(HBĐT) - Trong chiến dịch Hòa Bình, quân ta đánh mạnh địch ở các hướng, các điểm cao và trên đường 6, lập nên những chiến công lẫy lừng. Trong đó, tiêu biểu là các trận đánh ở dốc Giang Mỗ (trên tuyến quốc lộ 6 cũ) thuộc địa phận xóm Giang Mỗ (Bình Thanh - Cao Phong). Trận đánh này đã ghi dấu chiến công anh hùng.
Với quyết tâm đánh và thắng địch ở mọi nơi, mọi
hướng nhằm tiêu diệt địch, đập tan phòng tuyến
Đông - Tây của Pháp ở Hòa Bình, ngày 13/12/1951, Đại đội 12, Tiểu đoàn
353, Trung đoàn 9, Đại đoàn 304 phối hợp cùng với bộ đội địa phương và du kích
xã Bình Thanh tổ chức bố trí trận địa đánh địch trên quốc lộ 6, địa phận xóm
Giang Mỗ khi chúng hành quân lên Mai Đà. Cả trận địa trở thành nơi đấu súng quyết
liệt giữa ta và địch. Lợi dụng địa hình, địa vật và lợi thế điểm cao, những mũi
tiến công của quân ta ngày càng siết chặt vào đội hình chiến đấu của giặc. Ngay
trong những loạt đạn đầu, ta đã phá hủy một số phương tiện cơ giới, làm rối
loạn đội hình hành quân và tiêu diệt được một phần sinh lực địch. Những tên còn
sống chỉ biết điên cuồng chống trả trong trạng thái hoảng loạn, tuyệt vọng. Sau
2 giờ chiến đấu quyết liệt, ta đã tiêu diệt gọn 1 đại đội lính âu - Phi của
địch và phá hủy nhiều xe cơ giới.
Khi trận đánh bước vào hồi kết thúc, quân ta chuẩn bị
rút lui, xe tăng và quân chi viện của Pháp đã tới được Giang Mỗ. Với lợi thế về
hỏa lực mạnh, quân tiếp viện của Pháp bắn dữ dội vào đội hình, chặn đường rút,
làm nhiều chiến sỹ thương vong. Trước tình hình đó, xác định không để địch chặn
đường rút của ta và không để hỏa lực địch tiếp tục gây thương vong cho các
chiến sỹ. Không chút do dự, Tiểu đội trưởng Cù Chính Lan với khẩu tiểu liên đã
tách đội hình chạy bám theo và trèo lên được chiếc xe tăng đi đầu. Khi tiếp cận
được tháp pháo, Cù Chính Lan đã kề khẩu súng tiểu liên vào khe hở trên xe, bóp
cò nhưng khẩu súng bị kẹt, đạn không nổ. Chiếc xe tăng vẫn vừa chạy vừa bắn xối
xả vào đội hình của ta. Khi nhận thấy mối nguy hiểm, chiếc xe tăng chồm lên,
xoay tháp pháo gạt Cù Chính Lan xuống đất.
Quyết tiêu diệt chiếc xe tăng, Cù Chính Lan đã hô anh
em tập trung thủ pháo (lựu đạn) đến cho mình rồi lại nhanh chóng bám xe, tìm
cách trèo lên tháp pháo rồi giật chốt, ném thủ pháo vào bên trong theo lỗ thông
hơi. Nhưng khi thủ pháo chưa kịp nổ, những tên lính Pháp trong xe đã kịp nhặt
rồi ném ra bên ngoài. Theo đó, thêm một lần nữa tháp pháo trên xe đã xoay vòng
chuyển động gạt Cù Chính Lan xuống đất. Dù vậy, anh vẫn tiếp tục bám đuổi và tìm cách trèo lên
xe. Rút kinh nghiệm từ lần thất bại trước đó, Cù Chính Lan đã mở chốt lựu đạn,
chờ cho khói thuốc xì ra rồi mới ném vào buồng lái. Lựu đạn nổ, chiếc xe ngay
lập tức dừng khựng lại, toàn bộ binh lính Pháp trong chiếc xe tăng bị tiêu
diệt. Thấy chiếc xe tăng dẫn đầu truy kích quân ta bị tiêu diệt, những tên lính
Pháp còn lại đã tháo chạy khỏi trận địa.
Trận đánh kết thúc thắng lợi, chiếc xe tăng mang nhãn
hiệu B2885498 USA do Mỹ viện trợ cho quân đội Pháp trong chiến tranh ở Đông
Dương đã phải đền tội. Cho đến giờ, xác chiếc xe tăng này vẫn được lưu giữ tại
Bảo tàng tỉnh như một hiện vật quý, chứng tích cho những chiến công của quân và
dân địa phương trong chiến dịch Hòa Bình.
Tổng kết trận đánh, ta đã phá hủy 10 xe cơ giới của
địch, trong đó có 1 xe tăng; tiêu diệt 153 tên địch, bắt sống 71 tên lính âu -
Phi, thu toàn bộ vũ khí, trang bị của địch. Ngoài ra, trận chiến đấu này đã ghi
đậm dấu ấn với chiến công tiêu diệt xe tăng của Anh hùng Cù Chính Lan. Chiến
công này đã được gắn liền với chiến thắng oanh liệt của quân và dân địa phương
trong chiến dịch Hòa Bình.
Mạnh Hùng