê̒w kiḙ̂n thwâ̭n lơ̭i tí tlớ thă̒nh hưởng ti tlú lư̭c ớ tư̒ hwiḙ̂n bu̒ng kaw nểw ản dâ̒w tư dôô̒ng bô̭.
Thư̭c hiḙ̂n Dê̒ ản khổ 03-ĐA/TU, Xớ văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch chú dôô̭ng lôô̒ng gép ta̒n nô̭i zung hơ̭p paw kể hwă̭ch kôông tác thươ̒ng xwiên, dă̭c biḙ̂t la̒ ớ ta̒n máng zu li̭ch nôông thôn pơ̭i fát tliến xán fấm OCOP.
Kải nhẩn tâ̒w tiên la̒ ta̒n lớp tâ̭p hwẩn thiểng Ănh pơ̭i ki̭ năng pô̭ meḙnh, pảnh ha̒ng OCOP ản tố tlức ớ 4 hwiḙ̂n: Da̒ Bắc, La̭c Xơn, Mai Châw, Tân La̭c, kôô̒ng 104 hoo̭c biên tham za. Ta̒n mo̭l zân tơng kwen pơ̭i tôô̒ng na̒, lú hoo̭ng, ti chơ fiên zấp ni̒ ản tiếp khânh pơ̭i khải niḙ̂m zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng, hoo̭c kắch tỏn kheéch, kwáng bả xán bâ̭t diḙ̂ fương, zu̒ ko̒n tư̒ kải măng chuô ản kwen mé i ta̒ kỏ kải pước tâ̒w tốt. "Tôi chuô tơ̒ng ngẳm kỏ ngă̒i ản hoo̭c kắch la̒ zu li̭ch. Lớp hoo̭c tlí ba̒i puối mé tôi hăi thêm kắch mơ̒i kheéch, pô̭ ba̒i kâw thiểng Ănh kơ bán. Kỏ kheéch nước wa̒i têểnh kwêl, tôi i bâ̭ng tlôô̭ng hơn môô̭ch éw”, eenh Bu̒i Văn Thwan, mo̭l zân xa̭ vân Xơn, hwiḙ̂n Tân La̭c chiê xé.
Kôô̒ng pơ̭i di̭, môô̭ch khổ pu̒ng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng i ta̒ ản chwân hwả pơ̭i zoong paw hḙ̂ thôổng xán fấm OCOP, nhơ xỏm Ngo̒l (xa̭ Xuổi Hwa, hwiḙ̂n Tân La̭c), xỏm Cha̒ Dẳi (xa̭ Pa̒ Ko̒, hwiḙ̂n Mai Châw), xỏm Xưng (xa̭ Kaw Xơn, hwiḙ̂n Da̒ Bắc)… Tảng kế, xỏm Mô̭ ản kôông nhâ̭n la̒ pu̒ng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng OCOP 4 khaw năm 2024 – môô̭ch kô̭t môôc tảng tlủ ỉ tlêênh bán dô̒ zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng nôông thôn Hwa̒ Bi̒nh.
Thư̭c hiḙ̂n Dê̒ ản khổ 03-ĐA/TU, Tloong ta̒n năm kwa, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch tố tlức Liên hwan la̒ng Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng zân tôô̭c, hô̭ tlơ̭ 600 tliḙ̂w dôô̒ng pớ tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za tí fát tliến OCOP zu li̭ch nôông thôn. Kỏ 5 xán fấm zu li̭ch OCOP ản kôông nhâ̭n; 50 hoo̭c biên ớ hwiḙ̂n Mai Châw, Tân La̭c ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh pơ̭i ki̭ năng pô̭ meḙnh, kôô̒ng pơ̭i 157 hoo̭c biên ớ hwiḙ̂n Tân La̭c ản da̒w ta̭w wê̒l zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng pơ̭i hưởng zâ̭n viên ớ pu̒ng têểnh. Mé, zwănh thu wê̒l zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng zấp ni̒ ko̒n khả éw.
"Ta̒n tôi xác di̭nh ho̭ bai tlo̒ kuố văn hwả – zu li̭ch tloong xâi zư̭ng nôông thôn mởi. Zu̒ nguô̒n lư̭c ko̒n ha̭n chể mé ngă̒nh i nô̭ lư̭c tliến khai lôô̒ng gép nhiḙ̂m bṷ paw ta̒n kể hwă̭ch thươ̒ng xwiên, kôô̒ng pơ̭i la̒ chă̭t tí thi̒m dố, nơng chwấn ta̒n pu̒ng zu li̭ch”, lă̭nh da̭w Xớ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch cho hăi.
