Tuyên bố chung của Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ sau hội nghị thượng đỉnh 3 nước này ở Sochi - Nga hôm 22-11 đã đặt nền tảng thực tế để khởi động tiến trình chính trị ở Syria - một thủ lĩnh phe đối lập Syria, ông Qadri Jamil, nhận định.
Vai trò trung tâm của Nga
Cố vấn tổng thống Syria, ông Bouthaina Shaaban, cũng nói Damascus cho rằng những biện pháp do Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Iran Hassan Rouhani đưa ra sẽ góp phần giải quyết cuộc khủng hoảng ở Syria và chiến thắng khủng bố. Theo hãng tin RIA Novosti, trong tuyên bố chung, các tổng thống Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ - Recep Tayyip Erdogan - đã kêu gọi tiếp tục tiến trình xuống thang căng thẳng, khẳng định tiếp tục hợp tác để đánh bại hoàn toàn khủng bố và ủng hộ cuộc đối thoại liên Syria mở rộng.
Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Iran Hassan Rouhani (trái) và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan (phải) tại cuộc gặp hôm 22-11 Ảnh: REUTERS
Các nhà lãnh đạo Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đã lặp lại sự ủng hộ nền độc lập, sự thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Syria. Theo hãng tin Tass, Tổng thống Putin đề nghị 2 lãnh đạo Iran, Thổ Nhĩ Kỳ cùng điều nghiên một chương trình phục hồi Syria. Theo ông, 3 nước này phải nỗ lực tối đa để nâng cao tính hiệu quả của đại hội đối thoại dân tộc Syria - dự kiến tổ chức trước vòng đàm phán Geneva thứ 8 vào ngày 28-11.
Ngoài ra, Moscow tin rằng các thỏa thuận sẽ góp phần ổn định tình hình ở Cận Đông. Ông Putin khẳng định chính các nước Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đã giúp ngăn chặn sự sụp đổ của Syria, không để cho khủng bố chiếm giữ nước này và tránh được thảm họa nhân đạo.
Hãng tin Reuters nhận định kết quả cuộc gặp nêu bật vai trò trung tâm của Moscow trong nỗ lực thúc đẩy giải pháp ngoại giao cho cuộc nội chiến kéo dài hơn 6 năm. Tuy nhiên, hiện chưa rõ ai được mời dự đại hội đối thoại nói trên. Danh sách này đang là vấn đề tranh cãi, với Thổ Nhĩ Kỳ không muốn một số nhóm người Kurd ở Syria có mặt.
Mỹ chưa "gặp" Nga
Mỹ cho đến giờ vẫn giữ khoảng cách đối với nỗ lực hòa bình do Nga xúc tiến. Thay vào đó, theo tờ The Washington Post, chính quyền Mỹ đang mở rộng mục tiêu ở Syria, không chỉ dừng lại ở đánh bại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng mà còn tìm kiếm giải pháp chính trị cho cuộc nội chiến - một động thái có thể đẩy Washington vào thế xung đột với cả chế độ Tổng thống Bashar al-Assad và Iran.
Theo tờ báo, chính quyền ông Donald Trump có ý định duy trì hiện diện quân sự và thiết lập chính quyền mới độc lập ở miền Bắc Syria sau khi đánh bại IS. Theo báo The Washington Post, nếu Mỹ rút quân, ông Assad sẽ ở lại nắm quyền. Do đó, Mỹ có ý định tiếp tục hỗ trợ Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) ở miền Bắc Syria. Ngoài ra, Washington hy vọng sự hiện diện quân sự nói trên có thể gây áp lực buộc ông Assad nhượng bộ tại các cuộc hòa đàm ở Geneva.
Ông Boris Dolgov, chuyên gia cao cấp của Trung tâm Nghiên cứu Ả Rập và Hồi giáo của Viện Nghiên cứu Phương Đông tại Học viện Khoa học Nga, bình luận đây không phải lần đầu tiên Mỹ tuyên bố không định rút quân khỏi Syria cho đến khi tiến trình hòa bình Geneva kết thúc "đúng hướng" - tức ông Assad phải ra đi.
"Đó là chính sách của Mỹ từ khi nổ ra cuộc khủng hoảng Syria cho đến nay" - ông Dolgov quả quyết, đồng thời nhấn mạnh mục đích và quyền lợi của Washington mâu thuẫn với tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ sau cuộc họp ở Sochi. Hơn nữa, Syria có nguy cơ rơi vào tình trạng chia cắt khi Mỹ thiết lập chính quyền ở miền Bắc nước này, độc lập với chính quyền trung ương của ông Assad.
Phát triển bởi ICT GROUP.
