(HBDT) -–"Ươ kha̒ cho thi̭t, cho xôi/ Két kha̒ dươ dêểnh Kim Bôi, Ha̭ Bi̒" - Dó la̒ kâw chiḙ̂n dơ̒i hơ, Kim Bôi măi ni̒ kỏ thế chươ thư̭c xứ fát chiến, nhưng ôm tloong mêê̒nh "Lôô̭c kuố tlơ̒i" ôm ká môô̭ch vuu̒ng dất zu li̭ch ngí zươ̭ng. Kuu̒ng mṷc tiêw dươ zu li̭ch thee̒nh ngă̒nh kinh tể mui nhoo̭nh, hwiḙ̂n dang kỏ nhửng chiển lươ̭c kṷ thế khơi nguô̒n "waa̒ng tlẳng" ớ Mươ̒ng Dôô̭ng
Vởi
kắnh kwan thiên nhiên thươi dḙp, hwiḙ̂n Kim Bôi thu hút kác nha̒ dâ̒w tư
fát chiến zu li̭ch, zi̭ch vṷ chất lươ̭ng kaw. Ắnh chṷp ta̭i Ku zu li̭ch
Serena Resort, xa̭ Xa̒w Bẳi
Thew kác nha̒ ngiên kửw khwa hoo̭c, dác khwảng Kim
Bôi ản xwất lô̭ viế dả bôl kỏ thuối diḙ̂ chất khwáng 250 tliḙ̂w năm.
Kwa kiếm ngiḙ̂m, nguô̒n dác khwảng ni̒ kỏ dú tiêw chấn la̒ dác zái
khát, zái nhiḙ̂t. Dác zuu̒ng dớ thẳm, ngâm mo̭l kỏ tác zuṷng la̒ mi̭n,
tlẳng da, diê̒w tli̭ kác chưửng bêḙ̂nh wa̒i da... Thew thôổng kê kuố UBNZ
hwiḙ̂n Kim Bôi, ka̭ ni̒ tlêênh diḙ̂ ba̒n kỏ tlêênh 20 zư̭ ản dâ̒w tư, xoong
chươ thư̭c xư̭ taw rêênh diếm nhẩn bứt fả cho vuu̒ng dất ""chẻn
waa̒ng"”.
Ka̭ ni̒,
kácc tâ̭p dwa̒n Vỉngoup, Sun Group va̒ nhê̒w zwănh ngiḙ̂p lởn ngiêm kửw,
kháw xát lỉnh vư̭c la̒ zu li̭ch xinh thải, dô thi̭. Kôông ti KF Châw Ả
Thải Bi̒nh Zương thuô̭c tâ̭p do̒n APEC da̒ muô to̒n bô̭ zư̭ ản kuố 1 zwănh
ngiḙ̂p dăng kỉ dâ̒w tư mê ó chiến khai, dớ thư̭c hiḙ̂n zư̭ ản zu li̭ch ngí zươ̭ng kaw kấp kheéch
xa̭n da̭t chấn 5 khaw ta̭i xỏm Mở Dả, thi̭ chẩn Bo. Tâ̭p do̒n Sun Group
dang kháw xát ngiên kửw zư̭ ản kwâ̒n thế zu li̭ch zi̭ch vṷ ngí zươ̭ng
ta̭i hwiḙ̂n La̭c Xơn va̒ hwiḙ̂n Kim Bôi… Thew thôổng kê xơ bô̭ kỏ 32 zư̭ ản
lởn wê̒l zu li̭ch daang chấn bi̭ dâ̒w tư baw Kim Bôi, tâ̭p chuung ớ 3
vuu̒ng: Bi̒nh Xơn, Vỉnh Tiển, Dôông Bắc, Vỉnh Dôô̒ng, thi̭ chẩn Bo, Xa̒w
Bẳi, Mi̭ Hwa̒, Kuổi Ha̭.
Nhă̒m ta̭w
dôô̭ng lư̭c cho zu li̭ch Mươ̒ng Dôô̭ng kất keẻnh tính dang fổi hơ̭p kôô̒ng
kác ngă̒nh chức năng kwiết tâm thư̭c hiḙ̂n tiển dươ̒ng nổl bó Hwa̒ La̭c
wê̒l tluung tâm zu li̭ch hwiḙ̂n, kwi mô zư̭ kiển za̒i 32km, rôô̭ng 27m, thơ̒i
zan bớ Ha̒ Nô̭i wê̒l hwiḙ̂n chí khwáng 1 zơ̒ xe chă̭l. Tin ră̒ng, vổ nhửng
dâ̒w tư kṷ thế rỉ kuu̒ng kwiết tâm kái kắch hă̒nh chỉnh, dấi meḙnh thu
hút dâ̒w tư, Kim Bôi xḙ la̒ nơi "Ươ kha̒ dươ wê̒l” dớ chái ngiḙ̂m va̒ vẩn
vương.
