Mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung (pên chiêw) khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) chwiê̒n dă̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.

Tỏn ta̒n tôi ớ kăn nha̒ tloong khả nhó, ản dố tâ̒w tiên ka̭ tiếp tliḙ̂n pơ̭i mḙ̂ Zung la̒ loo̒ng nhiḙ̂t ti̒nh, tlé tlung pơ̭i nhiḙ̂t hwiết. Tloong foo̒ng kheéch la̒ ta̒n bă̒ng khen, chẩi khen kôô̒ng ta̒n zái thướng wê̒l li̭nh bư̭c văn hwả. Mḙ̂ Zung pô̭ meḙnh: Ka̭ ká lêênh tôi thươ̒ng tư̭ hoo̭c pơ̭i gi chép la̭i ta̒n thiểng vỉ dủm, ră̒ng thươ̒ng, ta̒n ba̒i chiêng kố kuố tả za̭. Thơ̒i zan kôông tác ớ ngă̒nh văn hwả i la̒ ta̒n năm khảng tôi ản la̒ ước mơ kuố mêê̒nh la̒ hủl hô̒n cho văn hwả Mươ̒ng ka̭ no̒ i thươi lảng. Tôi thươ̒ng têểnh ta̒n bán la̒ng, tô̭l ta̒n mo̭l chá kha̒ tí xưw tâ̒m ta̒n ba̒i chiêng kố, ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka kố zo ta̒n tưở kha̒ tí la̭i. Tôi kỏ tinh thâ̒n tlắch nhiḙ̂m kaw tloong wiḙ̂c hoo̭c tâ̭p pơ̭i la̒ thew tư tướng, da̭w dức, foong kắch Hô̒ Chỉ Minh tí kóp fâ̒n nhó kuố mêê̒nh tloong wiḙ̂c zi̒n zư̭, fát hwi bán xắc văn hwả zân tôô̭c tloong thơ̒i ki̒ hô̭i nhâ̭p kỏ xu hưởng bi̭ mai môô̭ch.

Mḙ̂ Zung chiê xé thêm, chiêng la̒ môô̭ch fâ̒n kuố hô̒n Mươ̒ng, la̒ "vâ̭t bẳw hô̒n thiêng”, âm thănh kuố chiêng Mươ̒ng la̒ thiểng kuố hô̒n Mươ̒ng la̒ thiểng kuố hâ̒ng khṷ, khôông pển hwa̒ kôô̒ng nhi̭p khôổng kuố mo̭l zân. Tloong tli̒nh tẩw chêing, mơ̭i mo̒ kải chiêng tê̒w kỏ âm tiết khác ha̒. Môô̭ch cha̒n chiêng thươ̒ng kỏ 12 kải, pớ mâ̭n ngă̒i ản kwan niḙ̂m cho 12 khảng tloong năm, thew thử tư̭ pớ chiêng Chót têểnh chiêng 12. Chiêng Chót âm kaw nhất, chiêng 12 âm tlâ̒m nhất (ko̒n hôốc la̒ chiêng Khâ̒m), Mơ̭i mo̒ bu̒ng Mươ̒ng kỏ ta̒n ba̒i chiêng khác ha̒, i kỏ tư̒ ba̒i tlu̒ng thên mé khác ha̒ wê̒l kắch teẻnh pơ̭i thế hiḙn nhơ ta̒n ba̒i: Xéc puô̒, Ti khả, Loỏng 2,3,9… Tư̒ miểng tloong zi̭p lḙ̂, Thết thươ̒ng kỏ fươ̒ng puô̒ ti chú Thết têểnh tơ̒ng nha̒, kă̒w chúc cho năm mởi tô̭l tư̒ măl mẳn. Tloong wiḙ̂c zi̒n zư̭, fát hwi zả tli̭ văn hwả fi bâ̭t thế chiêng Mươ̒ng, mḙ̂ Zung i ta̒ chwiê̒n dă̭i ta̒n ba̒i chiêng cho dô̭i ngṷ kản bô̭ ngiḙ̂p bṷ văn hwả pơ̭i ta̒n mo̭l văn hwả kơ xớ.

Ka̭ ko̒n kôông tác tloong ngă̒nh văn hwả hwiḙ̂n, mḙ̂ Zung la̒ i̭ tloong ta̒n kản bô̭ năng nố, nhiḙ̂t hwiết pơ̭i hwă̒n thă̒nh xwất xắc nhiḙ̂m bṷ kuố mo̭l kản bô̭ foong tla̒w. Kôô̒ng pơ̭i tâm hwiết, ươ ngê̒, kwỉ tloo̭ng bán xắc văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, tảng kế la̒ hát zân ka pơ̭i chiêng Mươ̒ng, mḙ̂ i ta̒ chwiê̒n dă̭i cho 14 dô̭i chiêng kôô̒ng pơ̭i hơn 200 ngḙ̂ nhân tlêênh diḙ̂ pa̒n hwiḙ̂n kô ta̒n bu̒ng záp khânh. Pớ năm 2004 têểnh măi, ta̒n lớp hoo̭c zo mḙ̂ Zung bớ i ta̒ ản chwiê̒n dă̭i cho tlêênh 500 mo̭l hăi teẻnh ta̒n ba̒i chiêng kơ bán pơ̭i hát zân ka Mươ̒ng. Khăw khi ngí hưw năm 2016, mḙ̂ zee̒nh tư̒ thơ̒i zan bớ ta̒n lớp chwiê̒n dă̭i chiêng Mươ̒ng pơ̭i hát zân ka tư̭ ngwiḙ̂n cho ta̒n thôn kon pớ thuối 8 – 15 thuối. Mḙ̂ xác di̭nh chwiê̒n dă̭i văn hwả cho thể hḙ̂ tlé chăng tlí zúp báw tô̒n bán xắc zân tôô̭c, mo̒ ko̒n la̒ dêênh ản kết nổl kuố ta̒n thể hḙ̂.

Tloong kwả tli̒nh záng dă̭i, mḙ̂ Zung cho̭n ta̒n mo̭l kỏ tliến boo̭ng tí bô̒i zươ̭ng, lwiḙ̂n tâ̭p thêm ti biếw ziḙ̂n ớ ta̒n puối zaw lưw văn ngḙ̂ pơ̭i ta̒n lḙ̂ hô̭i ớ diḙ̂ fương. Mḙ̂ i tư̭ biên xwa̭n 2 kuổn khắch kỏ thên: "Ta̒n la̒n diḙ̂w zân ka Mươ̒ng” pơ̭i "Ngḙ̂ thwâ̭t teẻnh kôô̒ng chiêng kuố mo̭l Mươ̒ng Dôô̭ng” tí lưw zư̭ la̭i ta̒n nét thôốch tḙp văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw.

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Văn Da̭t, Fỏ Chú ti̭ch WBNZ thi̭ tlẩn Bo cho hăi: "Mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung la̒ tẩm gương lảng tích kư̭c twiên chwiê̒n, bâ̭n dôô̭ng pa̒ kon ớ khu zân kư la̒ tốt ta̒n tlú tlương, dươ̒ng lổi kuố Dáng, fáp lwâ̭t kuố Nha̒ nước, xâi zư̭ng khổi da̭i dwa̒n kết ká thắi twa̒n zân. Mḙ̂ i la̒ môô̭ch tloong ta̒n tẩm gương tiêw biếw wê̒l hoo̭c tâ̭p pơ̭i la̒ thew tư tướng, da̭w dức, foong kắch Hô̒ Chỉ Minh. Ta̒n tôi moong hảw mḙ̂ tiếp tṷc nêw gương tloong wiḙ̂c ngiên kửw, xưw tâ̒m, lưw zư̭ pơ̭i báw tô̒n ta̒n zi xán văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng. Kwa di̭ kóp fâ̒n zi̒n zư̭, fát hwi ta̒n zả tli̭ bán xắc zân tôô̭c, toỏng kóp paw fát tliến kinh tể - xa̭ hô̭i diḙ̂ fương”.