Từ ngày 3 - 8/5, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Phụ nữ Toàn cầu năm 2023 tại Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và thăm song phương UAE cùng Qatar. Nhân dịp này, phóng viên TTXVN tại khu vực Trung Đông - Bắc Phi đã có cuộc phỏng vấn Đại sứ Việt Nam tại UAE Nguyễn Mạnh Tuấn về quan hệ giữa hai nước hiện nay cũng như triển vọng mở rộng hợp tác trong thời gian tới.

Trong 30 năm qua, quan hệ hữu nghị và hợp tác Việt Nam - UAE ngày càng phát triển tích cực trên nhiều lĩnh vực chính trị, ngoại giao, thương mại, đầu tư, lao động và du lịch. Sự tin cậy chính trị và hiểu biết lẫn nhau giữa hai nước không ngừng được củng cố. Hợp tác kinh tế luôn là trụ cột quan trọng và là điểm sáng trong bức tranh tổng thể quan hệ hợp tác song phương. UAE là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại khu vực Trung Đông - Bắc Phi nhưng vẫn còn nhiều dư địa để phát huy hơn nữa tiềm năng của hai nền kinh tế có thế mạnh bổ sung cho nhau. UAE hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ 7 của Việt Nam, sau Mỹ, Trung Quốc, Hong Kong (Trung Quốc), Nhật Bản, Hàn Quốc và Đức. Việt Nam là đối tác lớn nhất của UAE trong ASEAN. Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang UAE đã tăng gấp 27,5 lần kể từ năm 2006, trong đó Việt Nam xuất siêu 3,27 tỷ USD.

Năm 2023 là năm đặc biệt trong quan hệ hai nước, đánh dấu 30 năm Việt Nam và UAE thiết lập quan hệ ngoại giao và chính thức khởi động đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Việt Nam - UAE (CEPA). Hiệp định này có ý nghĩa to lớn, là một cột mốc quan trọng trong quan hệ hợp tác giữa hai nước, mở ra một giai đoạn mới về hợp tác chiến lược trong nhiều lĩnh vực. Đây thực sự là cơ sở quan trọng để đưa quan hệ Việt Nam - UAE có bước phát triển mới, góp phần mở rộng thị trường xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ... sang UAE, tạo tiền đề quan trọng để Việt Nam đẩy mạnh quan hệ thương mại và dịch vụ sang các nước Trung Đông - châu Phi. Đồng thời hiệp định cũng thúc đẩy đầu tư của UAE sang Việt Nam và mở rộng tiềm năng sang các lĩnh vực khác như đổi mới sáng tạo, năng lượng tái tạo, đầu tư, logistics, công nghệ, du lịch, nông nghiệp...

Bên cạnh đó, UAE là một trong những nhà đầu tư lớn từ khu vực Vùng Vịnh tại Việt Nam với các dự án như Cảng Hiệp Phước, khách sạn Halong Star và một số dự án du lịch ở Đà Nẵng... với tổng số vốn đầu tư cam kết ước đạt 4 tỷ USD.

Ngoài ra, cộng đồng công dân hai nước tại mỗi nước của nhau đang phát huy rất tốt vai trò cầu nối cho quan hệ hữu nghị giữa hai dân tộc. Hiện có khoảng 3.500 lao động Việt Nam đang làm việc hợp pháp tại UAE, chủ yếu trong các ngành nghề xây dựng, cơ khí, đóng tàu, dịch vụ...

Đại sứ đánh giá thế nào về triển vọng hợp tác giữa Việt Nam và UAE trên các lĩnh vực, đặc biệt là những lĩnh vực mà hai bên có thế mạnh? Những lĩnh vực nào sẽ là trọng tâm trong hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới, thưa Đại sứ?

Trong thời gian tới, nhiều lĩnh vực hợp tác giữa Việt Nam và UAE có nhiều triển vọng như hợp tác trong lĩnh vực thương mại và đầu tư. Đây là hai lĩnh vực có nhiều triển vọng, nhất là sau khi Việt Nam và UAE khởi động đàm phán CEPA. Hiệp định này được ký kết sẽ là khuôn khổ pháp lý thúc đẩy thương mại và đầu tư phát triển.

