(HBĐT) - Cũng giống như bất kỳ ai đến hỏi về thời kỳ đấu tranh cách mạng tiền khởi nghĩa những năm 1930 - 1945, ông đều nói thật rõ. Nói như sợ rằng mai này không còn ai kể lại thật tường tận quá trình đấu tranh cách mạng thuở ban đầu ở Hoàng Đồng, xã Khoan Dụ (Lạc Thủy). Nơi được xem như khởi nguồn phong trào cách mạng với lá cờ đỏ búa liềm lần đầu tiên xuất hiện ở Hòa Bình đã hiên ngang đón gió giữa sự bất lực của giặc Pháp và bè lũ tai sai ở đồn điền Chi Nê.

 

Năm nay, dù đã hơn 90 tuổi nhưng sức lực, trí lực của cụ Nguyễn Văn Hào ở thôn Liên Hồng 1, xã Khoan Dụ vẫn đáng để nhiều người thầm ước. Chẳng vậy mà khi tìm hiểu về phong trào cách mạng, quá trình thành lập cơ sở Đảng đầu tiên của huyện Lạc Thủy và cũng là cơ sở Đảng đầu tiên của tỉnh cách đây hơn 80 năm vào tháng 12/1930 cả ông Bí thư chi bộ thôn Hoàng Đồng và Phó Chủ tịch UBND xã Khoan Dụ đều giới thiệu: “Muốn tìm hiểu sâu, tìm hiểu rõ về thôn Liên Hồng gặp cụ Hào, đó là một trong số ít những cán bộ tiền khởi nghĩa còn sống được coi như là một “pho sử” về phong trào đấu tranh cách mạng từ khi tổ Đảng đầu tiên được thành lập ở Hoàng Đồng ngày 21/12/1930”.

 

Theo lời chỉ dẫn của những người thông đường, thuộc thổ, từ trung tâm huyện chẳng mấy phút, chúng tôi có mặt ở nhà cụ Hào. Khi biết ý định của chúng tôi, cụ đã đưa chúng tôi về thời kỳ những năm 1930, khi phong trào cách mạng bắt đầu khai mở ở vùng đất Hoàng Đồng xưa kia vốn heo hút người bên bờ sông Bôi. Với chất giọng sang sảng khỏe khoắn, cụ Hào kể: Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập ngày 3/2/1930, phong trào cách mạng của nhân dân ta đã bước sang một trang mới. Có người lãnh đạo, phong trào đấu tranh cách mạng ngày càng phát triển mạnh. Không nằm ngoài quy luật đó, ngày 21/12/1930, tổ Đảng đầu tiên ở Hòa Bình được thành lập tại thôn Hoàng Đồng với 5 đồng chí do ông Hoàng Tường làm tổ trưởng. Có Đảng đưa đường, chỉ lối, những cán bộ cộng sản đầu tiên ở tổ Đảng Hoàng Đồng đã vận dụng phương pháp tuyên truyền, cảm hóa, mở rộng gây dựng phong trào ra các giới, vùng lân cận và trở thành hạt nhân lãnh đạo của xã Khoan Dụ và huyện Lạc Thủy. Thực hiện nhiệm vụ đẩy mạnh tuyên truyền giác ngộ cách mạng trong các tầng lớp nhân dân, ngay sau khi thành lập, các thành viên trong tổ Đảng Hoàng Đồng đã tích cực hoạt động rải truyền đơn ở Chi Nê, nơi có đồn điền của Pháp nhằm tố cáo tội ác của giặc Pháp và tay sai phản động. Khơi dậy lòng yêu nước, ý thức dân tộc, kêu gọi công nhân, nông dân đứng lên đấu tranh đánh đuổi giặc Pháp. Đến ngày 14/6/1931, khi phong trào đấu tranh cách mạng lên cao, nhân dân Khoan Dụ đã cùng với nhân dân các huyện Gia Viễn, Nho Quan (Ninh Bình) hăng hái tham gia cuộc biểu tình do tổ chức Đảng ở Ninh Bình tổ chức đòi xóa bỏ thuế do mất mùa. Sau cuộc biểu tình đó, cũng như ở nhiều nơi, phong trào cách mạng ở Khoan Dụ bị giặc Pháp khủng bố, truy quét. Các thành viên tổ Đảng Hoàng Đồng bị địch bắt, tra tấn dã man, sau đó đưa đi giam giữ ở nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội), trong quá trình giam giữ đã có 2 người hy sinh. Những người còn lại sau 6 năm giam giữ đã được đưa về quê chịu sự quản chế của giặc Pháp và bè lũ tay sai. Dù cho chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn nhưng tổ Đảng Hoàng Đồng đã đánh một dấu mốc quan trọng trong phong trào cách mạng chung ở Lạc Thủy và ở tỉnh trong những năm đầu đấu tranh cách mạng. 

