TS. Nguyễn Mạnh Hùng - Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng TW.

TS. Nguyễn Mạnh Hùng: Bệnh Chagas (còn gọi là bệnh ngủ) là bệnh do ký sinh trùng đơn bào Trypanosoma cruzi gây nên. Theo thông báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có khoảng 10 triệu người trên thế giới mắc bệnh này. Bệnh Chagas chủ yếu do giống bọ xít Triatoma hút máu và truyền bệnh. Bệnh được lây truyền từ động vật gặm nhấm, động vật ăn thịt sang người. Ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể người qua các vết đốt hoặc vết xước do ngứa gãi tại chỗ do bọ xít đốt. Bệnh Chagas có 2 giai đoạn là cấp tính và mạn tính. Đối với giai đoạn cấp tính, bệnh Chagas có thời gian ủ bệnh từ 1-2 tuần từ khi bị bọ xít đốt và kéo dài khoảng 2 tháng. Khi bị bọ xít đốt, ký sinh trùng sẽ xâm nhập qua da, tại chỗ bị ký sinh trùng xâm nhập sẽ xuất hiện cục cứng đỏ sẫm và hồng ban kèm theo sưng đau. Nếu ký sinh trùng xâm nhập qua niêm mạc mắt, có dấu hiệu Romana (một dấu hiệu kinh điển của bệnh Chagas cấp), người bệnh sẽ bị phù nề một bên mí mắt và quanh hốc mắt, dấu hiệu này có thể tồn tại khoảng 2 tháng. Người bị ký sinh trùng xâm nhập sẽ thấy mệt mỏi, buồn ngủ và sốt cao. Đối với giai đoạn mạn tính, bệnh có thể kéo dài nhiều năm. Biểu hiện lâm sàng thường gặp ở tim, não, thực quản và phổi. Theo đó, thực quản thường bị giãn to, đau; bệnh nhân cảm thấy đau ngực, khó nuốt và nôn. Hay gặp khó thở khi hít vào, đặc biệt là trong khi ngủ.

Trên thế giới đã có nhiều trường hợp tử vong do nguyên nhân từ bệnh Chagas vì ở giai đoạn mạn tính bệnh nhân dễ bị loạn nhịp tim và viêm cơ tim. Tuy nhiên, là một người nghiên cứu về côn trùng lâu năm, tôi có thể khẳng định rằng, cho đến nay chưa có tài liệu nào công bố có bệnh Chagas ở Việt Nam và giống bọ xít Triatoma tại Việt Nam lại có khả năng truyền bệnh này.

PV: Xin ông cho biết, loài bọ xít hút máu này đã xuất hiện ở Việt Nam lâu chưa và ngoài loài bọ xít này ra, ở nước ta còn có loại côn trùng nào tương tự có thể gây nguy hại cho sức khỏe con người?

TS. Nguyễn Mạnh Hùng: Trên thế giới có khoảng 3.000 loài bọ xít khác nhau, bọ xít hút máu không hút nhựa cây như các loài bọ xít khác mà hút máu động vật, khi vào nhà nếu không có động vật trong nhà bọ xít sẽ tìm người để hút máu. Ở Việt Nam, bọ xít hút máu đã xuất hiện từ rất lâu chứ không phải năm nay mới xuất hiện lần đầu. Hằng năm, ở Hà Nội và một số nơi vẫn có người bị bọ xít hút máu đốt. Ngoài ra, có thể thấy côn trùng gây nguy hại cho sức khỏe con người có rất nhiều loại từ các loài muỗi truyền bệnh sốt rét, viêm não,... đến các loài ve, mò, mạt, bọ chét. Tuy nhiên cho đến nay, chúng tôi chưa thấy có thông tin, tài liệu nào thông báo rằng có các loài bọ xít lây truyền bệnh ở Việt Nam.

PV: Có dư luận cho rằng, các nhà nghiên cứu về côn trùng học Việt Nam chưa thực sự quan tâm về loại bọ xít này cũng như mức độ nguy hiểm của bệnh Chagas mà loại bọ xít này làm lây truyền. Là một người nghiên cứu về côn trùng lâu năm, ông có thể cho biết quan điểm của mình?

