Dé tha, ká lêênh ớ bán Mông Hang Kiê kaw tlêênh 1.200m xo mă̭t dác biến, Va̒ng A Nha̒ chăng la̭ chi nhửng boo̭ch khṷ thei me̒w la̒ cho mo̭l de̒w fái chu̒n chân, mói kô̭ la̭i. Ngă̒i kuổ thu, mâl dủm kweenh, mâl la̒ la̒ băl xát mă̭t dất, mâl len baw ngel kướ, mâl bôô̒ng bêê̒nh áw ánh. Khôông zan Hang Kiê bổn biê̒l nhơ la̭c baw chiḙ̂n dơ̒i hơ. Va̒ng A Nhơ̒ pô̭: Pớ năm 1993 tlớ wê̒l tlước , Hang Kiê to̒n hwa anh túc, baw za di̒nh khố xớ vi̒ nỏ. Thư̭c hiḙ̂n chú chương chiḙ̂ fả kâl thuốc fiḙ̂n, dôô̒ng ba̒w Mông chiến la̭i tlôông kâl mâ̭n, kâl da̒w, tlôông khâ̭w, doong khiê̒ng... Dất kanh tác ít, chú iểw la̒ dô̒i khṷ, kâl ăn tlải khỏ tiêw thṷ, cho rêênh da fâ̒n kác hô̭ ko̒n nge̒w, tủng thiểw, bước liê̒w, xa̭ chí kắch biên zởi nước La̒o khwáng 20km, cho rêênh nhê̒w ngươ̒i da̒ tham za vâ̭n chiến tlải fép chất ma twỉ. Hang Kiê thee̒nh diếm noỏng ma twỉ.

Homestay Y Muổ ta̭i bán Hang Kiê, xa̭ Hang Kiê (Mai Châw) ản thiết kể dô̭c dảw, hấp zâ̭n zu kheéch.

Khảng 6/2011 Va̒ng A Nha̒ ả tăng kươ̒ng la̒ Fỏ Chú ti̭ch UBND xa̭ Hang Kiê thew Dê̒ ản 03-ĐA/TU ngă̒i 14/1/2010 kuố BTV Tính wí wê̒l "Kúng kổ nơng kaw hiḙ̂w lư̭c, hiḙ̂w kwá hwa̭t dôô̭ng kuố hḙ̂ thôổng chỉnh tli̭, fát chiến KT-XH va̒ dám báw AN-QP 2 xa̭ Hang Kiê, Pa̒ Ko̒”. La̒ thể no̒ dó fát chiến kinh tể, nơng kaw dơ̒i khôổng dớ dôông ba̒w da ma twỉ la̒ vẩn dê̒ ngươ̒i kản bô̭ tlé luôn xwi ngi̭. DI hoo̭c hói nhê̒w dươ̭c, kwan xát, nhâ̭n thẩi môô̭ch xổ kheéch dêểnh tham Hang Kiê thẩi ươ, ỉ tướng fát chiến zu li̭ch da̒ lâ̭n tha.

"Fát chiến zu li̭ch văn hwả, xinh thải, chái ngiḙ̂m, khảm fả la̒ mô hi̒nh mởi tloong fát chiến kinh tể ớ Hang Kiê bê̒n vưng va̒ la̒ kắch tốt nhất dớ zư̭ zi̒n, fát hwi bán xắc zân tô̭c. Zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng fát chiến, nhê̒w za di̒nh tham za xḙ vớ rôô̭ng zaw lưw văn hwả, nơng kaw zân chỉ, tăng thu nhâ̭p cho ngươ̒i zân. Chính mâl mu̒, khṷ, thơ̒i tiết khắc ngiḙ̂t, muô̒ chả kỏ ngă̒ỏnm băng twiết... xḙ la̒ lơ̭i thể. Kẳi khỏ ớ nơi mêê̒nh, ớ dươ̭c khác ó kỏ mḙ̂ ta̭w tha xư̭ khác la̭. Nét văn hwả Mông la̒ diếm khác biḙ̂t dớ hấp zâ̭n zu kheéch. Dớ zân bán tin, mêê̒nh fái la̒ tlước”. Va̒ A Nha̒ chiê xé.