Ta̒n hi̒nh ắnh kố dôô̭ng, ta̒n puối văn ngḙ̂, pano, khấw hiḙ̂w wê̒l nôông thôn mởi zơ̒ ni chăng tlí la̒ kôông kṷ twiên chwiê̒n, mo̒ pắt tâ̒w gẳn kết pơ̭i tơ̒ng wiḙ̂c la̒ - pớ da̒w ta̭w nguô̒n lư̭c têểnh xâi zư̭ng pu̒ng, diếm, tơ̒ng pước zoong zu li̭ch thă̒nh môô̭ch meénh gép kỏ thư̭c tloong tlương tli̒nh fát tliến nôông thôn pê̒n bư̭ng.
Ta̒n pu̒ng ngḙn chuô lởi thảw gơ̭
Zu li̭ch nôông thôn i ta̒ kỏ pước khới dôô̭ng. Mé, tí fát tliến thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ pê̒n bư̭ng, i ko̒n kải ngḙn chăng thế koi nhḙl. Tảng kế nhơ, tư̒ pu̒ng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng i ta̒ kỏ thên tloong hḙ̂ thôổng xán fấm OCOP, mé zi̭ch bṷ ti ke̒m tả la̭i thiểw khức hấp zâ̭n, thiểw kải khác. Hwa̭t dôô̭ng kwáng bả tlú iểw zoong tỉnh zởi thiḙ̂w; chuô la̒ ản chuô̭l kết nổl ốn di̭nh kuố pu̒ng têểnh - zwănh ngiḙ̂p - zu kheéch. Năng lư̭c tố tlức tour, twiển ha̭n chể; mo̭l zân kỏ ki̭ năng kơ bán mé thiểw kinh ngiḙ̂m thư̭c tể; zwănh ngiḙ̂p zu li̭ch i e ze̒ bi̒ thiểw ha̭ tơ̒ng pơ̭i xán fấm tâ̒w tha ốn di̭nh…
Tảng kế, thew Xớ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch, dơn bi̭ chăng ản fân kôông nhiḙ̂m bṷ tú tể tloong kể hwă̭ch 242/KH-UBND – văn bán tliến khai Dê̒ ản khổ 03-ĐA/TU. Ni la̒ môô̭ch khwáng tlôổng kwan tloo̭ng la̒ cho ngă̒nh khỏ bổ tlỉ ản nguô̒n lư̭c tluổ cho fát tliến zu li̭ch nôông thôn, cho dêênh fái lôô̒ng gép ta̒n nhiḙ̂m bṷ paw kể hwă̭ch thươ̒ng xwiên, thiểw tỉnh chwiên khu pơ̭i za̒i hơi.
Kôô̒ng pơ̭i di̭ la̒ ba̒i twản ha̭ tơ̒ng. Tư̒ pu̒ng zu li̭ch tiê̒m năng nă̒m khu tloong bu̒ng khỏ khăn, ta̭ng khả ti la̭i thuổng kấp, chuô kỏ pu̒ng ăn miểng ớ da̭t chwấn. Kinh fỉ tố tlức lớp tâ̭p hwẩn, xúc tiển kwáng bả i ko̒n fṷ thuô̭c tư̒ paw ngân xắch kấp tlêênh – i ko̒n tang zất ha̭n chể.
Pớ thư̭c tể tlêênh, thew dôô̒ng chỉ Bu̒i Xwân Tlươ̒ng, Fỏ Zảm dôốc Xớ Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch, ngă̒nh i ta̒ dê̒ xwất ban Chí da̭w Tlương tli̒nh mṷc tiêw kuốc za xâi zư̭ng Nôông thôn mởi tính kôô̒ng ta̒n kác diḙ̂ fương kâ̒n tăng kươ̒ng hô̭ tlơ̭ nguô̒n lư̭c tí chwấn hwả xán fấm zu li̭ch OCOP; bớ ta̒n lớp tâ̭p hwẩn chwiên khu cho kản bô̭ kơc ớ, kỏ kơ chể tê̒w la̒, fân kôông ho̭ nhiḙ̂m bṷ cho ta̒n xớ, ngă̒nh tloong tliến khai Dê̒ ản khổ 03-ĐA/TU zai dwa̭n têểnh.
Zu li̭ch nôông thôn Hwa̒ Bi̒nh i ta̒ kỏ ta̒n pước ti tâ̒w tiên. Mé nểw thiểw tư̒ miê̒ng, tlỉnh xắch pơ̭i thiểw ta̒n pa̒n thăi tlí páw, wiḙ̂c la̒ ni̒ la̒ môô̭ch woo̒ng lă̭p kuố thứ ngiḙ̂m, xoong tlâ̒ng la̭i. Ớ tư̒ kwêl la̒ng, keẻnh kướ i tang bớ mé mo̭l zân i tang tơ̭i môô̭ch kải chi di̭ xa hơn ká kheéch. Nả tơ̭i ản kải gẳn kết ản tiê̒m năng bán diḙ̂ kôô̒ng môô̭ch chiển lươ̭c fát tliến pê̒n bư̭ng.