Mơ̭i mo̒ paw dô̭ khảng Pa âm li̭ch, zoo̒ng pển Tlỏ tloong wắch tả la̭i pui nhô̭n pơ̭i Lḙ̂ hô̭i teẻnh kả pển tliê̒n thôổng xa̭ Lô̭ Xơn, hwiḙ̂n Tân La̭c. Lḙ̂ hô̭i chăng tlí la̒ zi̭p pui zôô̭ng kôô̭ng dôô̒ng, mo̒ ko̒n la̒ xư̭ kiḙ̂n văn hwả tâm linh, cho dố dâ̭m nét tỉn ngươ̭ng nôông ngiḙ̂p dă̭c tlưng kuố mo̭l Mươ̒ng nơi ni̒.

Ngăl pớ lảng khởm ngă̒i 23/3 năm Ất Ti̭, mḙ̂ Bu̒i Thi̭ Hương, 68 thuối pơ̭i kho̭m pa̒ kon xỏm Tân Lâ̭p tloong tlang fṷc tliê̒n thôổng zân tôô̭c Mươ̒ng tha xân tlỉnh tham zư̭ Lḙ̂ hô̭i teẻnh kả pển tliê̒n thôổng năm 2025. Mḙ̂ Hương la̒ mo̭l zân tôô̭c Mươ̒ng, té tha pơ̭i ká lêênh ớ xỏm Tân Lâ̭p. Mḙ̂ kế: Thơ̒i thôi ko̒n nhó, lḙ̂ hô̭i chuô ản tố tlức kho̭m pui nhơ zơ̒ng ni̒ mé zất chi la̒ tlang ngiêm. Mâ̭n ngă̒i, ka̭ bươ̒ kẩl xoong, zân tloong kwêl tả la̭i hôốc ha̒ thuổng pển teẻnh kả. Chăng la̒ lḙ̂ thi̒ mo̭l zân chăng iên tâm la̒ ăn.

Măng thiểng pô̭ la̭i, pớ mâ̭n ngă̒i khâi hơ, ka̭ mởi "té tất, té dác” chuô thă̒nh kwêl, thă̒nh mươ̒ng, tloong bu̒ng kỏ nha̒ kỏ hal ôông pa̒ kôô̒ng môô̭ch tưở kon kỏ ta̒i khai fả tất hwang, tắp dâ̭p, ta̒w mương bớ mang bán mươ̒ng, dă̭i kon zân kắch lôông lo̭ dác, teẻnh kả. Tí nhở kôông ơn, wê̒l khăw zân tloong bu̒ng tôn 3 bi̭ ni̒ la̒ Thă̒nh Hwa̒ng La̒ng lâ̭p miểw thơ̒ kủng. Mâ̭n ngă̒i, dô̒ tể lḙ̂ wa̒I kơm dếp, ha̭w thi̒ nhất thiết fái kỏ 5 kon kả to nhất teẻnh pắt ản. Thâ̒I mo thăi mă̭t ká thắi Mươ̒ng la̒ lḙ̂ khẩn tí pô̭ lêênh kôông law kuố ta̒n bi̭ Thă̒nh hwa̒ng la̒ng, kă̒w cho môô̭ch năm mo̭l zân khwé mă̭nh, muô̒ ma̒ng thươi thôốch…

Kôô̒ng mo̭l zân pơ̭i zu kheéch, ta̒n tôi hwa̒ mêê̒nh paw khôông khỉ kuố lḙ̂ hô̭i. Fâ̒n lḙ̂ ziḙ̂n tha ớ miểw thơ̒ pơ̭i ngi thức zơng lḙ̂ bâ̭t, gô̒m kơm dếp, ha̭w, tảng kế la̒ 5 kon kả ká nhất teẻnh pắt ản tloong ngă̒i hô̭i. Thâ̒i mo da̭i ziḙ̂n zân la̒ng kứ hă̒nh ngi lḙ̂, khẩn mởi ta̒n bi̭ Thă̒nh hwa̒ng fu̒ hô̭ cho mươ thwâ̭n xỏ hwa̒, muô̒ ma̒ng thươi thôốch. Khăw fâ̒n lḙ̂ la̒ fâ̒n hô̭i pui nhô̭n. ta̒n tla̒ng tlâl mo̭l Mươ̒ng tlé khwé thi ta̒i ta̒n nô̭i zung teẻnh mươ̭ng, teẻnh kả, che̒w pe̒ máng, thu hút kho̭m mo̭l ngỏ, ho̒ hew, kố bṷ.

