(HBĐT) - Sau 3 năm nghỉ hưu, tôi mới có dịp tổ chức cho mình một chuyến vào miền Nam. Đi bằng tàu hoả (tàu chợ) và đi một mình, đó là ý nguyện của tôi và được gia đình chấp thuận.

 

Là một công dân bình thường của nước Việt Nam độc lập, thống nhất sau 37 năm, được hòa theo dòng người cuồn cuộn vào Nam, ra Bắc trong những ngày này để lắng nghe, nhìn lại mà suy ngẫm về con người và đất nước mình là một đặc ân. Gần 40 năm qua, cũng như bao người Việt khác, tôi đã có nhiều lần xuyên Việt, đi bằng xe hơi, tàu hỏa, máy bay, song chưa lần nào đi một mình. Đi nhiều nhưng lắng lại trong tôi chỉ có đôi lần thôi! Trước hết là chuyến đầu tiên đưa bố tôi vào Nam tổ chức đám cưới cho chú em. Cả cô dâu, chú rể là kỹ sư nông nghiệp cùng vào Nam công tác. ông bà thông gia buôn bán ở chợ Bàn Cờ. Số là đầu những năm 40 của thế kỷ trước, ông bà từ giã vùng chiêm trũng đồng bằng Bắc Bộ, phiêu dạt sang Nông Pênh (Cămpuchia) buôn bán và sau đó về lại Sài Gòn. Trong khi đó, bố tôi - một ông già Mường nhỏ thó, cả đời chỉ quẩn quanh ruộng nương, chợ búa trong bản, trong Mường. Lần này được lên xe lửa vào Nam thì ngỡ như lạc vào một thế giới khác. Dẫu là một kỹ sư nhưng tôi cũng lạ lẫm không kém. Tên các miền đất, các ga tàu cứ ùa tới như một giấc mơ. Những câu thơ của nhà thơ Tố Hữu trong bài “Ta đi tới” sao mà hào sảng, gần gũi thế: “… Ta đi tới không thể gì chia cắt… Khu năm dằng dặc khúc ruột miền Trung...”. Những ga mè sửng, ga gà, ga mực, ca cau và trái cây… cứ vùn vụt đến vớựi những hành khách lần đầu vào thăm nửa phần Tổ quốc mới giải phóng. Đây là thành cổ Quảng Trị, đây căn cứ Chu Lai, kia căn cứ Núi Thành, Xuân Lộc, Biên Hòa… chỉ còn là sa trường hoang vắng, đã sạch bóng quân thù.  

Mặt biển xanh, cồn cát trắng chói chang, rừng dừa, đồi cây trái ngút ngàn… Lần đầu tiên sau giải phóng ở khu chợ Bàn Cờ, quận 3, trong khuôn viên phân viện, quy hoạch nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp) diễn ra một đám cưới “đời sống mới”. Do hiếu kỳ nên bà con khu phố đến dự rất đông. Bữa cơm đầu tiên giữa hai ông thông gia diễn ra chóng vánh, không mời mọc, ăn xong là đứng dậy, chẳng nâng lên, đặt xuống và tiếp thức ăn cho người đối diện như ở vùng Mường. Sau bữa ăn, bố tôi tỏ ra băn khoăn, trầm tư, chú em tôi phải trấn an: “Phong tục trong này khác, bố cứ an tâm đi”.  

Nhớ lại một lần cùng với một số anh em tháp tùng đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Hòa Bình vào thăm bà con mình dời lòng hồ sông Đà vào Tây Nguyên định cư “… khép lại quá khứ, nhìn tới tương lai...” đoàn có ghé thăm bà con di cư vào Nam năm 1954 tại một phường ở thành phố Buôn Ma Thuột. Các cụ bà vẫn mặc trang phục và nói tiếng dân tộc mình. Qua thăm hỏi, bà con đã bớt đi phần mặc cảm. Đoàn được đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum đón tiếp và để lại trong chúng tôi những ấn tượng khó quên. Kể rằng, nhiều lần đi thăm bà con dân tộc ở buôn sóc gặp người nghèo khó, ông đã cho đi hầu hết những gì mặc trên người. Đó là nét hào phóng của con người vùng đất cao nguyên màu mỡ đã làm nên vùng cây công nghiệp, đặc biệt là cà phê xuất khẩu vào loại nhất nhì thế giới. Lại nữa, một lần cùng đồng chí Phó Bí thư Đảng ủy Tổng Công ty Sông Đà đi kiểm tra công tác xây dựng Đảng tại các công trình phía Nam: Thủy điện Sê San 3, đường Hồ Chí Minh, thủy điện Cần Đơn, hầm qua đèo Hải Vân… tôi đã gặp lại nhiều gương mặt người thợ sông Đà trước đây. Đêm ngủ lại với người thợ trong lán công trình ở A Roằng - A Lưới - Thừa Thiên Huế, nghe tiếng mưa trên mái tôn mà trào dâng trong tôi bao điều về con người và đất nước, cái chung và cái riêng.  

