(HBDT) - Zu̒ thuối i ta̒ kaw mé ôông Bu̒i Ngoo̭c Thwâ̭n (TN 1943) ớ xỏm Bưng 1, xa̭ Thu Foong (Kaw Foong) i ko̒n hwa̭t bát pơ̭i minh mâ̭n. 25 năm tỉnh pớ ka̭ wê̒l ngí hưw, ôông zee̒nh tlo̭n tâm khức tí zư̭ pơ̭i chwiê̒n lướ văn hwả zân zan.


Ngḙ̂ nhân Ưw tủ Bu̒i Ngoo̭c Thwâ̭n (pên tăm) hưởng zâ̭n kác thă̒nh biên dô̭i văn ngḙ̂ xỏm Bưng 1, xa̭ Thu Foong (Kaw Foong) tli̒nh tẩw xéc buô̒. 

Paw ta̒n kác zi̭p kâ̒n thiết, khwáng xân hôô̭ng tlước boỏng nha̒ ôông Thwâ̭n ản "tlưng zṷng” la̒ nơi xinh hwa̭t tâ̭p lwiḙ̂n kuố KLB hát Thươ̒ng dang, pô̭ meḙnh kuố xa̭, Ôông Thwâ̭n tâm xư̭: Pớ ngă̒i ko̒n nhó, tôi ta̒ ti thew kác fươ̒ng xéc buô̒, thew tuôi ti hoo̭c ôông pa̒, cha chủ, tí hô̒i lơ̒i chiêng, kâw hát kử di̭ mo̒ thẩm khu. Têểnh ka̭ ká lêênh, tôi ản ôông cha tlaw chwiê̒n Mo Mươ̒ng xuốt ká môô̭ch kwả tli̒nh. Khăw ni̒, ka̭ hwa̒n thă̒nh nhiḙ̂m bṷ kôông tác ngă̒nh, tôi tlớ wê̒l diḙ̂ fương khăw di̭ tiếp tṷc fát hwi bai tlo̒ dáng biên gương mâ̭w. Pă̒ng thiểng pô̭ kuố môô̭ch mo̭l kỏ wi tỉn, tôi twiên tliê̒n, bâ̭n dôô̭ng pa̒ kon ớ khu zân kư dwa̒n kết, chung thăi xâi zư̭ng tơ̒i khôổng văn hwả, zư̭ zi̒n bán xắc.

Tơ̒ng kỏ ka̭ zo tác dôô̭ng kuố nê̒n kinh tể thi̭ tlươ̒ng, môô̭ch xổ nét dă̭c tlưng kuố văn hwả chwiê̒n thôổng bi̭ fai laa̭ch. La̒ mo̭l ză̒nh ti̒nh iêw cho kwêl hương Mươ̒ng Tha̒ng, ôông Thwâ̭n chăng khói tâm tư, moong hảw kóp khức nhó kôô̒ng pơ̭i ta̒n mo̭l kỏ kôô̒ng tâm hwiết dôô̒ng hă̒nh báw tô̒n, fát hwi ta̒n kác zả tli̭ văn hwả thôốch tḙp kuố zân tôô̭c.

Bu̒ng Mươ̒ng Tha̒ng kỏ ngê̒ tliê̒n thôổng taanh laa̭ch. Ka̭ mởi wê̒l ngí chể dô̭, ôông Thwâ̭n thi̒m hiếw la̭i thi̒ ản dố ngê̒ ni̒ ta̒ bi̭ kwê̒nh fâ̒n tư̒, wa̒i ôông tha chí ko̒n kỏ ba̒i mo̭l zư̭ ản. Pơ̭i moong hảw khôi fṷc ngê̒ thú kôông tliê̒n thôổng, ôông bươ̒ ti thi̒m hiếw thi̭ tlươ̒ng pơ̭i i nhơ kết nổl nguô̒n tiêw thṷ, bươ̒ dôô̭ng biên, chwiê̒n dă̭i cho mo̭l tlé hoo̭c pơ̭i la̒ ngê̒. Zấp ni̒, kác xán fấm thú kôông tliê̒n thôổng zo pa̒ kon tloong xỏm la̒ tha nhơ: bâm dởng kơm dếp tô̒, bâm ăn kơm, kải chó, hố hả…ản kheéch ha̒ng ươ tluô̭ng nhơ̒ tỉnh pê̒n, zư̭ ản nét mâ̭n ngă̒i pơ̭i la̒ pă̒ng bâ̭t liḙ̂w thân thiḙ̂n pơ̭i môi tlươ̒ng.

