Phát biểu ý kiến khai mạc, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, Ủy ban TVQH tiến hành Phiên họp thứ 49 nhằm chuẩn bị nội dung trình QH tại kỳ họp thứ 10, QH khóa XIV. Tại phiên họp này, Ủy ban TVQH cho ý kiến về các vấn đề còn ý kiến khác nhau của các dự án luật, nghị quyết. Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, do đây là kỳ họp cuối năm nên Ủy ban TVQH cho ý kiến về các nội dung: Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) năm 2020, dự kiến kế hoạch phát triển KT-XH năm 2021; Báo cáo kết quả thực hiện ngân sách nhà nước năm 2020, dự toán ngân sách nhà nước và phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2021; Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia, kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 và dự kiến kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021 - 2025; Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến kỳ họp thứ 10; Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ chín của QH; Báo cáo kết quả tiếp công dân, tiếp nhận xử lý đơn thư của công dân và kết quả giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến QH năm 2020 và các nội dung quan trọng khác.
Cũng tại phiên họp lần này, Ủy ban TVQH thảo luận về công tác nhân sự, trong đó có việc bãi nhiệm đại biểu QH và miễn nhiệm thành viên Chính phủ nhận nhiệm vụ khác; Báo cáo chuyên đề giám sát "Việc thực hiện các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam là thành viên”; cho ý kiến về công tác chuẩn bị kỳ họp thứ 10 QH khóa XIV; Việc điều chỉnh dự toán kinh phí bảo đảm hoạt động năm 2020 của Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan… Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định, về cơ bản các cơ quan, tổ chức hữu quan đã phối hợp chặt chẽ, khẩn trương đẩy nhanh tiến độ thực hiện và hoàn thiện nội dung trình Ủy ban TVQH cho ý kiến, xem xét có đủ điều kiện trình QH hay không. Chuẩn bị kỳ họp tới, Chủ tịch QH đề nghị các cơ quan của QH, các cơ quan của Chính phủ khẩn trương phối hợp nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện hồ sơ các báo cáo, dự thảo nghị quyết, dự thảo luật kịp trình QH. Đối với công tác báo chí tuyên truyền, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết, việc thông tin báo chí thực hiện theo quy định hiện hành do Tổng Thư ký QH thông báo, trừ các phiên họp kín bàn về nhân sự, còn lại đề nghị Tổng Thư ký QH tạo điều kiện cho báo chí tác nghiệp, thực hiện theo cơ chế thông tin báo chí, tuyên truyền các nội dung của QH đến cử tri và nhân dân cả nước.
Sau phiên khai mạc, Phó Chủ tịch Thường trực QH Tòng Thị Phóng điều hành nội dung Báo cáo chuyên đề giám sát "Việc thực hiện các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam là thành viên” của Ủy ban TVQH. Báo cáo của Đoàn giám sát nêu rõ: Tính đến hết năm 2019, Việt Nam đã ký 13 FTA và đang đàm phán ba FTA. Các FTA mà Việt Nam tham gia có độ phủ rộng hầu hết các châu lục với gần 60 nền kinh tế có tổng GDP chiếm gần 90% GDP thế giới… Qua thảo luận, các ý kiến của đại biểu cho rằng, báo cáo của Đoàn giám sát công phu, toàn diện, có đầy đủ ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội ngành nghề, nhất là các đoàn đàm phán của Chính phủ trong việc cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng về hội nhập quốc tế, sự phối hợp chuẩn bị để việc đàm phán các FTA đạt được lợi ích cao nhất cho quốc gia, dân tộc. Tại phiên họp, Thứ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn kiến nghị, cần làm rõ trong báo cáo vai trò của QH trong việc thúc đẩy ký kết, phê chuẩn và thực thi các FTA. Tham gia thảo luận, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu đề nghị báo cáo cần chỉ ra con số cụ thể các vụ việc giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế, nguyên nhân, bài học của các giải quyết tranh chấp trong kinh doanh, đầu tư thương mại quốc tế, chỉ rõ những điểm yếu, thách thức, rủi ro trong các vụ tranh chấp thương mại quốc tế… Các ý kiến cho rằng Chính phủ, các bộ, ngành tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách để thực hiện đầy đủ các cam kết FTA theo lộ trình, việc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành bảo đảm tính đồng bộ, hiệu quả, duy trì ổn định môi trường đầu tư, kinh doanh, không gây xáo trộn, ảnh hưởng đến lợi ích của các doanh nghiệp và người dân.
Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Thường trực QH Tòng Thị Phóng khẳng định: Ủy ban TVQH đánh giá cao những kết quả mà các FTA đã mang lại đối với việc phát triển kinh tế xã hội chung của đất nước. Việc tham gia FTA khẳng định sự đúng đắn, kịp thời, phù hợp chính sách đối ngoại đa phương hóa, đa dạng hóa, tăng cường sự đan xen lợi ích trong mối quan hệ với các đối tác, nhất là các nước lớn và có tiềm lực về kinh tế và công nghệ hiện đại, góp phần giữ vững môi trường hòa bình và ổn định chính trị… Ủy ban TVQH thống nhất kiến nghị của Đoàn giám sát, trong đó quan tâm việc tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách nhằm thực hiện đầy đủ các cam kết theo lộ trình, bảo đảm tính đồng bộ hiệu quả; quan tâm cải cách đơn giản hóa thủ tục hành chính. Chính phủ cần quan tâm hơn nữa việc thông tin tuyên truyền, tăng cường nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, cơ quan nhà nước, doanh nghiệp khi tham gia FTA. Đề nghị Đoàn giám sát, các bộ, ngành liên quan tiếp thu nghiêm túc tất cả ý kiến của các Ủy viên Ủy ban TVQH, các ý kiến của Bộ Công thương, Bộ Ngoại giao nhằm hoàn thiện bản báo cáo. Đồng thời, Đoàn giám sát dự thảo kết luận để xin ý kiến Ủy ban TVQH trước khi trình Chủ tịch QH ký để gửi đến đại biểu QH trong kỳ họp tới .
Tiếp đó, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu điều hành phiên họp cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của QH về tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hồ Chí Minh. Tờ trình của Chính phủ nêu rõ sự cần thiết xây dựng dự thảo Nghị quyết. Theo đó, về cơ sở thực tiễn, TP Hồ Chí Minh là đô thị loại đặc biệt, có vị trí chính trị quan trọng của cả nước, trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục, đào tạo, khoa học công nghệ, đầu mối giao lưu và hội nhập quốc tế. Trong quá trình phát triển, TP Hồ Chí Minh vẫn chưa phát huy hết tiềm năng của mình do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân là mô hình tổ chức chính quyền địa phương chưa phù hợp với đặc điểm, tính chất của một đô thị loại đặc biệt, được tổ chức tinh gọn, hiện đại, có năng lực lập quy hoạch, kế hoạch, sử dụng hiệu quả các tài nguyên, phát triển các dịch vụ hạ tầng đồng bộ.
Tại phiên họp, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh đã giải trình, làm rõ một số nội dung liên quan đến dự thảo Nghị quyết.
Các thành viên Ủy ban TVQH đã cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết, tập trung vào những vấn đề sau: tên gọi, phạm vi và nội dung của dự thảo Nghị quyết; trình tự, thủ tục ban hành Nghị quyết; cơ cấu tổ chức của HĐND thành phố; tên gọi của cơ quan hành chính ở quận, phường; cơ cấu tổ chức, phương thức hoạt động của UBND quận, phường; nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương tại các đơn vị hành chính ở thành phố; nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền TP Hồ Chí Minh.
Đa số các ý kiến tán thành với đề nghị của Chính phủ, trình QH ban hành Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hồ Chí Minh mà không qua thí điểm; ban hành Nghị quyết theo quy trình một kỳ họp theo thủ tục rút gọn.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu đề nghị các cơ quan hữu quan rà soát và hoàn thiện nội dung dự thảo Nghị quyết để trình QH tại kỳ họp thứ 10, QH khóa XIV.