TS. Nguyễn Mạnh Hùng: Đúng là việc nghiên cứu bọ xít truyền bệnh ở Việt Nam chưa được nghiên cứu một cách có hệ thống và đầy đủ. Trước đây có một số nghiên cứu về bọ xít hút máu nhưng chủ yếu là phục vụ trong nông nghiệp. Tuy nhiên, các giống bọ xít hút máu người mà Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương và Viện Sinh thái Tài nguyên sinh vật thu thập được và định loại cho đến nay được xác định là loài Triatoma rubrofassiata. Điều đáng nói đó là loài Triatoma rubrofassiata không giống với loài bọ xít có thể gây truyền bệnh Chagas ở khu vực châu Mỹ là Triatoma dimidiate (phổ biến ở Trung Mỹ) và loài Triatoma infestans (phổ biến ở Nam Mỹ). Có thể khẳng định rằng loài bọ xít Triatoma rubrofassiata ở Việt Nam chỉ gây khó chịu và phiền toái cho con người trong thời gian ngắn chứ không gây bệnh. Người dân không nên quá hoang mang, lo lắng về loại bọ xít hút máu này. Qua báo SK&ĐS, tôi xin khẳng định, loại bọ xít mà báo chí đang đề cập tới  có tên là Triatoma rubrofassiata, với khí hậu như ở nước ta, không gây bệnh Chagas.

Các tin khác

Triển khai đồng bộ các giải pháp để hạn chế ngộ độc thực phẩm

Cảnh báo biến chứng nguy hiểm từ phương pháp căng da mặt bằng chỉ không an toàn

Bệnh viện Đa khoa tỉnh cấp cứu thành công bệnh nhân tổn thương mạch máu lớn 

Thành phố Hòa Bình lan tỏa phong trào hiến máu tình nguyện

---

Yêu cầu đình chỉ ngay bếp ăn khiến 350 công nhân nhập viện nghi do ngộ độc thực phẩm

Liên quan đến vụ việc 350 công nhân Công ty TNHH Shinwon Ebenezer Việt Nam (Vĩnh Phúc) nhập viện nghi do ngộ độc thực phẩm, tối 14/5, Bộ Y tế đã có văn bản yêu cầu đình chỉ ngay hoạt động bếp ăn tập thể của công ty này.

Bộ Y tế hướng dẫn mới nhất về tiêm vaccine phòng COVID-19 tại Việt Nam

Theo Bộ Y tế, hiện nay tình hình dịch bệnh COVID-19 trên thế giới diễn biến khó lường, khó dự báo với các biến chủng phụ mới tiếp tục được ghi nhận. Bộ Y tế vừa có hướng dẫn mới nhất về tiêm vaccine phòng COVID-19 để tăng cường miễn dịch phòng bệnh COVID-19, đặc biệt là các nhóm nguy cơ cao...

Nỗi lo ngộ độc thực phẩm tập thể - Bài cuối: Siết chặt quản lý để đảm bảo an toàn cho người dân

Theo báo cáo thị trường kinh doanh ẩm thực tại Việt Nam, hết năm 2023, số lượng nhà hàng, quán cà phê ở nước ta đạt mốc trên 300.000 chưa kể các quán ăn nhỏ lẻ, xe kéo. Việc quản lý an toàn thực phẩm ở các cửa hàng, thực phẩm đường phố, hàng rong rất khó khăn. Đặc biệt, nhiều cơ sở kinh doanh sản phẩm không có nguồn gốc rõ ràng, không ngày sản xuất, hạn sử dụng. Vì vậy, việc siết chặt quản lý khâu đảm bảo an toàn thực phẩm, đặc biệt là nguồn gốc hàng hóa cần phải được thực hiện nghiêm túc hơn bao giờ hết.

Nỗi lo ngộ độc thực phẩm tập thể - Bài 1: Nguy cơ thường trực

Thời gian gần đây, nhiều vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra liên tiếp tại các địa phương trên cả nước, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, thậm chí có người đã tử vong.

Lấy dị vật nằm trong phổi bệnh nhân suốt 25 năm

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình vừa tiến hành lấy dị vật trong phổi của bệnh nhân suốt 25 năm bằng kỹ thuật nội soi phế quản ống mềm có gây mê. Hiện tại, sức khoẻ của bệnh nhân tạm ổn định và đang được tiếp tục điều trị, chăm sóc. 

Những lá thư khen ngợi - lời tri ân của người bệnh đối với Bệnh viện Đa khoa tỉnh

Thời gian qua, Bệnh viện Đa khoa tỉnh nhận được nhiều thư khen của người bệnh và người nhà bệnh nhân đối với đội ngũ y, bác sỹ, điều dưỡng. Những lá thư cảm ơn mộc mạc, lời tri ân chân tình là động lực giúp đội ngũ y, bác sỹ vượt qua mọi khó khăn, nỗ lực, quyết tâm hơn trong chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.