Tuy vậy, theo đồng chí Khà A Váu, Chủ tịch UBND xã: Thực hiện Chỉ thị của Đảng uỷ xã về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đảm bảo ANTT trên địa bàn xã. Cả hệ thống chính trị xã đã vào cuộc, góp phần giữ vững ổn định ANTT - TTATXH, không có trường hợp gây mâu thuẫn, mất đoàn kết, chia rẽ các dòng họ. Đặc biệt, từ việc triển khai thực hiện thành công mô hình "Dòng họ tự quản về ANTT”, cấp uỷ, chính quyền, các ngành, đoàn thể thường xuyên, chủ động nắm chắc tình hình nhân dân. Qua đó kịp thời phối hợp với các dòng họ triển khai thực hiện tốt các chỉ thị, nghị quyết của các cấp uỷ Đảng, kế hoạch của chính quyền về công tác đảm bảo ANTT và phong trào Toàn dân bảo vệ ANTQ ở xã.

Từ việc phát huy tốt công tác tự quản, cuộc sống của dòng họ Khà ở xóm Thung Mài, xã Hang Kia luôn đoàn kết, giữ vững ổn định ANTT.

Thành công lớn nhất của mô hình "Dòng họ tự quản về ANTT” ở xã Hang Kia trong những năm qua, theo đồng chí Vàng A Váu, Phó Bí thư Thường trực Đảng uỷ xã đó là, lực lượng Công an xã và các dòng họ đã có sự phối hợp chặt chẽ trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân. Thông qua đó tạo được niềm tin trong nhân dân, chấp hành tốt các chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng như các quy định của địa phương về ANTT, giúp người dân yên tâm lao động, sản xuất, không tin và nghe theo luận điệu tuyên truyền của các đối tượng xấu về "Vương quốc Mông”, đạo Tin lành.

Trong quá trình triển khai thực hiện mô hình "Dòng họ tự quản về ANTT”, vai trò của các trưởng dòng họ được đánh giá rất cao, nhất là trong việc động viên con cháu, anh em trong gia đình, dòng họ nghiêm chỉnh chấp hành các chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước. Đây cũng là người có uy tín trong gia đình, dòng họ nên tiếng nói của họ đối với anh em, con cháu cũng có giá trị. Ví như khi trong gia đình, dòng họ có người bị kẻ xấu lôi kéo, dụ dỗ tuyên truyền về "Vương quốc Mông” hay theo đạo Tin lành trái phép, vi phạm pháp luật đều được các trưởng dòng họ nhắc nhở, tẩy chay, không cho theo họ nữa. Nhờ vậy, trong nhiều năm qua, trên địa bàn xã chưa phát hiện trường hợp nào bị ảnh hưởng và nghe theo luận điệu tuyên truyền của các phần tử xấu.

Cùng với đó, trưởng, phó các dòng họ trong xã luôn làm nòng cốt trong việc tuyên truyền pháp luật, các chính sách của Đảng và Nhà nước đến với người dân; vận động con cháu không tham gia vào các hoạt động vi phạm pháp luật; vận động các gia đình trong dòng họ cho trẻ em trong độ tuổi đi học được đến trường, lớp học đầy đủ; không tham gia khai thác lâm sản trái phép; đoàn kết, tương trợ, giúp nhau phát triển kinh tế gia đình, làm giàu chính đáng, giải quyết tốt các mâu thuẫn trong dòng họ. Điển hình như trong năm 2016, trưởng dòng họ Giàng tại xóm Pà Khôm đã phối hợp với chính quyền giải quyết dứt điểm 1 vụ tranh chấp đất canh tác kéo dài từ nhiều năm giữa các gia đình trong dòng họ; xử lý 50 cặp tảo hôn theo quy ước dòng họ. Đặc biệt, từ đầu năm đến hết tháng 8/2017, các dòng họ ở Hang Kia đã phối hợp với lực lượng công an và các ngành chức năng vận động thành công 20 người nghiện ma tuý đến trạm y tế xã để kiểm tra và xác định nghiện. Qua đó lập 15 hồ sơ quản lý người nghiện ma tuý theo Nghị định số 111/CP. Trong đó 8 người nghiện đã được cấp có thẩm quyền chuyển sang lập hồ sơ theo Nghị định số 221/CP của Chính phủ về việc lập hồ sơ đưa người nghiện đi cai bắt buộc tại các cơ sở chữa bệnh... góp phần kiềm chế phát sinh tội phạm, TNXH trên địa bàn.

Việc triển khai mô hình "Dòng họ tự quản về ANTT” đã đạt được những hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, tình hình tội phạm, nhất là tội phạm về ma tuý trên địa bàn xã còn tiềm ẩn phức tạp. Tính từ năm 2016 đến nay có nhiều trường hợp trong xã bị lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ về tội mua bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý thuộc các dòng họ: Khà, Hờ, Giàng, Vàng. Tính đến nay, toàn xã có 30 người nghiện ma tuý, trong đó 8 người thường xuyên sử dụng trái phép chất ma tuý thuộc 4/5 dòng họ, 6 đối tượng đang bị truy nã thuộc các dòng họ: Giàng, Vàng, Khà và 72 người đang chấp hành án phạt tù thuộc 5/5 dòng họ. Đáng nói, hiện nay còn một số người trong 5 dòng họ của xã lén lút tàng trữ, sử dụng trái phép các loại súng tự chế gây những tiềm ẩn phức tạp về tình hình ANTT. Đặc biệt, trên địa bàn xã còn một số trường hợp thuộc dòng họ Giàng ở các xóm Pà Khôm, Thung Mặn, dòng họ Khà ở Thung Mặn vẫn duy trì tục lệ bắn súng khi tổ chức tang lễ.

Để giải quyết những tồn tại này, theo đồng chí Khà A Váu, Chủ tịch UBND xã: Trong thời gian tới, xã tiếp tục động viên các trưởng dòng họ phát huy vai trò, làm nòng cốt trong công tác vận động các gia đình nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật trong giữ gìn, đảm bảo ANTT - TTATXH trong xã.

Mạnh Hùng