Thời gian qua, Tòa án nhân dân (TAND) hai cấp của tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng xét xử các vụ án hình sự. Các vụ án liên quan đến tội phạm tham nhũng, án trọng điểm, dư luận xã hội quan tâm được đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh, đúng người, đúng tội, nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân. Qua đó góp phần tích cực trong phòng, chống tội phạm, giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh.
Tòa án nhân dân tỉnh xét xử bị cáo Phạm Văn Tiến phạm tội giết người và tàng trữ chất nổ trái phép bằng hình thức trực tuyến.
Đồng chí Lê Văn Tuấn, Chánh án TAND tỉnh cho biết: Nhằm nâng cao chất lượng công tác xét xử án hình sự. Hàng năm, TAND tỉnh quán triệt, chỉ đạo các đơn vị thực hiện nghiêm túc các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch, chương trình công tác trọng tâm của Ban Cán sự Đảng, Chánh án TAND tối cao về nâng cao chất lượng công tác xét xử. Đồng thời, phát huy tốt vai trò của Ban Cán sự Đảng tập trung lãnh đạo ngành Tòa án nâng cao chất lượng xét xử.
Một trong những yếu tố quan trọng để TAND hai cấp của tỉnh không ngừng nâng cao chất lượng công tác xét xử các loại án nói chung, án hình sự nói riêng là trong quá trình thụ lý hồ sơ vụ án, cán bộ, thẩm phán được phân công nhiệm vụ theo dõi, thụ lý, xét xử chủ động nghiên cứu hồ sơ, nắm chắc nội dung vụ án; phối hợp cùng điều tra viên, kiểm sát viên thu thập bổ sung những tài liệu cần thiết cho việc giải quyết vụ án, nhằm tạo sự chủ động cho Hội đồng xét xử (HĐXX) trong việc điều hành phiên tòa. Với tinh thần đó, các phiên tòa được tổ chức bảo đảm nguyên tắc tranh tụng tại phiên tòa, không hạn chế thời gian tranh tụng, kiểm sát viên thực hiện đối đáp đến cùng, tạo sự dân chủ, công khai, khách quan. Các phán quyết của HĐXX đều dựa trên kết quả tranh tụng công khai tại phiên tòa, không bó hẹp trong phạm vi cáo trạng truy tố. Ngoài ra, TAND tỉnh và các huyện, thành phố phối hợp các cơ quan tiến hành tố tụng cùng cấp xây dựng quy chế phối hợp, nhằm đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại án hình sự.
Từ đầu năm đến nay, TAND hai cấp của tỉnh thụ lý 3.744 vụ việc, đã giải quyết 3.499 vụ việc, đạt 93,35%. Các vụ việc còn lại đều trong thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật. Trong đó, có 837 vụ án hình sự với 1.523 bị cáo; đã giải quyết, xét xử 828 vụ với 1.492 bị cáo, đạt 97,96%, gồm 751 vụ án hình sự sơ thẩm với 1.405 bị cáo, đã giải quyết, xét xử 718 vụ/1.315 bị cáo; 86 vụ án hình sự phúc thẩm với 118 bị cáo, đã giải quyết, xét xử 84 vụ/116 bị cáo.
Cùng với đó, để nâng cao chất lượng xét xử án hình sự, TAND hai cấp đưa ra xét xử thành công các vụ án trọng điểm thuộc diện Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng và tiêu cực của tỉnh theo dõi, chỉ đạo như: vụ án cán bộ Trung tâm Đăng kiểm Hòa Bình phạm tội "lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ”, "tham ô”; vụ án Nguyễn Tiến Kính, nguyên Trưởng phòng Tài chính, Trường Cao đẳng Kinh doanh và công nghệ phạm tội "tham ô”; vụ án cán bộ Phòng Kinh tế - hạ tầng huyện Yên Thủy về tội "lợi dụng chức vụ, quyền hạn khi thi hành công vụ”; các vụ án rút gọn xét xử các bị cáo về tội mua bán, tàng trữ, sử dụng pháo nổ...
Quá trình xét xử, HĐXX thực hiện tốt chính sách hình sự, phân hóa trong xử lý tội phạm, thực hiện đường lối xét xử nghiêm khắc nhưng cũng rất nhân văn. Hình phạt áp dụng đối với các bị cáo tương xứng với tính chất, mức độ, hành vi phạm tội. Trong tổng số 1.315 bị cáo xét xử sơ thẩm có 434 bị cáo cho hưởng án treo; 43 bị cáo cải tạo không giam giữ; phạt tù từ 3 năm trở xuống 533 bị cáo, từ 3 - 7 năm 151 bị cáo, từ 7 - 15 năm 54 bị cáo, từ 15 - 20 năm 27 bị cáo, chung thân, tử hình 7 bị cáo, còn lại là hình phạt khác. Bên cạnh đó, đối với những bị cáo ở vai trò thứ yếu làm việc theo yêu cầu cấp trên, khai báo thành khẩn, thể hiện sự ăn năn hối cải; những bị cáo nhận thức được hành vi sai phạm của mình, chủ động khắc phục, nộp lại toàn bộ tiền đã chiếm hưởng cho Nhà nước, HĐXX xem xét và quyết định mức hình phạt phù hợp để tạo điều kiện cho bị cáo có cơ hội làm lại cuộc đời, thể hiện sự khoan hồng của pháp luật. Mặt khác, trong quá trình xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế, công tác thu hồi tài sản tham nhũng được HĐXX đặc biệt chú trọng. Nhờ vậy, có những vụ án thu hồi được cho ngân sách gần như toàn bộ số tiền nhà nước bị thiệt hại và số tiền chiếm hưởng của các bị cáo.
Đồng chí Lê Văn Tuấn, Chánh án TAND tỉnh đánh giá: Công tác xét xử các vụ án hình sự của TAND hai cấp tỉnh thời gian qua bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; không để xảy ra việc xét xử oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm. Thời gian tới, TAND tỉnh tiếp tục nâng cao chất lượng các phiên tòa, đảm bảo xét xử nghiêm minh, khách quan, công bằng, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai hay bỏ lọt tội phạm. Thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả nhiệm vụ công tác, đảm bảo hoàn thành và vượt các chỉ tiêu của Quốc hội và TAND tối cao đề ra.
Mạnh Hùng