Với mức xử phạt vi phạm hành chính tăng lên gấp nhiều lần so với trước; lực lượng chức năng tập trung xử lý nghiêm những vi phạm, nhất là vi phạm liên quan đến nồng độ cồn theo Nghị định số 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt (Nghị định số 100). Điều đó, dường như làm cho nhiều người đã biết... sợ.

17h30’ ngày 9/1/2020, trên tuyến đường Thịnh Lang, phường Thịnh Lang (TP Hòa Bình), Đội Cảnh sát giao thông (CSGT) - trật tự (Công an TP Hòa Bình) lập chốt kiểm tra nồng độ cồn đối với người điều khiển phương tiện (ĐKPT) tham gia giao thông. Sau hơn 1 giờ đồng hồ kiểm tra hàng trăm lượt người ĐKPT giao thông khi đi qua tuyến đường này, lực lượng chức năng không phát hiện trường hợp nào vi phạm. Theo thiếu tá Bùi Huyền Trang, Đội phó Đội CSGT - trật tự, thực hiện chuyên đề về kiểm tra nồng độ cồn đối với người ĐKPT giao thông trên địa bàn thành phố theo kế hoạch và nhất là sau khi Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia, Nghị định số 100 có hiệu lực thi hành, đơn vị đã xây dựng kế hoạch, triển khai lập các chốt lưu động kiểm tra trên các tuyến đường trọng điểm, vào các giờ cao điểm trong ngày, kể cả ngày lễ, thứ bảy, chủ nhật như đường An Dương Vương, Trần Hưng Đạo, đại lộ Thịnh Lang. "Trước đây, qua kiểm tra vẫn phát hiện các trường hợp vi phạm quy định về nồng độ cồn. Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2020, khi Nghị định số 100 có hiệu lực với mức xử phạt cho các nhóm hành vi vi phạm liên quan đến nồng độ cồn ở mức rất cao so với trước đây thì việc phát hiện, xử lý các trường hợp vi phạm về nồng độ cồn giảm đi rất nhiều. Tính từ ngày 1 - 9/1 - sau 10 ngày triển khai, các tổ công tác của Công an TP Hòa Bình mới phát hiện, lập biên bản đối với 4 trường hợp, không có trường hợp nào phải xử phạt ở mức kịch khung”- thiếu tá Bùi Huyền Trang cho biết.

Trao đổi với chúng tôi, trung tá Phạm Hữu Toản, Đội trưởng Đội xử lý - tuyên truyền, Phòng CSGT (Công an tỉnh) cho biết: Thực hiện kế hoạch theo chuyên đề kiểm tra nồng độ cồn đối với người ĐKPT giao thông, thời gian qua, Phòng đã triển khai 4 tổ công tác thường xuyên làm nhiệm vụ kiểm tra, phát hiện các trường hợp vi phạm quy định về đảm bảo TTATGT. Đặc biệt là ĐKPT vi phạm về nồng độ cồn trên tuyến quốc lộ 6, đường Hồ Chí Minh cũng như tổ chức tuần tra lưu động trên các tuyến đường trọng điểm trong tỉnh. Từ khi Nghị định số 100 có hiệu lực, qua kiểm tra hàng nghìn lượt người ĐKPT, lực lượng CSGT Công an tỉnh mới phát hiện 19 trường hợp vi phạm. Trong đó, 1 trường hợp sử dụng ma túy đã bị lập biên bản xử phạt 30 triệu đồng. Đối với người điều khiển xe mô tô, trường hợp bị xử phạt nặng nhất là Bùi Hải S ở xã Tân Mỹ (Lạc Sơn), qua kiểm tra phát hiện nồng độ cồn là 0,569 mlg/l khí thở. Trường hợp này đã bị xử phạt 7 triệu đồng và tước giấy phép lái xe 2 năm. "Đáng mừng là khi đưa ra mức xử phạt cao, số người vi phạm đã giảm nhiều so với trước khi chưa có Nghị định số 100. Điều đó đồng nghĩa với việc TTATGT trên địa bàn tỉnh đã được đảm bảo hơn” - trung tá Phạm Hữu Toản nhấn mạnh.

Đó là chia sẻ của ông Bùi Hải S khi đến Kho bạc Nhà nước nộp tiền phạt. Trên thực tế, theo thượng tá Đinh Thị Thu Hằng, Phó trưởng phòng CSGT, với mức phạt được quy định rất cao, không chỉ người vi phạm mà những người trước đây vẫn có thói quen ĐKPT tham gia giao thông sau khi sử dụng rượu, bia đã phải thay đổi, từ bỏ thói quen sử dụng rượu, bia của mình.

Có một thực tế, từ khi Nghị định số 100 có hiệu lực thi hành, nhiều quán bia, ăn uống đã thưa vắng khách hơn thường lệ. Chị Lê Thị Huệ, chủ quán bia Huệ Nhánh ở tổ 19, phường Tân Thịnh (TP Hòa Bình) cho biết: Từ khi có quy định mới về xử phạt vi phạm nồng độ cồn, khách đến quán không nhiều như trước nữa. Mỗi ngày, quán chỉ lác đác vài người và thường đến mua đồ mang về không còn ngồi uống bia tại quán. Anh Nguyễn Hồng Quân, chủ quán bia Cây Sung, phường Tân Thịnh ngán ngẩm: Tình hình này tới đây gia đình tôi cũng phải tính toán, chuyển hướng làm ăn khác phù hợp chứ nếu không có khách thì cũng không thể duy trì được.

Điều này đã làm một số người nuối tiếc không còn được la cà, ngồi quán uống cốc bia với anh em, bạn bè sau giờ làm việc. Tuy nhiên, với nhiều người lại là một niềm vui. Anh Bùi Văn Hiếu ở phường Tân Hòa (TP Hòa Bình) chia sẻ: Bình thường lúc cảm thấy trong người khỏe mạnh, vui vẻ tôi vẫn uống được dăm ba chén rượu hoặc dăm bảy cốc bia. Nhưng những hôm người không khỏe, bạn bè rủ rê ăn uống, đi thì bị mời nhiệt tình, chối cũng không xong. Bây giờ với quy định mới thì khỏe rồi. Khi nào vui cũng chỉ tụ tập anh em, bạn bè uống với nhau một, hai chén rồi ai về nhà nấy. Chứ uống rồi mà ra đường chẳng may bị phạt thì mất cả tháng lương.

Là lái xe tải chở hàng hóa phân phối cho các đại lý trên địa bàn tỉnh, anh Bùi Văn Thức ở phường Thịnh Lang (TP Hòa Bình) trước đây mỗi khi đi làm về cũng hay ngồi uống với bạn bè cốc bia. Kể từ khi Nghị định  số 100 có hiệu lực thi hành anh không dám động đến bia, rượu. "Thùng bia vừa mới mua về dạo trước để ở nhà giờ cũng chẳng dám động đến rồi. Lỡ uống một tí đi ra ngoài bị phạt tiền còn bị thu bằng lái đến 2 năm, không đi làm được thì cả nhà chẳng biết trông vào đâu” - anh Thức chia sẻ.

"Hiệu ứng bước đầu từ việc mạnh tay xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến nồng độ cồn đã làm giảm số người vi phạm. Hơn nữa, làm thay đổi thói quen, nhận thức của đại bộ phận người dân khi tham gia giao thông. Bằng chứng là nhiều người đã kiên quyết nói "không” với rượu bia khi ĐKPT tham gia giao thông” - thượng tá Đinh Thị Thu Hằng nhấn mạnh.