Tản mạn chuyện xây cổng làng

Thứ ba, 28/12/2010 | 9:06:09 Sáng

Nhiều ngôi làng ngày nay xây dựng cổng làng nhưng thường qua cổng làng để cho mọi người thấy trong làng người dân có rất nhiều tiền, nhiều người thành đạt nên xây những chiếc cổng làng rất to lớn và xây ở những vị trí không giống ai mà không hề để ý rằng cổng làng xây nên để làm gì...

Cùng với hình ảnh cây đa, giếng nước, sân đình cổng làng là một hình ảnh cũng khá quen thuộc của những vùng quê đồng bằng Bắc Bộ. Sự hình thành những ngôi làng thường gắn liền với lịch sử của cổng làng. Hình ảnh cổng làng hiện ra thật dung dị nhẹ nhàng như điểm dấu vào nỗi nhớ của những người con xa quê.

Cổng làng còn có một vị trí hết sức quan trọng đó là giữ gìn an ninh mỗi khi người dân trong làng có biến động hoặc cướp phá. Khi yên bình cổng làng thường là nơi để những cụ già trong làng hóng gió mát, cũng có khi là nơi nô đùa của trẻ nhỏ, vì thế những ai được sống trong những ngôi làng có cổng đều thấy bóng dáng thân yêu của cổng làng trong ký ức của mình.

Làng Hòa Nhuệ, xã Tiên Động, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương bao nhiêu đời nay là một ngôi làng của cách mạng, rất nhiều những người con anh dũng vì bảo vệ cho quê hương, đất nước mà ngã xuống ngay chính nơi mình chôn rau cắt rốn, gần chục Bà mẹ Việt Nam Anh hùng đã được phong tặng cho cả hai cuộc kháng chiến. Trước kia làng tôi cũng có một chiếc cổng làng ngay phía đầu làng nơi ngăn cách giữa khu dân cư trong làng và bên ngoài. Làng tôi là cái nôi nuôi giữ cán bộ hoạt động nên thực dân Pháp ngày ấy ra sức truy lùng và phá hoại các cơ sở vật chất trong làng để truy bắt và càn quét trong đó có chiếc cổng làng ghi dấu bao nhiêu vui buồn kỷ niệm của biết bao nhiêu người dân đã từng có tuổi thơ chơi bi chơi đáo quanh cổng làng. Nhiều người lớn lên không còn thấy hình ảnh chiếc cổng làng thấy như trong cuộc sống thiếu đi một điều gì đó như là thân thuộc, như là tuổi thơ của chính mình.

Cổng làng thôn Hòa Nhuệ, xã Tiên Động, Tứ Kỳ, Hải Dương vừa mới được hoàn thành.

Nhiều ngôi làng ngày nay cũng xây dựng cổng làng nhưng thường qua cổng làng để cho mọi người thấy trong làng người dân có rất nhiều tiền, nhiều người thành đạt nên xây những chiếc cổng làng rất to lớn và xây ở những vị trí không giống ai mà không hề để ý rằng cổng làng xây nên để làm gì.

Tôi đã có dịp phỏng vấn ông Nguyễn Việt - Kiến trúc sư trưởng của Công ty Tầm Nhìn Việt, ông cho biết quan điểm về cổng làng hiện nay: "Cổng làng phải là nơi thể hiện rõ nhất nét văn hóa của người dân, ước vọng to lớn của quê hương và lịch sử sâu xa chứa đựng trong lòng ngôi làng đó, vì thế xây cổng làng cần phải tìm hiểu kỹ cả nét văn hóa đặc trưng của thôn và của người dân, có như thế cổng làng xây dựng xong mới đứng vững với thời gian và mang ý nghĩa đặc trưng được. Nhiều địa phương không hiểu ý nghĩa của chiếc cổng làng nên xây thật to đẹp, bề thế hoành tráng để đua theo với một số địa phương khác, một thời gian sau đó thấy không phù hợp với sự phát triển lại phá đi xây lại cho to đẹp hơn. Nhiều vùng quê thì xây cổng làng cốt để làm cho hình ảnh của mình đẹp lên hay đơn giản là bảo vệ an ninh của chính vùng quê đó dẫn đến chiếc cổng làng mang theo mình sự oai phong và hào nhoáng hơn là mang ý nghĩa thực của một chiếc cổng làng".