Tiếp theo là hợp tác trong lĩnh vực năng lượng. Đây cũng là lĩnh vực mà hai nước quan tâm và có triển vọng hợp tác, đặc biệt UAE lại có thế mạnh trong lĩnh vực năng lượng mới, năng lượng tái tạo, khai thác và chế biến dầu khí, ... Do đó, đây là lĩnh vực hợp tác có triển vọng.

Hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp cũng là một ưu tiên. Đây là lĩnh vực mà Việt Nam có thế mạnh, có triển vọng hợp tác và Việt Nam có thể đảm bảo an ninh lương thực cho UAE. Tiếp đến là hợp tác trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng và logistic, là lĩnh vực UAE có thế mạnh về tài chính, logistics và Việt Nam có nhu cầu lớn.

Cả Việt Nam và UAE đều có triển vọng thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực du lịch. Tuy nhiên, sản phẩm du lịch của hai nước là khác nhau, do đó, có thể bổ sung cho nhau.

Đầu năm nay, Tổng thống UAE đã công bố 5 ưu tiên của đất nước này, trong đó có ưu tiên mở rộng quan hệ đối tác kinh tế quốc tế. Điều đó sẽ mở ra nhiều cơ hội cho xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam vào UAE.

Dự báo trong năm nay, lượng du khách đến UAE sẽ tăng mạnh, nhu cầu tiêu dùng trong nước cũng gia tăng, xuất nhập khẩu và tái xuất dự báo cũng sẽ tiếp tục tăng. Do đó nhu cầu về lương thực, thực phẩm đồ uống, nông sản, thủy sản chế biến, hàng dệt may, giày dép, điện thoại, hàng điện tử, máy móc thiết bị... dự báo cũng sẽ tăng mạnh. Ngoài ra, UAE là thị trường đặc thù, thị trường mở, hầu như không có rào cản thương mại do sản xuất không đáp ứng đủ tiêu dùng. UAE hầu như phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu để phục vụ cho nhu cầu trong nước và tái xuất khẩu, điều đó sẽ mở ra cơ hội cho hàng hóa của Việt Nam.

Tuy nhiên, những khó khăn, thách thức cũng song hành cùng thuận lợi. Trước hết, kinh tế thế giới hiện nay đang gặp phải nhiều thách thức, khó khăn nên nhu cầu xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sẽ gặp khó khăn, trong đó có UAE. Nước này vừa nhập khẩu cho tiêu dùng trong nước vừa tái xuất sang nước thứ ba.

Mặc dù UAE là thị trường mở, phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu hầu hết các sản phẩm nhằm phục vụ cho nhu cầu trong nước, nhưng đây cũng là thị trường có tính cạnh tranh rất khốc liệt. Hầu hết các nhà xuất khẩu của các nước trên thế giới đều muốn xuất khẩu hàng hóa vào UAE. Do đó, hàng hóa của Việt Nam sẽ gặp phải một số khó khăn, thách thức như: (1) Cạnh tranh khốc liệt về giá bán do hàng hóa của Việt Nam phải cạnh tranh trực tiếp với hàng hóa của các nước hưởng chính sách miễn giảm thuế nhập khẩu do các nước này đã ký CEPA với UAE, có cùng dải mặt hàng Việt Nam xuất khẩu như hoa quả, lương thực và thực phẩm; (2) Chi phí vận chuyển hàng hóa của Việt Nam cao hơn so với các nước khác do khoảng cách địa lý và giá cước; (3) Hầu hết các sản phẩm thực phẩm và đồ uống của Việt Nam chưa có chứng nhận Halal; (4) Các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam chưa nắm bắt được nhu cầu, văn hóa và thị hiếu tiêu dùng của người Hồi giáo và tập tụng kinh doanh tại đây (hệ thống bán lẻ chủ yếu do người Ấn Độ và Nam Á thống trị).

Tôi tin tưởng chắc chắn rằng với sự tin cậy, đồng lòng và nỗ lực của cả hai phía, cùng tiềm năng và thế mạnh có thể bổ sung cho nhau, quan hệ hợp tác Việt Nam - UAE sẽ bước vào giai đoạn phát triển mới, hiệu quả và thực chất hơn trên tất cả các lĩnh vực.