Té tha pơ̭i ká lêênh tlêênh meénh tất ănh hu̒ng Mươ̒ng Dôô̭ng, mḙ̂ Dinh Thi̭ Kiê̒w Zung ớ khu Bo, thi̭ tlẩn Bo (Kim Bôi) pớ khâi ko̒n nhó i ta̒ ản nuôi zươ̭ng pă̒ng ta̒n thiểng hu ngoo̭ch pớ mḙ̂, pớ za̭, nhơ "Tâ̭p bôông bôông”, "za ởi za o̒”, hăi nhơ ta̒n kâw hát thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh. Ta̒n zai diḙ̂w ni̒ i ta̒ thẩm khu paw tâm hô̒n mḙ̂, tlớ thă̒nh môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw kôô̒ng ti̒nh iêw văn hwả zân tôô̭c. Bi̒ zơ̒ng di̭ mo̒ hơn 20 năm kwa, ti̒nh iêw kwêl hương i ta̒ thúc mḙ̂ Zung ngă̒i ngă̒i ngiên kửw, xưw tâ̒m pơ̭i chwiê̒n la̭i ta̒n zả tli̭ văn hwả Mươ̒ng cho thể hḙ̂ khăw ni̒.
Xỏm Mô̭ - bán Mươ̒ng kố ớ xa̭ Bi̒nh Thănh, hwiḙ̂n Kaw Foong ản kôông nhâ̭n pu̒ng zu li̭ch OCOP 4 khaw năm 2024. Pa miểng zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng khác i ản chwấn hwả, ha̒ng lwa̭t video kwáng bả ản la̒ kôô̒ng hơn 100 mo̭l zân ớ ta̒n hwiḙ̂n bu̒ng kaw ản tâ̭p hwẩn thiểng Ănh, ki̭ năng tỏn kheéch… chuô ản ẩn tươ̭ng mé la̒ dẩw môốc cho dố nô̭ lư̭c pê̒n pí kuố ta̒n xớ, ban, ngă̒nh. Tloong di̭, ngă̒nh Văn hwả, Thế thaw pơ̭i Zu li̭ch kóp fâ̒n chăng nhó, zoong zu li̭ch nôông thôn tơ̒ng pước tlớ thă̒nh ngă̒nh kinh tể bố tlơ̭ cho bu̒ng kaw. Mé, i ko̒n di̭ ta̒n kâw hói chuô kỏ lơ̒i dáp: Bi̒ la̒ po mo̒ tư̒ miểng têểnh i ko̒n chuô kỏ tour, twiển ốn di̭nh? La̒ po mo̒ kheéch têểnh éw, ko̒n mo̭l zân thi̒ tơ̭i mé chuô dẳm ki̒ boo̭ng?
Ta̒n ngă̒i kuổi khảng 5, Dwa̒n ngḙ̂ thwâ̭t ta̒n kác zân tôô̭c tính Hwa̒ Bi̒nh tố tlức biếw ziḙ̂n fṷc bṷ dôô̒ng ba̒w bu̒ng khu, bu̒ng tư̒ khỏ khăn tloong tính. Chăng tlí la̒ ta̒n puối ziếw ziḙ̂n văn ngḙ̂, ni ko̒n la̒ hă̒nh tli̒nh tư̒ ỉ ngiḙ̂ tí lan hôô̭ng zả tli̭ văn hwả, nơng kaw tơ̒i khôổng tinh thâ̒n cho mo̭l zân, kôô̒ng pơ̭i kóp fâ̒n zư̭ zi̒n bán xắc ta̒n kác zân tôô̭c thiếw khổ.
Xa̭ Foong Fủ la̒ bu̒ng tất kuố văn hwả Mươ̒ng kuố hwiḙ̂n Tân La̭c. bán Mươ̒ng Kwi̭ Ái, xa̭ Foong Fủ – pu̒ng ko̒n lưw zư̭ ản ta̒n foong tṷc tâ̭p kwản tloong tơ̒i khôổng kuố mo̭l Mươ̒ng Pi. Hwiḙ̂n tang kôô̒ng pơ̭i ta̒n dơn bi̭ liên kwan xâi zư̭ng Khu báw tô̒n khôông zan văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng, xỏm Lwi̭ Ái, hưởng têểnh fát tliến ta̒n xán fấm zu li̭ch, nơng kaw tơ̒i khôổng mo̭l zân.
Ớ bu̒ng Mươ̒ng Chiê̒ng, thi̭ tlẩn Vṷ Bán (La̭c Xơn) kỏ môô̭ch lḙ̂ hô̭i dă̭c xắc ản tố tlức kử 3 năm 1 lâ̒n, di̭ la̒ lḙ̂ hô̭i dê̒n Tlươ̒ng Kha̭. Dê̒n ớ tlêênh pơ̭ khôông Pưới, ớ khân khươ̭ keẻnh tôô̒ng Mươ̒ng Tla̒w, thơ̒ 3 bi̭ thâ̒n Kun Zo̒l la̒ mo̭l chwiên báw tlơ̭ nôông ngiḙ̂p, dă̭i zân la̒ tôô̒ng la̒ na̒, tỏn dác tưởi tôô̒ng na̒, kâl lo̭, lôông kâl pôông, chuông pái, báw tlơ̭ muô̒ ma̒ng, ản nhân zân tloong bu̒ng tôn la̒ thă̒nh hwa̒ng.