Ước ao có một chiếc cổng làng trong lúc sự phát triển của quê hương và quê tôi chuẩn bị đón nhận làng văn hóa càng làm cho những buổi họp thôn thêm phần sôi nổi và hào hứng. Nhiều cụ trong làng được mời ra để kể những câu chuyện về lịch sử và sự phát triển của quê hương, trong đó có mong muốn rất thiết tha việc xây lại chiếc cổng làng thân thuộc. Và được sự giúp đỡ của những người con xa quê thành đạt và những người dân của quê hương, làng tôi cũng đã xây dựng thành công chiếc cổng làng mang theo nhiều ý nghĩa và cảm xúc.

Trao đổi với trưởng thôn Hòa Nhuệ, ông Phạm Công Miên, ông cho biết: "Từ ngày xây dựng chiếc cổng làng, tất cả những người dân trong thôn đều có một niềm vui và phấn khởi khó tả. Những nét văn hóa trong sinh hoạt, trong cuộc sống cũng được thay đổi rất nhiều. Những người con của quê hương nhìn thấy chiếc cổng làng đều thấy quê hương mình vẫn giữ được những nét văn hóa tốt đẹp từ bao nhiêu đời nay, những ông bà cụ tuổi đã ở mức xưa nay hiếm mà hôm nào cũng phải vài ba lần ra để tận mắt nhìn thấy chiếc cổng làng như để tìm về những tháng ngày từ bao giờ. Chính ánh mắt rạng ngời vì hạnh phúc đó của các cụ đã làm động lực để chúng tôi quyết tâm hoàn thành chiếc cổng làng này".

Chiếc cổng làng, dù to dù nhỏ, dù cổ hay hiện đại thì vẫn là nơi thể hiện nét văn hóa, sinh hoạt đặc trưng của người dân và làng quê đó, chứa đựng những điều tốt đẹp của cuộc sống người dân bao nhiêu đời nay chắt chiu, nuôi giữ.

Theo CAND

Đạo diễn Việt Linh: Bước ngắn còn hơn không bước

Chiều 26-12 tại TP.HCM đã diễn ra lễ trao giải Tiệc phim ngắn trực tuyến lần đầu tiên ở VN - Yxineff 2010. Đây là sự kiện được các bạn trẻ yêu điện ảnh quan tâm trong hơn bảy tháng qua.

Lập đề án “Bảo tồn Không gian văn hóa cồng chiêng”

Ông Nguyễn Chí Bền, Viện trưởng Viện VHNT Việt Nam cho biết: Viện vừa được Bộ VH,TT&DL giao nhiệm vụ lập đề án "Bảo tồn Không gian văn hóa cồng chiêng" xong trước ngày 31-3-2011.

Vẫn nhà quê, rực lửa như quả sấu chua

- Người ta cứ gọi Lê Minh Sơn là "gã nhà quê", tiếp xúc mới thấy anh thật nồng nàn, bốc lửa, say đắm như cây đàn guitar. Sắp tới, Lê Minh Sơn sẽ mang những ca khúc "nhà quê" và nhiều bản hòa tấu guitar flamenco vào liveshow "Lê Minh Sơn - Guitar cho ta", diễn ra đúng ngày 1-1 tại Nhà hát Lớn Hà Nội, để "mở hàng" năm mới cho âm nhạc Việt. Anh có cuộc trò chuyện với Hànộimới trong những ngày tất bật chuẩn bị.