Gần 40 năm độc lập, thống nhất nước nhà với bao nhiêu buồn vui, được - mất, đất nước cứ đi lên trong hội nhập quốc tế. Tuổi tác, bệnh tật và cả thời gian đã có nhiều người dân quê tôi vĩnh viễn nằm lại với đất rừng phương Nam. Chính những “buồn vui, được mất” ấy đã gắn kết sự thống nhất đất nước này từ trong máu thịt của mỗi người, mỗi nhà.  

Lần này trở lại miền Nam, tôi như trở về với những vùng quê thân thuộc. Thay mặt bố mẹ - người đã về với tổ tiên - để đến thăm các cụ bà thông gia, các bậc cha chú, các em, các cháu nội, ngoại và thắp nén hương cho những người ruột thịt của tôi đã vĩnh viễn nằm lại với miền Nam Tổ quốc. Đồng bằng Nam Bộ với 9 nhánh rồng đã góp phần chủ yếu nâng sản lượng lúa gạo xuất khẩu nước ta lên hàng thứ 2 thế giới. Thành phố Hồ Chí Minh đã trở thành đầu tàu của nền kinh tế cả nước. Mũi Né, Bình Thuận với những cồn cát vàng như nghệ, với những bức tranh cát nổi tiếng đã trở thành điểm đến của du khách năm châu, bốn biển. Tàu hỏa - hành khách không còn náo nhiệt mua - bán như trước, lặng lẽ, trầm tư hơn. Ai cũng hiểu, nước nhà đã thống nhất, độc lập gần 40 năm đang hội nhập và ngày càng cường thịnh.

 

                                                     Tùy bút của Đinh Đăng Lượng

Các tin khác

Không có hình ảnh
Người con dâu duy nhất (vợ của liệt sỹ Bùi Văn Trây) đã thay chồng tận tâm chăm lo cho Mẹ Việt Nam Anh hùng Nguyễn Thị Mêng lúc tuổi già.
Các đại biểu cắt băng khánh thành TTVHTTN.
Các hội viên NCT xã Đú Sáng (Kim Bôi) tham gia CLB thuốc nam để có điều kiện chăm sóc sức khỏe cho bản thân, gia đình và góp phần lưu giữ, phát triển nguồn thuốc nam của xã.

Tên đất, tên làng người thợ

(HBĐT) - Với 30 năm gắn bó với ngành công nghiệp, bây giờ mỗi lần nghe những tên đất, tên làng ấy lại trào dâng trong tôi cảm xúc lạ thường. Thành phố dệt Nam Định, khu gang thép Thái Nguyên, khu Cao - Xà - Lá. Lại nữa khu Đông Lạnh, khu gạch ngói Quỳnh Lâm (TPHB) và gần hơn, khu xưởng kẹo, khu máy đường, khu máy giấy (Kỳ Sơn)…

2.000 khách tham quan khu di tích Nhà máy in tiền

(HBĐT) - Trong quý I/2012, BQL các khu di tích huyện Lạc Thuỷ đã đón tiếp, hướng dẫn, giới thiệu thuyết minh cho 2.000 lượt khách tới tham quan, dâng hương và nghiên cứu lịch sử Khu di tích nhà máy in tiền (xã Cố Nghĩa).

Chung kết Vietnam’s got talent: Khán giả quyết định “tài năng”

Trong 14 tiết mục vào chung kết Vietnam’s got talent, các thí sinh thi hát chiếm đa số (9/14). Song, vẫn chưa thấy “tài năng” nào vượt trội và đủ sức lay động lòng người...

Thách thức trong bảo tồn di sản

Từ ngày 16 - 18.4, tại cố đô Huế đã diễn ra Hội nghị toàn thế giới các thành phố lịch sử (lần thứ 13). Hội nghị quy tụ hơn 330 đại biểu đến từ 32 thành phố di sản, lịch sử toàn thế giới của 16 quốc gia, vùng lãnh thổ và các tổ chức quốc tế như JICA, KOICA (Nhật Bản), UNESCO... Các đại biểu đã thảo luận xoay quanh chủ đề xác định các thách thức phổ quát của di sản và giải pháp để bảo tồn, phát huy giá trị di sản.

Hàn Quốc giúp phục chế nhạc cụ Nhã nhạc Huế

Hàn Quốc đã chuyển giao cho Thừa Thiên-Huế hai bộ nhạc khí phục chế gồm Bác chung (chuông đồng lớn), Đặc khánh (khánh đá lớn).

Xem các tin đã đưa ngày:
Tin trong: Chuyên mục này Mọi chuyên mục