Tây Ban Nha sẽ lập kỷ lục trở thành đội bóng vô địch châu Âu nhiều nhất với 4 lần đăng quang hay Anh có cho mình lần lên ngôi đầu tiên ở đấu trường châu lục trong trận chung kết EURO thứ hai liên tiếp? Trước khi câu trả lời đó sẽ có trên sân Olympiastadion tại thủ đô Berlin, hãy cùng nhìn lại kỳ EURO thứ 17 trong lịch sử mà nhiều người chung nhận xét, dù chưa cần hồi còi chung cuộc, đây đã là một giải đấu thành công. 

Khi Đức được lựa chọn làm chủ nhà, người hâm mộ túc cầu ở châu Âu đã sớm yên tâm về khâu tổ chức. Với một cơ sở hạ tầng hoành tráng, có thừa các sân vận động đạt tiêu chuẩn UEFA đòi hỏi, Đức trải dài EURO 2024 tới 10 thành phố và bữa tiệc bóng đá dường như bất tận.

Có thể nói, bầu không khí rộn ràng mà các fan tạo ra ở những thành phố đăng cai là một điểm nhấn đặc biệt suốt 1 tháng qua. Giám đốc giải đấu, cựu tuyển thủ Đức Philipp Lahm viết trên mạng xã hội X: "Bầu không khí ở các sân vận động và trên đường phố đã cho thấy trái bóng tròn đoàn kết mọi người nhiều như thế nào. Những màn diễu hành rầm rộ của người hâm mộ ở các trung tâm thành phố thực sự là hiện tượng. Những điều đó biến EURO 2024 thành một lễ hội của cả châu Âu". Đó là hình ảnh các fan Hà Lan nhuộm cam cả thành phố Dortmund, hay những người hâm mộ Scotland lấp đầy bầu không khí bằng tiếng kèn túi rộn ràng... Nhân vật chính của giải có thể là những cầu thủ trên sân cỏ. Nhưng trên khán đài, ngoài đường phố thì các fan cũng đều tận hưởng và tạo nên một lễ hội của chung tất cả. 

Đương nhiên, với một sự kiện lớn như EURO 2024, vẫn còn đó một số vụ xô xát giữa các fan quá khích song đều ở quy mô nhỏ, không ảnh hưởng lớn đến hình ảnh chung. Và những con số nói lên nhiều điều. 10 khu vực Fan Zone ở các thành phố đăng cai đã ghi nhận tới 5,8 triệu lượt người hâm mộ tụ tập cho đến trước trận chung kết. 

Trên khắp thế giới, EURO 2024 cũng lập nhiều kỷ lục về số lượng người xem truyền hình và giải đấu đang trên đường hướng tới đích 5 tỷ lượt xem. Xu hướng mạng xã hội vốn nở rộ từ EURO 2020 (diễn ra mùa Hè 2021 vì COVID-19) giờ tiếp tục thể hiện bước nhảy vọt. Các kênh chính thức của EURO trên TikTok, Instagram, Facebook, X, WhatsApp đã có thêm hơn 14 triệu lượt người theo dõi mới kể từ khi giải khai mạc và số lượt xem các video cũng vượt 2,8 tỷ lượt. 

Đương nhiên, không có điều gì là hoàn hảo tuyệt đối. Có những phàn nàn về hệ thống giao thông công cộng bị quá tải, hay hình ảnh mái che SVĐ Signal Iduna Park ở Dormund bị dột khiến nước mưa chảy xối xả như thác xuống các hàng ghế... Nhưng nhìn chung, Đức đã hoàn thành tốt vai trò chủ nhà của mình. Trong bối cảnh nền kinh tế đầu tàu châu Âu này đang gặp nhiều thách thức, EURO 2024 thậm chí còn được chờ đợi sẽ là một cú hích cho tăng trưởng. Hơn 600.000 du khách nước ngoài, khoảng 1,5 triệu đêm đặt phòng, doanh thu khủng từ các dịch vụ ăn uống, đồ lưu niệm... EURO 2024 được ước tính đem về nguồn thu khoảng 1 tỷ euro cho Đức, thúc đẩy tăng trưởng 0,1% với GDP trong quý II năm nay. Đó là chưa tính những yếu tố tích cực khác như nâng cao hình ảnh quốc gia, kích thích niềm tin tiêu dùng..

Trên sân cỏ, 2 cái tên còn lại sau cùng là Tây Ban Nha và Anh, sau khi đều vượt qua bán kết với tỷ số sít sao 2-1 trước Pháp và Hà Lan. Đó đều là những trận đấu đầy căng thẳng và quyết liệt, có thể ví như hình ảnh chung cho giai đoạn knock-out khi thắng và thua giữa các đội chỉ là một khoảng cách mong manh. 

