Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết về xử lý một số vấn đề phát sinh trong điều hành ngân sách nhà nước năm 2017 và dự toán ngân sách nhà nước năm 2018

Nội dung được Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày tại Tờ trình dự thảo Nghị quyết về xử lý một số vấn đề phát sinh trong điều hành ngân sách nhà nước năm 2017 và dự toán ngân sách nhà nước năm 2018 gồm hai nội dung chính đó là việc xử lý nghĩa vụ của ngân sách nhà nước đối với quỹ bảo hiểm xã hội liên quan đến khoản đóng góp bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc trong khu vực nhà nước trước 1-1-1995. Nội dung thứ hai là xem xét ban hành nghị quyết cho phép thực hiện phân chia nguồn thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước phát sinh 4 tháng cuối năm 2017 tương tự như nguyên tắc phân chia số thu phát sinh trong dự toán ngân sách nhà nước năm 2018 Quốc hội đã quyết định.

Đối với khoản nợ bảo hiểm xã hội 22.090 tỷ đồng của người lao động

Đối với vấn đề phát sinh là việc xử lý nghĩa vụ của ngân sách nhà nước đối với quỹ bảo hiểm xã hội liên quan đến khoản đóng góp bảo hiểm xã hội cho người lao động làm việc trong khu vực nhà nước trước 1-1-1995. Khoản này được xác định là 22.090 tỷ đồng. Ngày 16-12-2015, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã có nghị quyết giao Chính phủ thực hiện chuyển kinh phí từ ngân sách hằng năm vào quỹ để đóng khoản này. Nhưng trong dự toán ngân sách năm 2016-2017 chưa bố trí để xử lý khoản nợ 22.090 tỷ đồng nêu trên. Lý do là hiện tại hằng năm Quỹ Bảo hiểm xã hội đều có kết dư, nếu ngân sách bố trí chuyển 22.090 tỷ đồng vào quỹ thì cũng được Bảo hiểm xã hội Việt Nam sử dụng để đầu tư mua trái phiếu Chính phủ.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) cho rằng, đây là khoản tiền không thuộc về quỹ bảo hiểm xã hội hay của công đoàn, mà đây là khoản tiền thuộc quyền lợi của cán bộ công nhân viên chức nhà nước trước ngày 1-1-1995, vì vậy với tư cách là người đại diện cho nhà nước về sử dụng lao động thì Chính phủ phải có trách nhiệm chuyển trả số tiên trên cho người lao động. Xét trên một khía cạnh nào đó thì quỹ bảo hiểm xã hội chỉ là nơi giữ hộ tiền cho người lao động. Chính phủ đã đưa ra phương án và lý do bảo toàn quỹ bảo hiểm xã hội không bị phá sản nên chỉ chi trả phần gốc mà không chi trả phần lãi là không phù hợp.

Theo đại biểu Lưu Bình Nhưỡng thì phải tính lãi cho số tiền 20.090 tỷ từ năm 2006, tức từ khi luật bảo hiểm 2006 có hiệu lực và tính theo phương án lãi gộp như trong tờ trình số 480 của Chính phủ. Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng cũng nhấn mạnh không gây sức ép lên trần nợ công nhưng không thể thoái thác nghĩa vụ với người lao động chỉ vì trần nợ công của Chính phủ.

Phải tính cả gốc cả lãi từ 2006 đến nay và đề nghị Quốc hội cho khoanh nợ đến khi nào Chính phủ có điều kiện thì chuyển trả cho quỹ bảo hiểm xã hội để trả cho người lao động, qua đó chúng ta báo cáo với người lao động và toàn dân về sự sòng phẳng với tư cách là người đại diện sử dụng lao động lớn nhất, thể hiện tính nhân văn và trách nhiệm của Chính phủ đối với người lao động.

Phân chia nguồn thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước

Đối với vấn đề khai thác tài nguyên nước, Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét ban hành nghị quyết là cho phép thực hiện phân chia nguồn thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước phát sinh 4 tháng cuối năm 2017 tương tự như nguyên tắc phân chia số thu phát sinh trong dự toán ngân sách nhà nước năm 2018 Quốc hội đã quyết định.

Chính phủ giải thích, do số thu cấp quyền khai thác tài nguyên nước năm 2017 là khoản thu mới phát sinh bốn tháng cuối năm, chưa được tính trong dự toán ngân sách nhà nước năm 2017. Vì vậy, việc phân chia nguồn thu này theo nguyên tắc trường hợp giấy phép do cơ quan trung ương cấp thì phân chia 70% số thu cho ngân sách trung ương, 30% cho ngân sách địa phương; giấy phép do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp thì phân chia 100% cho ngân sách địa phương vừa là căn cứ pháp lý thực hiện phân chia số thu phát sinh trong năm 2017, vừa góp phần thực hiện tốt hơn nhiệm vụ thu cân đối ngân sách các địa phương.

Đối với vấn đề này đại biểu Tạ Văn Hạ (Bạc Liêu) nêu kiến nghị làm rõ vấn đề thuế tài nguyên nước và thuế mặt nước bởi có nhiều doanh nghiệp cho rằng trong thực tế có trường hợp đang diễn ra tình trạng thuế chồng thuế. Ông đưa ví dụ một doanh nghiệp sản xuất nước sinh hoạt, khi doanh nghiệp có hồ trữ nước thì thuế tài nguyên được tính theo mét khối, tuy nhiên doanh nghiệp vẫn phải chịu thêm một thuê nữa là thuế thuê mặt nước ở chính tại hồ chứa nước của doanh nghiệp.