Khảng Pa âm li̭ch, paw ka̭ lo̭ i ta̒ pẻn hă̭ch xeenh tôô̒ng, pa̒ kon mo̭l Mươ̒ng Tlỏ ớ xa̭ Lô̭ Xơn (Tân La̭c) tả la̭i pui mơ̒ng pước paw lḙ̂ hô̭i teẻnh kả pển tliê̒n thôổng – môô̭ch ngi lḙ̂ văn hwả ko̒n hôốc la̒ lḙ̂ "thuổng tôô̒ng la̒ kó lo̭”. Lḙ̂ hô̭i la̒ zi̭p kết nổl kon mo̭l pơ̭i thiên nhiên, khâi hơ têểnh ngă̒i măi, nuôi zươ̭ng loo̒ng ơn pơ̭i ỉ thức báw bḙ̂ môi tlươ̒ng tloong mơ̭i mo̒ mo̭l zân bu̒ng mươ̒ng nơi ni̒.
Thâ̒i mo Bu̒i Văn Zon kôô̒ng dwa̒n xớc la̒ lḙ̂ khai hô̭i.
Thư̭c hiḙ̂n ngi thức thá pe̒ thuổng pển.
Da̭i ziḙ̂n lă̭nh da̭w xa̭ thư̭c hiḙ̂n kwăng mé mươ̭ng tâ̒w
tiên tí bớ ma̒n cho teẻnh pắt kả pển.
Pui mơ̒ng khi mé teẻnh mươ̭ng ản kả ká.
Ta̒n kon kả to tloong mé teẻnh mươ̭ng tâ̒w tiên ản zơng lḙ̂ cha̒ ơn ớ miểw thơ̒ Thă̒nh hwa̒ng.
Khăw ta̒n ngi lḙ̂, ta̒n mo̭l ôông tưở tloong mươ̒ng pắt
tâ̒w tố tlức teẻnh pắt kả kho̭m mo̭l.
Niê̒m pui pắt ản kả to.
Kả ản pắt lêênh fâ̒n tư̒ la̒ tí zơng lḙ̂, fâ̒n ko̒n la̭i
ản thá la̭i pển hăi chiê tê̒w cho zân la̒ng – cho dố nét văn hwả "lôô̭c
dác – lôô̭c mo̭l”, ha̒i hwa̒ pơ̭i thiên nhiên, tlân tloo̭ng ta̒n kải zo tất
tlơ̒i ban tă̭ng.
Tloong ká thắi lḙ̂ hô̭i, mo̭l zân ka̭ no̒ i ngẳm ản fái
zư̭ zi̒n nguô̒n lơ̭i thwí xinh. Tlí ta̒n khwang pển ản cho̭n la̒ miểng
teẻnh kả pơ̭i chăng xứ zṷng kải chi tí teẻnh hwí pó no̒.
Kho̭m mo̭l zân pơ̭i zu kheéch măng ươ, ho̒ rew tlước ta̒n
fút kwăng mươ̭ng tḙp kôô̒ng thă̒nh kwá thu ản.
Báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ văn hwả zân tôô̭c Mươ̒ng la̒ nhiḙ̂m bṷ kấp thiết tloong bổi kắnh ngă̒i măi, tư̒ zả tli̭ tliê̒n thôổng ớ tlước ngwi kơ mai môô̭ch. Kwả tli̒nh ni̒ chăng tlí to̒i hói nô̭ lư̭c tloong wiḙ̂c zư̭ zi̒n bán xắc, mo̒ ko̒n ti tôi pơ̭i lwa̭i tá hú tṷc la̭c hâ̭w, fát tliến tơ̒i khôổng văn hwả mởi kóp fâ̒n la̒ dêênh ta̒n zả tli̭ pê̒n bư̭ng cho kôô̭ng dôô̒ng zân tôô̭c Mươ̒ng ớ Hwa̒ Bi̒nh.
Ngỏ paw tlang fṷc mo̭l ỉ pả, kỏ thế ản dố ta̒n nét văn hwả kuố zân tôô̭c Mươ̒ng, Thải, Zaw, Môông…
Tloong 2 ngă̒i 12 – 13/4 (tức ngă̒i 15 – 16/3 âm li̭ch), thi̭ tlẩn Vṷ Bán, hwiḙ̂n la̭c Xơn tố tlức lḙ̂ hô̭i dê̒ Tlươ̒ng Kha̭ năm 2025. Lḙ̂ hô̭i ản la̒ la̭i pớ năm 2019, tố tlức di̭nh ki̒ 3 năm/lâ̒n tí dáp ửng nhu kâ̒w văn hwả, tinh thâ̒n kuố mo̭l zân, kóp fâ̒n báw tô̒n pơ̭i fát hwi zả tli̭ zi xán.
Văn hwả Mươ̒ng la̒ môô̭ch fâ̒n chăng thế thiểw tloong pức tlănh tư̒ mă̒w kuố nê̒n văn hwả Viḙ̂t Nam. Ngẳm ản ho̭ zả tli̭ kuố zi xán, tloong nô̭ lư̭c báw tô̒n zi xán văn hwả Mươ̒ng, tư̒ kả nhân i ta̒ toỏng kóp tảng kế. Pớ ta̒ lô, ta̒n mo̭l dam mê văn hwả Mươ̒ng i ta̒ la̒ tư̒ hwa̭t dôô̭ng báw tô̒n, kóp fâ̒n zư̭ zi̒n kho ta̒ng zi xán văn hwả bươ̭t thơ̒i zan.