 

Có một điều đáng nói là trong thời gian tồn tại không dài nhưng các chiến sỹ cộng sản ở tổ Đảng Hoàng Đồng đã nhiều lần tổ chức rải truyền đơn và treo cờ đỏ búa liềm trên ngọn cây bồ đề ven sông Bôi. Lá cờ như một biểu tượng cho tinh thần bất khuất, cho phong trào cách mạng đang lên ở giữa lòng giặc Pháp. Nói về những lần treo cờ, cụ Nguyễn Văn Hào như phấn chấn hẳn lên: ngày đấy đã có mấy ai biết cách mạng, cộng sản là gì đâu. Chỉ biết thỉnh thoảng họ hay rải truyền đơn, tuyên truyền kêu gọi mọi người đứng lên tham gia đấu tranh giành tự chủ, độc lập, tự do cho dân tộc. Thấy vậy ai cũng cảm mến. Nhưng chỉ đến khi thấy lá cờ đỏ búa liềm tung bay trong gió trên ngọn cây bồ đề ngay trước mặt đám binh lính hung hăng ở đồn điền Chi Nê mới thấy sục sôi khí thế cách mạng, lòng người hướng về Đảng, hướng về phong trào cách mạng với khát vọng tự do. Phong trào cách mạng có lẽ ở đâu cũng vậy, có đấu tranh, có đàn áp; có những khúc tráng ca, bi hùng. Phong trào đấu tranh cách mạng ở Lạc Thủy trong những năm 1930 - 1945 cũng vậy. Có những chuyện mà nói như Phó Chủ tịch UBND xã Khoan Dụ Đinh Công Tiến, mặc dù là những chuyện có thật nhưng đến nay vẫn là câu chuyện kể truyền miệng về cuộc tàn sát đẫm máu dưới gốc cây bồ đề bên dòng sông Bôi, chưa được đưa vào sử sách và cũng chẳng mấy người biết. Đó là chuyện 9 chiến sỹ cộng sản sinh ra, lớn lên ở cái nôi cách mạng Hoàng Đồng bị địch bắt, tra tấn dã man rồi hy sinh dưới tán cây bồ đề vốn là nơi lá cờ Đảng đầu tiên tung bay trong gió. Kể lại câu chuyện này, đến nay chẳng ai còn nhớ rõ ngày tháng nhưng ngón đòn tàn độc dùng để tra tấn những chiến sỹ cộng sản kiên trung thì chẳng ai quên. Ngay cả những người thuộc lớp thế hệ sau như ông Phó Chủ tịch UBND xã Khoan Dụ vẫn còn gai người khi nghe kể lại. Theo đó, sau khi chúng bắt người, treo lên cây bồ đề rồi tra tấn bằng cách tùng xẻo cho đến chết, sau đó thả xác cho trôi sông. Cảm mến những chiến sỹ cộng sản kiên trung, người dân đã lén vớt xác họ mang về chôn ngay tại bến sông. Hiện giờ, di cốt của những chiến sỹ cộng sản kiên trung này đã được quy tập về tại nghĩa trang liệt sỹ của xã, huyện.

