Mới đây, chị Bùi Thị H ở TP Hòa Bình nhận được tin nhắn messenger của người em nhờ vay tiền. Vì là số tiền lớn nên chị H cẩn thận gọi video call để kiểm tra lại. Đầu dây bên kia bắt máy có hiện hình ảnh em chị nhưng chỉ 3 - 4 giây sau cuộc điện thoại bị tắt với lý do mạng kém. Nghĩ rằng mình đã gọi cho chính chủ nên chị H không ngần ngại chuyển khoản luôn theo thông tin người gửi. Sau khi chuyển tiền chị gọi lại cho người em mới biết mình bị lừa.

Hiện nay, thanh toán không dùng tiền mặt, thanh toán trực tuyến đã và đang phát triển nhanh chóng. Điều này cũng đồng nghĩa với việc đi kèm một số vấn đề về an ninh, an toàn bảo mật thanh toán, các chiêu trò lừa đảo khách hàng.

Theo thống kê của ngành ngân hàng, hiện có tới 24 hình thức lừa đảo tinh vi, gồm: Cuộc gọi video deepface, deepvoice; combo du lịch giá rẻ; giả mạo biên lai chuyển tiền; giả danh nhân viên y tế báo người thân đang cấp cứu; tuyển người mẫu nhí; thông báo khóa sim vì chưa chuẩn hóa thuê bao; giả danh công ty tài chính; cài cắm ứng dụng, link quảng cáo cờ bạc, cá độ; giả mạo website; lừa đảo đầu tư chứng khoán, tiền ảo; lừa đảo tuyển dụng cộng tác viên; đánh cắp tài khoản mạng xã hội, nhắn tin lừa đảo; giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án; rao bán hàng giả, hàng nhái trên sàn thương mại điện tử; chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng; đánh cắp thông tin căn cước công dân đi vay nợ; cung cấp dịch vụ lấy lại tiền khi đã bị lừa; tung tin giả về cuộc gọi mất tiền FlashAI; cung cấp dịch vụ lấy lại tài khoản facebook; seeding quảng cáo bẩn trên mạng xã hội; cho số đánh đề; bẫy tình cảm; gửi bưu kiện, trúng thưởng. Trong đó, 2 hình thức lừa đảo phổ biến trong thời gian qua là giả mạo ứng dụng để chiếm quyền kiểm soát thiết bị và giả mạo hướng dẫn mở thẻ phi vật lý trên app ngân hàng, lừa cung cấp số thẻ, mã OTP để thực hiện giao dịch.

Nhằm bảo vệ quyền lợi khách hàng, Ngân hàng Nhà nước ban hành Quyết định số 2345/QĐ-NHNN, ngày 18/12/2023 triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng, các giao dịch chuyển tiền điện tử của cá nhân có giá trị trên 10 triệu đồng, hoặc tổng giá trị giao dịch chuyển tiền điện tử trong ngày vượt 20 triệu đồng phải áp dụng một trong các biện pháp xác thực sinh trắc học. Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước triển khai nhiều biện pháp đảm bảo khách hàng giao dịch an toàn như: bắt buộc khách hàng chỉ được thực hiện rút tiền, giao dịch thanh toán bằng phương tiện điện tử trên tài khoản thanh toán, khi đã hoàn thành việc đối chiếu khớp đúng giấy tờ tùy thân và thông tin sinh trắc học của chủ tài khoản…

Tuy nhiên, để bảo vệ mình, khách hàng không nên truy cập các đường link trong tin nhắn hay email lạ không rõ nguồn gốc; không thực hiện giao dịch theo yêu cầu của các đối tượng lạ khi nhận được điện thoại, tin nhắn có nội dung liên quan đến giao dịch ngân hàng. Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, mã OTP, số tài khoản ngân hàng… cho các đối tượng lạ. 

Không mở, cho thuê, bán tài khoản ngân hàng cho người khác. Nếu ít khi sử dụng giao dịch thanh toán thẻ trực tuyến thì có thể khóa chức năng thanh toán hoặc giảm hạn mức thanh toán, khi có nhu cầu sử dụng mới mở đăng ký. Các tính năng này có sẵn trên ứng dụng Mobile Banking. Thường xuyên kiểm tra, cập nhật tính năng bảo mật, quyền riêng tư trên các tài khoản ngân hàng, tài khoản mạng xã hội và cần bảo mật tuyệt đối thông tin tài khoản. 

Tìm hiểu kỹ thông tin khi kết bạn với những người lạ trên mạng xã hội, đặc biệt là những người hứa hẹn cho, tặng số tiền, tài sản lớn hoặc quà có giá trị lớn. Không nên nghe, làm theo những lời hướng dẫn, giới thiệu, dụ dỗ làm theo các cách thức làm việc nhẹ nhàng, kiếm tiền dễ dàng… Đặc biệt, không nghe theo lời các đối tượng chuyển tiền vào tài khoản chỉ định. Người dân cũng cần cảnh giác trước thông tin thông báo nhận thưởng qua mạng, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc chuyển tiền để nhận thưởng. 

Không cài đặt trên điện thoại, máy tính các ứng dụng chưa được xác thực. Trường hợp phát hiện SIM điện thoại bị vô hiệu hóa cần liên hệ ngay nhà mạng để yêu cầu hỗ trợ, xác minh. Nếu bị mất điện thoại nhanh chóng báo cho nhà mạng để khóa SIM kịp thời. Tuyệt đối không truy cập website, ứng dụng trong tin nhắn nhận được, trang web có nội dung không rõ ràng, giả mạo dịch vụ chuyển tiền quốc tế, hay giả mạo website ngân hàng. Với tin nhắn hỏi vay tiền qua mạng xã hội cần trực tiếp gọi điện thoại cho người vay để xác nhận kỹ lại thông tin trước khi chuyển tiền. Khi nhận được cuộc gọi tự xưng là cán bộ các cơ quan nhà nước, đặc biệt là lực lượng công an để thông báo, đe dọa mình có liên quan đến vụ án, vụ việc cần liên lạc ngay với cơ quan công an nơi gần nhất để trình báo.