(HBĐT) - Tiêu chí số 18.5 "Xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (TCPL)” nằm trong tiêu chí số 18 (Hệ thống chính trị và TCPL) là một trong những tiêu chí quan trọng trong xây dựng nông thôn mới (NTM). Thời gian qua, công tác xây dựng xã đạt chuẩn TCPL trên địa bàn tỉnh được quan tâm thực hiện.

Để được công nhận chuẩn TCPL, đơn vị cấp xã phải đạt 5 chỉ tiêu: Bảo đảm bảo thi hành Hiến pháp và pháp luật; thực hiện thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền UBND cấp xã; phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải cơ sở; thực hiện dân chủ cơ sở. 

Hiền Lương là xã đạt chuẩn NTM năm 2019 của huyện Đà Bắc. Trong thực hiện tiêu chí số 18.5, xã bảo đảm thi hành Hiến pháp và pháp luật, ANCT-TTATXH đảm bảo, không để xảy ra trọng án, tội phạm và tệ nạn xã hội trên địa bàn. Xã thực hiện đủ các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền UBND cấp xã; triển khai các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật; thường xuyên kiện toàn tổ hòa giải ở cơ sở; cập nhật, tuyên truyền kịp thời các văn bản pháp luật, chế độ, chính sách đến Nhân dân. Giai đoạn 2017-1019, xã đã phối hợp với các ban, ngành của huyện tổ chức tuyên truyền trên 10 cuộc với hàng nghìn lượt người tham gia, đảm bảo Nhân nhân nắm được các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Từ năm 2018 đến nay, phòng chuyên môn của Sở Tư pháp đã phối hợp với Phòng Tư pháp các huyện, thành phố mở trên 40 lớp lớp tập huấn, tuyên truyền thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt chuẩn TCPL cho hơn 1.000 lượt người. Qua đó góp phần tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật nói chung, các tiêu chí TCPL nói riêng đến các cấp ủy Đảng, chính quyền và Nhân dân, đồng thời giúp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức ở cơ sở, nhất là đội ngũ công chức Tư pháp - Hộ tịch trong tham mưu cho lãnh đạo UBND cùng cấp hoàn thiện đầy đủ các tiêu chí, thiết lập hoàn chỉnh bộ hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền ra quyết định công nhận xã đạt chuẩn TCPL. Qua đánh giá, đến hết năm 2019, toàn tỉnh có 179/191 xã đạt tiêu chí số 18 về Hệ thống chính trị và TCPL.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc xây dựng cấp xã đạt chuẩn TCPL còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc như: Một số địa phương chưa quan tâm chỉ đạo sâu sát việc xây dựng và đánh giá xã, phường đạt chuẩn TCPL, dẫn đến đánh giá một cách sơ sài và không khách quan, thực chất, không kịp thời. Các hoạt động liên quan đến đánh giá chuẩn TCPL còn chậm triển khai, có lúc, có nơi còn lúng túng; sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương trong triển khai thực hiện còn hạn chế. Việc lấy phiếu hài lòng về kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại UBND cấp xã chưa được khách quan. Trên thực tế, việc đánh giá xã đạt chuẩn NTM hàng năm thường diễn ra trước thời điểm đánh giá xã đạt chuẩn TCPL, nên các cơ quan, đơn vị, địa phương không lấy kết quả TCPL để làm cơ sở đánh giá xã đạt chuẩn NTM. Ðiều này, gây khó khăn cho các cơ quan, địa phương trong quá trình thực hiện.

Theo lãnh đạo Sở Tư pháp, thời gian tới, các cấp, ngành chức năng cần tăng cường bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã; chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật bằng nhiều hình thức, mô hình phù hợp. Cùng với đó, tăng cường vai trò chỉ đạo, hướng dẫn và tổ chức thực hiện việc xây dựng, đánh giá chuẩn TCPL của cấp ủy, chính quyền địa phương để đưa công tác TCPL đi vào thực chất. Ðặc biệt, các cơ quan có thẩm quyền cần có văn bản hướng dẫn đánh giá, cách tính điểm các chỉ tiêu TCPL phù hợp với thực tiễn của địa phương.