 

Chính từ đây, phong trào cách mạng đã như ngọn lửa thổi bùng lên truyền thống yêu nước, truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm với những trận đánh làm quân thù khiếp sợ, bảo vệ an toàn các cơ sở, kho tàng, cơ quan chỉ huy cũng như tích cực tham gia đóng góp sức người, sức của cho sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc. Trong suốt chặng đường lịch sử đấu tranh cách mạng, vùng đất Hoàng Đồng - Khoan Dụ vẫn luôn được coi như một điểm tựa cho phong trào đấu cách mạng ở vùng đất Lạc Thủy anh hùng.

                                                               Mạnh Hùng

 

Các tin khác

Ban chỉ huy PCLB & TKCN huyện Cao Phong chuẩn bị vật tư, phương tiện cứu hộ, cứu nạn ứng phó với bão số 5.
Đồng chí Đinh Duy Sơn, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh trao đổi về việc phát triển sản xuất chè Shan tuyết tại xã Pà Cò (Mai Châu).
Không có hình ảnh
Ông Lơ-típ Xây-pha-đin Ốc-lu Gan-đi-lốp, Đại sứ A-dec-bai-gian tại Việt Nam trình Quốc thư lên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang.
 (Ảnh: Nguyễn Khang/TTXVN)

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tiếp Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản

Chiều 15/8, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tiếp Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Yukio Edano đang có chuyến thăm, làm việc tại Việt Nam.

UB thường vụ Quốc hội cho ý kiến về 2 dự án luật

Sáng 15/8, Ủy ban thường vụ Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về 2 dự án Luật: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật quản lý thuế và dự án Luật dự trữ quốc gia. Cả hai dự án Luật đều đã được các đại biểu Quốc hội thảo luận tại kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XIII.

Kỷ niệm 65 năm ngày truyền thống LLVT tỉnh và đón nhận Huân chương Quân công hạng nhì

(HBĐT) - Ngày 15/8, Đảng ủy, Bộ CHQS tỉnh đã tổ chức kỷ niệm 65 năm ngày truyền thống LLVT tỉnh (16/8/1947 - 16/8/2012) và đón nhận Huân chương Quân công hạng nhì. Tới dự có các đồng chí: Trung tướng Phạm Quang Hợi, Tư lệnh Quân khu III; Hoàng Việt Cường, Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Đảng ủy Quân sự tỉnh cùng các đồng chí trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo các sở, ban, ngành, địa phương; lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ và các thế hệ CBCS LLVT tỉnh.

Lực lượng vũ trang tỉnh Hòa Bình phát huy truyền thống anh hùng, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới

 

Đồng chí Hoàng Việt Cường, Bí thư Tỉnh ủy  

(HBĐT) - Ra đời và phát triển trên cơ sở các đội vũ trang cách mạng của Đảng, Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung, LLVT tỉnh Hoà Bình nói riêng là đội quân của nhân dân, do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, giáo dục và rèn luyện, được nhân dân tin yêu, đùm bọc và nuôi dưỡng đã không ngừng trưởng thành và lớn mạnh.

Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ triển khai nhiệm vụ những tháng cuối năm 2012

(HBĐT) – Ngày 15/8, Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ tỉnh tổ chức sơ kết, đánh giá kết quả công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2012. Dự và chủ trì hội nghị có đồng chí Bùi Văn Cửu, Phó Chủ tịch TT UBND tỉnh, Trưởng Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ tỉnh.

Kiểm tra thực hiện QCDC tại Sở Xây dựng

(HBĐT) - Ngày 14/8, BCĐ QCDC tỉnh do đồng chí Đinh Duy Sơn, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh làm trưởng đoàn đã kiểm tra việc thực hiện QCDC tại cơ quan Sở Xây dựng.

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục