Thảm kịch khủng khiếp nhất Ba Lan kể từ sau Thế chiến II đã nhấn chìm cả đất nước này trong tang tóc, sau vụ tai nạn máy bay thảm khốc tại Nga ngày 10.4, cướp đi mạng sống của Tổng thống Lech Kaczynski cùng phu nhân và đoàn giới chức cấp cao tháp tùng.
Ba Lan tổ chức quốc tang một tuần, bắt đầu với 2 phút mặc niệm lúc 10 giờ GMT sáng 11.4. Nga cũng thông báo quốc tang ngày 12.4.
Chiếc máy bay Tupolev Tu-154 của Chính phủ Ba Lan hôm 10.4 chở đoàn đại biểu cấp cao Ba Lan tới dự lễ tưởng niệm lần thứ 70 hơn 20 ngàn nạn nhân nước này thiệt mạng trong vụ thảm sát Katyn, Nga mùa xuân năm 1940. Trong điều kiện sương mù dày đặc, máy bay đã đâm xuống khu rừng gần sân bay Smolensk ở phía tây nước Nga lúc 10 giờ 56 phút - theo giờ Mátxcơva (6 giờ 56 GMT) ngày 10.4 khi cố tìm cách hạ cánh.
Người dân Ba Lan tập trung trước dinh tổng thống để tổ chức tưởng niệm. |
Cú va đập khủng khiếp khiến máy bay vỡ tung, làm chết toàn bộ 96 người trên khoang bao gồm vợ chồng Tổng thống Lech Kaczynski cùng nhiều quan chức hàng đầu của Ba Lan: Tham Mưu trưởng quân đội - tướng Franciszek Gagor; Thống đốc Ngân hàng Trung ương Slawomir Skrzypek, Thứ trưởng Ngoại giao Andrzej Kremer; Phó Chủ tịch Hạ viện Jerzy Szmajdzinski, cùng một số nghị sĩ quốc hội, tướng lĩnh quân đội, giám mục nhà thờ và thân nhân các nạn nhân vụ thảm sát Katyn.
Đệ nhất phu nhân Maria là nhà kinh tế, vợ chồng bà có một con gái Marta và hai cháu ngoại gái Ewa và Martyna. Máy bay bị nạn là một trong hai chiếc Tu-154 của Chính phủ Ba Lan, máy bay do Nga sản xuất từ thời Xôviết và cả hai đều có tuổi thọ trên 20 năm.
Tối 10.4, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cùng ông Jaroslaw Kaczynski bay tới Smolensk, cùng Thủ tướng Nga Putin tới đặt vòng hoa tưởng niệm các nạn nhân tại hiện trường máy bay rơi. Ông Jaroslaw Kaczynski là người anh em sinh đôi với Tổng thống Lech Kaczynski, ông từng giữ ghế thủ tướng và hiện là thủ lĩnh đảng đối lập Pháp luật và Công lý lớn nhất Ba Lan.
Tổng thống Lech Kaczynski, 60 tuổi, là nguyên thủ đầu tiên của Ba Lan qua đời khi đang tại nhiệm kể từ sau Thế chiến II. Hiện Chủ tịch Hạ viện Ba Lan Bronislaw Komorowski giữ cương vị quyền tổng thống, ông đã thông báo sẽ ấn định ngày tổ chức bầu cử tổng thống sớm theo quy định của Hiến pháp khoảng cuối tháng 6 sau khi tham khảo ý kiến của các đảng phái chính trị, thay vì vào tháng 10 theo kế hoạch trước đây.
Thủ tướng Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk (trái) đặt hoa tại hiện trường vụ tai nạn. |
Ngay sau khi được thông báo về vụ tai nạn nghiêm trọng, Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đã chỉ thị thành lập Uỷ ban chính phủ do Thủ tướng Vladimir Putin đứng đầu để điều tra nguyên nhân tai nạn, đồng thời cử Bộ trưởng Bộ Tình trạng khẩn cấp Sergei Shoigu tới hiện trường. Phía Nga cam kết sẽ điều tra cặn kẽ vụ việc, phía Ba Lan cũng nói sẽ điều tra.
Hiện hộp đen chiếc máy bay bị nạn đã được tìm thấy và được chuyển tới cơ quan chuyên môn để xem xét. Bước đầu, Cục Điều tra Smolensk cho hay có 3 giả thiết nguyên nhân gây tai nạn là thời tiết, sai lầm của phi công và máy bay bị trục trặc.
Các nhà lãnh đạo thế giới đã gửi điện chia buồn về vụ tai nạn với Ba Lan. Trong bức điện ngày 11.4 gửi Chủ tịch Hạ viện Ba Lan Bronislaw Komorowski, thay mặt Nhà nước và nhân dân VN, Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết bày tỏ lời chia buồn sâu sắc nhất và tin tưởng rằng lãnh đạo và nhân dân Ba Lan sẽ vượt qua đau thương và sớm ổn định đất nước.
Theo Báo Laodong
Kết quả điều tra sơ bộ cho thấy vụ tai nạn máy bay khiến Tổng thống Ba Lan Lech Kaczynski cùng nhiều quan chức cấp cao Ba Lan thiệt mạng ngày 10/4 tại tỉnh Smolensk, miền Tây nước Nga, không liên quan đến các vấn đề kỹ thuật trên máy bay.
Các quan chức cấp cao Mỹ vừa thông báo Hội nghị cấp cao về an ninh hạt nhân, diễn ra trong hai ngày 12-13/4 tại thủ đô Washington, sẽ tập trung bàn việc quản lý các nguyên liệu có thể sử dụng để chế tạo vũ khí hạt nhân.
Theo FoxNews, Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 10-4 đã công bố kế hoạch hỗ trợ Nam Phi thắt chặt an ninh cho vòng chung kết World Cup 2010 vào tháng 6 tới sau khi lực lượng Al-Qaeda tại Bắc Phi đưa ra đe dọa sẽ tấn công.
Trong văn bản gửi hãng tin AFP (Pháp) ngày 9/4, một trợ lý cấp cao của cựu Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell tố cáo cựu Tổng thống George W. Bush đã cố tình giam giữ nhiều tù nhân ở Vịnh Guantanamo dù biết rằng họ vô tội.
Theo các nguồn tin nước ngoài, ngày 8-4, tại Praha (CH Séc), Tổng thống Nga D.Medvedev và Tổng thống Mỹ B.Obama đã ký Hiệp ước mới về cắt giảm vũ khí tiến công chiến lược (START).
Chile đã trở thành một ví dụ cho thấy các nước nhỏ có thể đóng vai trò lớn nhằm biến thế giới trở nên an toàn hơn bằng cách từ bỏ nguyên liệu hạt nhân, hợp tác với Mỹ để di dời lượng uranium làm giàu cao cuối cùng.