(HBĐT) - Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn tỉnh vẫn diễn ra đang là thách thức đối với các cơ quan chức  năng. Việc phát hiện, xử lý, chấm dứt tình trạng này có là bài toán khó đối với cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp?. Phóng viên Báo Hòa Bình đã có những chuyến đi tìm hiểu và ghi nhận những câu chuyện thực tế.

Trước đây, các đối tượng ở Mỵ Hòa (Kim Bôi) thường đưa phương tiện cơ giới, máy móc vào khai thác vàng trái phép gây bức xúc trong dư luận.

Ngay sau vụ sập hang khai thác vàng trái phép xảy ra ngày 4/11/2018 tại thôn Lộng, xã Thanh Nông (Lạc Thuỷ) làm 2 phu vàng thiệt mạng, ngày 7/11/2018, tại Công văn số 1864/UBND-NNTN, đồng chí Nguyễn Văn Quang, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu cơ quan chức năng, các sở, ngành, cấp uỷ, chính quyền địa phương các cấp "tăng cường công tác quản lý, kiểm tra các vi phạm về hoạt động khai thác khoáng sản vàng trái phép trên địa bàn tỉnh”. Tiếp đó, TAND tỉnh đưa 2 vụ án của 2 anh em Đinh Công Đạt và Đinh Công Điệp, trú tại xóm Đồng Hoà, xã Mỵ Hoà (Kim Bôi) ra xét xử với tội danh "Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên trái phép” tuyên phạt mức án 12 tháng tù đối với mỗi người. Chủ tịch UBND huyện Kim Bôi nhiều lần ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính các đối tượng khai thác vàng trái phép với mức phạt lên tới 50 triệu đồng/vụ. Tưởng như sau các biện pháp trên, những đối tượng tội phạm hoạt động trong lĩnh vực này đã "biết sợ”..., nhưng tình trạng này không những không giảm mà còn tiếp diễn ở một số địa phương, diễn ra "âm thầm” và lén lút, không ngang nhiên như trước. 

Theo Thượng uý Bùi Đức Chí, đội phó Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về hình sự, kinh tế, môi trường (Công an huyện Kim Bôi), từ đầu năm đến nay, qua công tác nắm tình hình, Công an huyện phối hợp với các địa phương trong huyện đã phát hiện, bắt quả tang nhiều đối tượng hoạt động khai thác vàng trái phép. Như ngày 13/1/2019, tổ công tác của Công an huyện phối hợp với Công an xã Mỵ Hoà bắt quả tang Hà Mạnh Tiến (SN 1976), Chu Minh Tiến (SN 1985) cùng trú tại xóm Đồng Hoà, xã Mỵ Hoà và Bùi Văn Thiện (SN 1991), trú tại xóm Sào Đông, xã Sào Báy khai thác vàng trái phép. Tổ công tác đã lập biên bản, lập hồ sơ đề nghị Chủ tịch UBND huyện ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 50 triệu đồng. Tiếp đó, đến ngày 31/1/2019, lực lượng chức năng tiếp tục phát hiện Nguyễn Thị Linh (SN 1982) là vợ của Hà Mạnh Tiến cùng với Chu Minh Tiến, Quách Ngọc Lâm, Hà Công Tấn, trú tại xóm Đồng Hoà; Quách Công Thiệm, Bùi Văn Cả cùng trú tại xóm Cành, xã Mỵ Hoà và Bùi Văn Thiện, trú tại xóm Sào Đông, xã Sào Báy đang có hành vi khai thác vàng trái phép. Tương tự như Hà Mạnh Tiến, Nguyễn Thị Linh cũng đã bị xử phạt 50 triệu đồng.

Đồng chí Bùi Xuân Hoàn, Chủ tịch UBND xã Mỵ Hoà cho biết: Thời gian qua, cấp uỷ, chính quyền địa phương đã chủ động, tích cực phối hợp với lực lượng Công an và các ngành chức năng của huyện đẩy mạnh công tác đấu tranh, ngăn chặn nhưng tình hình khai thác vàng trái phép của một số người dân vẫn tiếp tục diễn ra. Dù nhiều người đã bị xử phạt hành chính mức cao nhất là 50 triệu đồng và có thể bị truy tố trước pháp luật nếu tái phạm, nhưng vẫn tiếp tục lén lút thực hiện hành vi khai thác trái phép. Mới đây, lực lượng chức năng cũng đã phát hiện, bắt quả tang 2 vụ với 2 đối tượng là Bùi Văn Điệp và Bùi Văn Tam cùng trú tại xóm Đồng Hoà có hành vi khai thác vàng trái phép...

Trao đổi với chúng tôi xung quanh tình trạng này, đồng chí Bùi Duy Hưng, Phó trưởng phòng TN&MT huyện Kim Bôi cho biết: UBND huyện thường xuyên chỉ đạo các ngành chức năng, UBND các xã thực hiện nghiêm công tác kiểm tra, xử lý vi phạm khai thác khoáng sản trái phép. Thậm chí lãnh đạo UBND huyện thường xuyên tổ chức các đợt kiểm tra đột xuất các địa bàn. Tuy nhiên, tình trạng khai thác trái phép vẫn diễn ra. Nguyên nhân do các đối tượng thường lợi dụng thời điểm mưa bão, đêm tối; địa điểm khai thác thường ở những vùng sâu, xa, địa hình rừng núi phức tạp... Cùng với đó, một số đối tượng còn cố tình thực hiện, thậm chí có thái độ, hành vi thách thức, chống đối, thậm chí là đe dọa đối với lực lượng chức năng khi bị phát hiện. Như ở xã Nật Sơn, dù đã được cấp ủy, chính quyền địa phương và lực lượng chức năng tập trung đấu tranh, ngăn chặn nhưng tình trạng khai thác vàng trái phép vẫn diễn ra lén lút với sự tham gia của hàng chục người dân địa phương. Đáng nói, trong quá trình tổ chức ngăn chặn, lực lượng chức năng còn bị các đối tượng bất hợp tác, chửi bới, đe dọa, chống đối, gây khó khăn cho việc xử lý, ngăn chặn...

Không chỉ riêng ở Kim Bôi mà ở một số địa phương trên địa bàn tỉnh như Lương Sơn, Tân Lạc thời gian qua, tình trạng khai thác vàng trái phép cũng liên tục xảy ra gây ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình an ninh, TTATXH trên địa bàn. Điển hình như một số đối tượng là người nơi khác đến mua đất ở xóm Hày Trên, xã Bắc Sơn (Tân Lạc) để khai thác vàng trái phép. Sau khi bị lực lượng chức năng và chính quyền địa phương đấu tranh, ngăn chặn, lợi dụng địa hình đi lại khó khăn, thời tiết bất lợi, đêm tối, hàng trăm người dân trong xóm và các xã lân cận đã thực hiện việc khai thác vàng trái phép tại khu vực đồi Tạng, làm mất ANTT trên địa bàn. Theo đồng chí Bùi Văn Nhường, Trưởng xóm Hày Trên, nếu không xảy ra vụ sạt lở đất vùi lấp 2 người tham gia đào vàng là Hà Văn Đại (27 tuổi) và Hà Văn Thạo (41 tuổi), cùng trú tại xóm Hày Trên thì có lẽ nhiều người vẫn còn nuôi mộng đổi đời, khai thác vàng trái phép tại khu vực này. Sau sự việc xảy ra, cùng với sự vào cuộc quyết liệt của lực  lượng chức năng, tình hình ANTT mới được ổn định. 

                                                                                                            (Còn nữa)

                                                                                                             Nhóm PV