Ta̒n kác năm khânh ni, kôông tác báw tô̒n bán xắc văn hwả zân tôô̭c ản kấp wí, chỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương kwan tâm, tlủ tloo̭ng. Ôông Bu̒i Ngoo̭c Thwâ̭n la̒ môô̭ch tloong ta̒n kác kả nhân tiêw biếw tham za tích kư̭c tloong wiḙ̂c zư̭ zi̒n, fát hwi kác zả tli̭ văn hwả tliê̒n thôổng. Chăng chí la̒ noo̒ng kốt tloong foong tla̒w, hwa̭t dôô̭ng kuố KLB liên thể hḙ̂ xỏm Bưng, ôông ko̒n la̒ Chú nhiḙ̂m KLB hát zân ka Mươ̒ng kuố xa̭ pơ̭i Chú nhiḙ̂m KLB Mo Mươ̒ng Tha̒ng.

Ôông Thwâ̭n tư̭ ha̒w chiê xé: Kác KLB zwi tli̒ hwa̭t dôô̭ng tê̒w, nhất la̒ KLB hát zân ka. Di̭nh ki̒ paw thổl thử Pắi, kác thă̒nh biên kỏ mă̭t tô ha̒ ta̭i nha̒ văn hwả xỏm xinh hwa̭t, tâ̭p lwiḙ̂n xôi nối. Tư̒ thă̒nh biên la̒ ha̭t nhân văn hwả, văn ngḙ̂ ản twiến cho̭n tham za tli̒nh ziḙ̂n ta̭i xư̭ kiḙ̂n ká ớ diḙ̂ fương, kác ngă̒i hô̭i, hô̭i thi tli̒nh tẩw chiêng Mươ̒ng, hát zân ka Mươ̒ng kấp hwiḙ̂n, kấp tính. Dă̭c biḙ̂t dô̭i văn ngḙ̂ noo̒ng kốt kuố KLB zo ôông la̒ "nha̭c tlướng” ản hwiḙ̂n cho̭n kứ tham za hô̭i thi fươ̒ng xéc buô̒ khươ̭ 4 bu̒ng Mươ̒ng (Pi, Wang, Tha̒ng, Dôô̭ng) ớ Lḙ̂ hô̭i Khai ha̭ zân tôô̭c Mươ̒ng tính Hwa̒ Bi̒nh, năm 2023.

Pên keḙnh di̭, ôông i zee̒nh tư̒ tâm hwiết tloong wiḙ̂c báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả Mo Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i bai tlo̒ Chú nhiḙ̂m KLB Mo Mươ̒ng Tha̒ng. Bán thân ôông nẳm zư̭ khwáng 20 ba̒i mo, tham za thư̭c hă̒nh thươ̒ng xwiên pơ̭i kứ cho̭n môô̭ch xổ thâ̒i mo tloong KLB chwiê̒n dă̭i cho lớp tlé. Ôông kôô̒ng môô̭ch xổ ngḙ̂ nhân tloong KLB hát zân ka Mươ̒ng ka̭ no̒ i nhiḙ̂t ti̒nh fổi hơ̭p pơ̭i Foo̒ng Văn hwả - Thôông tin hwiḙ̂n kôô̒ng tlươ̒ng hoo̭c bớ lớp chwiê̒n dă̭i chiêng Mươ̒ng, zân ka Mươ̒ng cho kác thể hḙ̂ hoo̭c xinh.

Têểnh zấp ni̒, ôông Bu̒i Ngoo̭c Thwâ̭n la̒ ngḙ̂ nhân zwi nhất kuố hwiḙ̂n Kaw Foong ản Chú ti̭ch nước foong tă̭ng zănh hiḙ̂w Ngḙ̂ nhân Ưw tủ (li̭nh bư̭c ngḙ̂ thwâ̭t tli̒nh ziḙ̂n zân zan). Kuô̭c khôổng kuố ôông chôổng nhơ tư̒ ngḙ̂ nhân khác, i chăng zư zá chi mé ôông ka̭ no̒ i tư̭ ha̒w la̒ mo̭l tang khôổng hết mêê̒nh bi̒ ta̒n ham mê pơ̭i ti̒nh iêw zee̒nh cho văn hwả zân zan, tiếp tṷc kôổng hiển chăng tlâ̒ng ngí tí ta̒n kác ảng Mo Mươ̒ng, ngḙ̂ thwâ̭t chiêng Mươ̒ng kôô̒ng pơ̭i ta̒n lơ̒i hát zân ka Mươ̒ng ản lưw chwiê̒n ma̭i.


KÁC TIN KHÁC


Tô̭l Ngḙ̂ nhân Ưw tủ tâm hwiết xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n văn hwả zân tôô̭c

Tư̒ lâ̒n tô̭l eenh tloong ta̒n xư̭ kiḙ̂n văn hwả kuố tính, kuố hwiḙ̂n pơ̭i ớ khu mo̭l mươ̒ng Vôi, thi̭ tlẩn Pa Ha̒ng Dô̒i (La̭c Thwí) pơ̭i bai tlo̒ biên da̭w ta̒n tiết mṷc văn ngḙ̂. Khânh ni nhất, eenh tlư̭c tiếp biếw ziḙ̂n ớ Lḙ̂ khai hô̭i chuô̒ Tiên năm 2024, xa̭ Fủ Ngiḙ̂… Ngḙ̂ nhân Ưw tủ ko̒n éw thuối Ngwiḙ̂n Mă̭nh Twẩn ka̭ no̒ i tí la̭i cho ta̒n tôi ẩn tươ̭ng wê̒l môô̭ch ngḙ̂ xi̭ pui pé, tâm hwiết, ta̒i năng, kỏ tư̒ toỏng kóp tloong xưw tâ̒m, khôi fṷc pơ̭i báw tô̒n ta̒n zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c.