Kắch la̒ mởi tloong fát chiến zu li̭ch kôô̭ng dôô̒ng ớ Hang Kiê

Ỉ tướng da̒ kỏ, kheách dêểnh , di tloong chốc lát... Xu̒ng I Muô, vơ̭ Va̒ng A Nha̒ dă̭ch kâw hói: "La̒ no̒ dớ bâ̭w ớ la̭i?” "Fái kỏ dươ̭c ớ la̭i cho kheéch”. Năm 2013, chi̒ ba̒n pơ̭i chẩw thể chấp "xố dó” wăl vổn la̒ nha̒ gô̭ rôô̭ng fṷc vṷ kheéch ngí, zư̭ng tiếp 2 bungalow thew mô foóng nha̒ kho kuố mo̭l Mông. Kác thiết kể kắch chang chỉ bên tloong eenh chi̭ tư̭ thi̒m tha, xảng ta̭w, chắc chẳn xḙ la̒ ha̒i loo̒ng zu kheéch.

Chi̭ Xu̒ng I Muô cho mắt: Za di̒nh vươ̒ thê thơ̭, vươ̒ nhơ̒ ba̭n be̒ dêểnh dửng nha̒ zúp. Chang chỉ tloong nha̒ ó thế thiểw kẳi khe̒n Mông, tẩm thố kấm Mông zo ủn mạng thêw kâ̒w ki̒. Kác dô̒ zu̒ng tloong foo̒ng nhơ khung dă̭ch tivi, kê bô̒n thướ mă̭t. Moóc tlew kwâ̒n ảw... dê̒w ản la̒ bớ few, lảw... ta̭w xư̭ khác la̭ hửng thủ cho zu kheéch. Khung kướ xổ ngỏ tha baw kwát ản hết khôông zan thung lṷng Hang Kiê.

Dươ̭c ăn, tắi, dươ̭c ngí xă̭ch xḙ, dú tiêw chwấn vấn chươ hấp zâ̭n zu kheéch. Nhê̒w hô̭ tloong ba̒n da̒ tư̒ng la̒ homestay, xong chươ hiḙ̂w kwá. Fái kỏ xán fấm zu li̭ch chi dớ hấp zâ̭n zu kheéch? I Muổ da̒ ngỏ tha: Fái kỏ zu li̭ch chái ngiḙ̂m, khảm fả bán xắc văn hwả zân tô̭c pớ chang fṷc, ấm thư̭c, ngê̒ chiê̒n thôổng, xinh hwa̭t văn hwả, tỉn ngươ̭ng cho dêểnhlaw dôô̭ng, xán xwất, kết hơ̭p zư̭ cho ản kắnh kwan thiên nhiên. Hảw ản thể fái zư̭ zi̒n, khôi fṷc ngê̒ chiê̒n thôổng nhơ thêw, la̒ zẩi dang, we xáp oong, diḙ̂w khe̒n, muổ hát zân zan.v.v. ni la̒ xư̭ kâ̒n thiết dớ dáp ửng nhu kâ̒w da za̭ng kuố zu kheéch.

Ngi̭ tha da̒ khỏ, bắt thăi baw la̒ ka̭ng khỏ hơn. Kỏ ngươ̒i tloong bán ko̒n nỏi za di̒nh chi̭ viến vôông, vi̒ kắch la̒ ni̒ ớ ni chươ ngăi la̒. Ban dâ̒w kheéch dêểnh Hang Kiê ko̒n ít, eenh Nha̒, chi̭ Muổ tloong kắnh nơ̭ nâ̒n. Khi̒ kỏ kheéch lé thi̒ lô̭ vổn, 2 kheéch thi̒ hwa̒ vổn, za di̒nh chi̭ vấn tâ̭n tâm fṷc vṷ dớ kheéch dêểnh wê̒l xḙ zởi thiḙ̂w kơ̒ng ba̭n be̒. Eenh chi̭ ta̭n zṷng kôông ngḙ̂ dớ kwáng bả cho homestay cu̒ng nhơ vu̒ng kwê Hang Kiê thôông kwa ma̭ng xa̭ hô̭i, dă̭ch kheéch kwa ma̭ng internet... Wiḙ̂c dăng kỉ ma̭ xổ thwể, kỏ hwả dơn dó cho kheéch ản thư̭c hiḙ̂n ba̒ bán. Tất ká pơ̭i hi voo̭ng "thức zẩl” tiê̒m năng zu li̭ch Hang Kiê.

Kấm Lḙ̂