Kải Ngwiḙ̂n Thi̭ Hwa, zu kheéch têểnh pớ Ha̒ Nô̭i lâ̒n tâ̒w tham za lḙ̂ hô̭i ha̒w hửng: Lḙ̂ hô̭i zất dôô̭c dảw pơ̭i ỉ ngiḙ̂. Bươ̒ ản ngỏ ta̒n tiết mṷc muổ, hát dâ̭m bán xắc zân tôô̭c Mươ̒ng, ta̒n toio ko̒n ản thi̒m hiếw ki̭ thwâ̭t teẻnh kả pển, măng zất khác pơ̭i lḙ̂ hô̭i ớ thă̒nh fổ.

Ta̒n năm khânh ni, fâ̒n hô̭i bớ hôô̭ng thêm pơ̭i ta̒n môn thế thaw, tê̒w pơ̭i zởi thiḙ̂w ấm thư̭c, xán fấm dă̭c tlưng kuố mo̭l Mươ̒ng ta̒n xỏm: Ủi, Ngḙ, Chiê̒ng Dô̒i, tân Lâ̭p, Dô̒i Bḙ̂, Dả nhơ ha̭w toỏng, kơm lam, nhúc nảng, ta̒n lwa̭i kả, kuô pển tô̒… la̒ dêênh khôông zan văn hwả – zu li̭ch hấp zâ̭n.

Dôô̒ng chỉ Bu̒i Xwân Tlươ̒ng, Chú ti̭ch WBNZ xa̭ Lô̭ Xơn chiê xé: Ta̒n tôi cho ni la̒ zi xán văn hwả fi bâ̭t thế kwỉ zả, chăng tlí zư̭ zi̒n mo̒ ko̒n fái fát hwi. Năm 2011, lḙ̂ hô̭i tlỉnh thức ản la̒ la̭i, pớ di̭ tố tlức ha̒ng năm. Năm năi, ản chí da̭w kuố hwiḙ̂n, xa̭ tố tlức lḙ̂ hô̭i pơ̭i kwi mô ká hơn, kỏ ản tham za kuố ta̒n kơ kwan, dwa̒n thế. Chăng tlí la̒ lḙ̂ hô̭i, wiḙ̂c ni̒ ko̒n zoong thôông diḙ̂p báw bḙ̂ môi tlươ̒ng pơ̭i báw tô̒n hḙ̂ xinh thải tư̭ nhiên. Tlỉnh kwiê̒n diḙ̂ fương tê̒w pơ̭i ta̒n tố tlức văn hwả twiên chwiê̒n mo̭l zân chăng teẻnh pắt tâ̭n ziḙ̂t, xứ zṷng ta̒n kắch thân thiḙ̂n pơ̭i môi tlươ̒ng tí zi̒n zư̭ nguô̒n thwí xán kwỉ zả ni̒. Lḙ̂ hô̭i i la̒ zi̭p gẳn pỏ kôô̭ng dôô̒ng, khơl zâ̭l tinh thâ̒n dwa̒n kết tloong xâi zư̭ng tơ̒i kổổng văn hwả mởi. Dổi pơ̭i zu kheéch, ni la̒ kơ hô̭i tí thew ngỏ nét văn hwả Mươ̒ng dă̭c xắc ko̒n tlo̭n wḙn kwa thơ̒i zan.

Khươ̭ nhi̭p khôổng hiḙ̂n da̭i ngă̒i măi, Lḙ̂ hô̭i teẻnh kả pển tliê̒n thôổng xa̭ Lô̭ Xơn zoong kon mo̭l tlớ wê̒l pơ̭i thiên nhiên. Di̭ chăng tlí la̒ lḙ̂ hô̭i kuố mo̭l Mươ̒ng mo̒ ko̒n la̒ môô̭ch fâ̒n văn hwả Viḙ̂t, khôông zan tí kon mo̭l thi̒m wê̒l nguô̒n kô̭i.