Hwiḙ̂n Kaw Foong: Khai thác lơ̭i thể tí fát tliến zu li̭ch pê̒n bư̭ng

Kôô̒ng pơ̭i lơ̭i thể wê̒l diê̒w kiḙ̂n tư̭ nhiên, zi tích li̭ch xứ, văn hwả, zănh lam thẳng kắnh, ta̒n năm kwa, hwiḙ̂n Kaw Foong i ta̒ tliến khai dôô̒ng bô̭ ta̒n zái fáp khai thác tiê̒m năng tí fát tliến zu li̭ch. Ban Chấp hă̒nh Dáng bô̭ hwiḙ̂n (khwả XXVII) ban hă̒nh Ngi̭ kwiết khổ 04-NQ/HU, ngă̒i 22/11/2017 wê̒l fát tliến zu li̭ch hwiḙ̂n zaw dwa̭n 2017 - 2020, di̭nh hưởng têểnh năm 2030.

Hwiḙ̂n Mai Châw khơi nguô̒n văn hwả dớ fát chiến zu li̭ch

Mai Châw la̒ hwiḙ̂n vuu̒ng kaw, nhêw zân tôô̭c khinh khôổng nhơ Thải, Mươ̒ng, Kinh, Zaw, Môông… Mối zân tôô̭c kỏ nét văn hwả riêng ta̭w rêênh xư̭ da za̭ng, dôô̭c dảw. Xác di̭nh ản thể meḙnh kuố diḙ̂ fương, hwiḙ̂n Mai Châw luôn kwan tâm báw tô̒n, zư̭ zi̒n va̒ fát hwi zả tli̭ văn hwả kác zân tôô̭c dớ văn hwả tlớ thee̒nh "do̒n nuô̒ng” fát chiến zu li̭ch, bớ rỉ fát chiến kinh tể – xa̭ hô̭i, nơơng kaw dơ̒i khôổng nhân zân.

Hwiḙ̂n La̭c Xơn nhân rôô̭ng mô hi̒nh kác kâw la̭c bô̭ báw tô̒n, fát hwi zả tli̭ zi xán văn hwả

Vươ̒ la̒ diếm kă̭p văn hwả, kác kâw la̭c bô̭ (KLB) báw tô̒n fát hwi zả tli̭ văn hwả tlêênh diḙ̂ ba̒n hwiḙ̂n La̭c Xơn ko̒n lad dươ̭c thưư̭c hă̒nh, môi tlươ̒ng cho ngḙ̂ nhân, nhưửng ngươ̒i am hiếw va̒ iêw thích văn hwả zân tôô̭c xinh hwa̭t, tâ̭p liḙ̂n, tlaw dối kinh ngiḙ̂m, ki̭ năng va̒ chiê̒n ră̭i cho thể hḙ̂ tlé.

Tliê̒n thôông hi̒nh ắnh văn hwả, kon mo̭l tính Hwa̒ Bi̒nh

Tính Hwa̒ Bi̒nh ản hăi dẳi têểnh la̒ bu̒ng tất kỏ bê̒ tă̒i li̭ch xứ, văn hwả, môô̭ch tloong ta̒n kải tlă̭ng kuố mo̭l Viḙ̂t kố, kư tlủ ớ tơ̒ tính khải Bắc mé ta̭p tlung kho̭m nhất ớ tính Hwa̒ Bi̒nh kôô̒ng nê̒n "Văn Hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng i ta̒ kết tinh dêênh kải thôốch kuố bu̒ng tất, kon mo̭l Hwa̒ Bi̒nh

Lưw zư̭ zả tli̭ nê̒n “Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” nối thiểng thể zởi

Hwa̒ Bi̒nh la̒ bu̒ng tất kố pớ mâ̭n ngă̒i, kôô̒ng pơ̭i ta̒n tlải khṷ pôl nổl doo̭c thew hưởng Dôông Nam, ti tôi pơ̭i tlải khṷ Tlươ̒ng Xơn ớ pên khải Tâi i ta̒ la̒ tha dêênh tư̒ bô̒n diḙ̂, thung lṷng kôô̒ng hḙ̂ thôổng, thư̭c bâ̭t foong fủ. Ngăl pớ thơ̒i tiê̒n xứ, kon mo̭l i ta̒ khởm té tha khôổng ớ nơi ni̒ tlêênh meénh tất ni̒, tí la̭i môô̭ch nê̒n văn hwả nối thiểng thể zởi - "Văn hwả Hwa̒ Bi̒nh” (VHHB).