Nếu nhìn thêm lại vòng bảng, có thể nói EURO 2024 chứng kiến một cuộc cạnh tranh khá mở giữa tất cả. Tân binh duy nhất của giải Gruzia đã gây sốc khi tiến vào vòng 1/8, những tên tuổi nhỏ như Slovenia cũng lần đầu góp mặt ở giai đoạn knock-out hay Romania vượt qua vòng bảng lần đầu kể từ năm 2000. Có thể thấy từ khi EURO mở rộng quy mô lên 24 đội kể từ năm 2016, thêm nhiều đội có cơ hội góp mặt hơn trong khi giải vẫn duy trì được tính cạnh tranh cao. Việc các đội hạng 3 ở mỗi bảng có thành tích tốt vẫn có vé đi tiếp giúp sự quyết liệt gia tăng. Ví dụ như ở EURO 2021, có tới 23/24 đội vẫn có động lực thi đấu nào đó trước trận cuối cùng vòng bảng. Còn ở EURO 2024 lần này, trước trận cuối cùng vòng bảng cũng chỉ có duy nhất 1 đội chính thức bị loại là Ba Lan.   

Một thống kê khác về sự sít sao: khoảng cách trung bình của các chiến thắng chỉ là 1,08 bàn ở EURO 2024, mức thấp nhất kể từ năm 1992 (khi giải có 8 đội) và thấp hơn nhiều con số 1,39 bàn ở EURO 2008. Toàn bộ 24 đội tham dự giải năm nay đều có ít nhất 1 điểm và khoảng cách điểm trung bình giữa đội đầu bảng và cuối bảng ở mỗi bảng chỉ là 4,5 điểm - mức thấp nhất kể từ EURO 1996 (giải đầu tiên mở rộng quy mô lên 16 đội). Ở kỳ EURO 2020, điểm trung bình này là 6,5 điểm. Nhìn lại "tứ anh hào" ở bán kết thì duy nhất Tây Ban Nha thắng toàn bộ 3 trận vòng bảng. Hà Lan có trận thua bất ngờ trước Áo, trong khi Anh và Pháp đều chỉ có vẻn vẹn 1 chiến thắng ở vòng bảng.

Cho đến trước trận chung kết, EURO 2024 đã có 114 bàn thắng, trung bình 2,28 bàn/trận. Nếu so sánh với EURO 2020, giải đấu ghi nhận kỷ lục 142 bàn thắng (trung bình 2,78 bàn/trận) thì con số thống kê này càng minh họa thêm cho sự sít sao của mỗi cuộc so tài. Và độ kịch tính thì còn đáng kể hơn. Chỉ sau vòng bảng EURO 2024, số bàn thắng được ghi ở những phút cuối cùng trận đấu đã là 10 bàn, gấp đôi toàn bộ số bàn thắng phút chót của EURO 2020 và sớm phá kỷ lục 9 bàn của EURO 2016. Một trong 2 gương mặt chung kết, ĐT Anh, cũng là đội đầu tiên trong lịch sử EURO lội ngược dòng thành công ở cả vòng 1/8, tứ kết lẫn bán kết và thật khó quên bàn thắng định mệnh ở phút 90 của siêu dự bị Ollie Watkins vào lưới Hà Lan.

Watkins, người hùng của "Tam Sư" ở bán kết ghi bàn chỉ 9 phút sau khi vào sân thay ngôi sao lớn Harry Kane trong một quyết định đầy dũng cảm của ông thầy Gareth Southgate. Kane đã chơi tốt, đem về và thực hiện thành công quả phạt đền giúp ĐT Anh gỡ hòa 1-1. Nhìn cả giải, Kane không có hiệu suất cao nhưng cũng bỏ túi 3 bàn, đang trong danh sách đua tranh "Vua phá lưới" cùng...5 cầu thủ khác. Thậm chí với việc UEFA mới thay đổi luật bỏ các yếu tố chỉ số phụ, nếu Kane và Dani Olmo của Tây Ban Nha không ghi thêm bàn nào ở trận chung kết, EURO 2024 sẽ chứng kiến kỷ lục có tới...6 "Vua phá lưới".

Trước khi trái bóng lăn trên nước Đức, Kane nằm trong số những cái ngôi sao được chờ đợi sẽ tỏa sáng mà có thể kể ra Jude Bellingham, Kevin De Bruyne, Phil Foden, Kylian Mbappe hay gương mặt quen thuộc Cristiano Ronaldo. Nhưng dù còn cơ hội chứng minh mình, cái tên mà cả châu Âu đang nhìn vào ở trận chung kết sẽ không phải là Kane mà là Lamine Yamal ở bên kia chiến tuyến. Một ngày sau sinh nhật tuổi 17, Yamal sẽ chơi ở trận đấu đỉnh cao nhất của châu lục. Đã có quá nhiều kỷ lục "trẻ nhất" gắn liền với thần đồng này. Và không ai có thể phủ nhận trong khi các ngôi sao được kỳ vọng lại lu mờ, Yamal là cái tên rực sáng nhất ở EURO năm nay cùng 3 kiến tạo và bàn thắng siêu phẩm giúp Tây Ban Nha vượt qua Pháp 2-1 ở bán kết. 

Một ngôi sao đang bay lên. Và mang theo hy vọng sẽ là biểu tượng mới cho một thế hệ bóng đá Tây Ban Nha sẵn sàng chinh phục lại những đỉnh cao như giai đoạn vàng son 2008-2012, khi họ vô địch 2 kỳ EURO liên tiếp xen kẽ với ngôi Vương World Cup 2010. Sự trẻ trung của tương lai đó như là một món chốt hoàn hảo cho bữa đại tiệc bóng đá của mùa Hè 2024.