Thời gian gần đây, Công an thành phố Hà Nội liên tiếp nhận đơn trình báo người dân về việc bị lừa số tiền từ vài tỷ đồng cho đến hàng chục tỷ đồng, vì tham gia đầu tư tài chính trên mạng.

Thậm chí có nạn nhân bị lừa tới 57 tỷ đồng. Một số phương thức, thủ đoạn lừa đảo liên quan đến đầu tư tài chính, tiền ảo, tiền mã hóa phổ biến có thể kể đến như: kinh doanh đa cấp tiền ảo, tiền mã hóa biến tướng trên không gian mạng nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản, lừa đảo thông qua hoạt động của các sàn giao dịch ngoại hối, quyền chọn nhị phân…

Đáng chú ý, trong giai đoạn giá của một số đồng tiền mã hóa, tiền ảo tăng là thời điểm các đối tượng phạm tội tăng cường các hoạt động quảng cáo, lôi kéo, dụ dỗ người dân tham gia vào hoạt động kinh doanh, giao dịch mua bán tiền ảo, tiền mã hóa trên không gian mạng thông qua các sàn giao dịch, các website đối tượng đưa ra. Dù chiêu trò của các đối tượng lừa đảo không mới nhưng rất tinh vi nên nhiều người dùng mạng xã hội sập bẫy. Nhiều nhóm đối tượng trong nước lập ra các sàn, trang web đầu tư tài chính giả mạo sàn quốc tế, hoặc thậm chí tự cho ra đời các loại tiền ảo để lôi kéo nhà đầu tư dẫn đến nguy cơ lừa đảo chiếm đoạt tài sản là rất cao.

Các đối tượng thiết lập các sàn giao dịch, trang web giả mạo sàn giao dịch quốc tế, sau đó giao cho đội ngũ nhân viên gọi điện mời chào nhà đầu tư tham gia vào các nhóm tư vấn, trao đổi qua Zalo, Telegram. Sau khi nhà đầu tư tham gia vào nhóm, các đối tượng và thành viên trong nhóm liên tục nhắn tin, gọi điện để thuyết phục nhà đầu tư tham gia giao dịch đầu tư tài chính cũng như mua bán tiền ảo, tiền mã hóa nhằm chiếm đoạt tiền của người tham gia. Mục đích cuối cùng là nhằm chiếm đoạt tài sản của nhà đầu tư.

Thực tế, tại Việt Nam, khung pháp lý để điều chỉnh, quản lý, xử lý đối với tiền ảo, tiền mã hóa chưa cụ thể, rõ ràng, người dân vẫn có thể tham gia giao dịch tiền ảo, tiền mã hóa công khai trên không gian mạng và qua các sàn giao dịch quốc tế cũng như các sàn giao dịch trong nước, hoặc thông qua ứng dụng dịch vụ truyền thông trực tuyến (OTT), hay trên các hội nhóm, diễn đàn.

Nhằm ngăn chặn hình thức lừa đảo trên, Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông khuyến cáo người dân phải luôn giữ cảnh giác và chỉ tin tưởng vào các nền tảng và sàn giao dịch có uy tín và được xác thực, cấp phép bởi Nhà nước. Mọi người cần cẩn trọng trước các lời đề nghị hoặc giới thiệu các hoạt động đầu tư qua bất cứ hình thức nào đặc biệt là không gian mạng; tuyệt đối cảnh giác với các lời mời chào đầu tư có lãi suất cao bất thường so với thị trường cùng với các khoản phí không rõ ràng.

Với các cơ hội đầu tư, mọi người cần tìm hiểu kỹ về phía chủ quản, công ty quản trị trước khi đầu tư. Bên cạnh đó, mọi người cần tăng cường kiến thức về tài chính, đầu tư. Nếu cảm thấy không chắc chắn, mọi người hãy tham khảo đánh giá của chuyên gia tài chính hoặc luật sư để có thể đưa ra quyết định thông minh, an toàn và tránh rủi ro lừa đảo. Lưu ý, nếu gặp phải tình huống nghi ngờ lừa đảo, mọi người đừng ngại liên hệ với cơ quan công an để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Ăn theo các hình thức lừa đảo trực tuyến, trên các mạng xã hội cũng xuất hiện lời mời chào hỗ trợ lấy lại tiền bị lừa đảo. Trên không gian mạng, cơ quan chức năng ghi nhận có nhiều trường hợp người dân đã bị lừa lần 1, sau đó lại tiếp tục bị lừa lần 2 và nhiều lần khác bởi những hội nhóm mạo danh lực lượng an ninh mạng, các văn phòng luật và ngân hàng…

Công an thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng thông tin, gần đây trên các Fanpage thường xuyên có nhiều bình luận đăng tải quảng cáo dịch vụ lấy lại được tiền bị treo, bị lừa đảo với những thông tin mập mờ, mang tính chất dẫn dụ, không để lại thông tin xác thực. Các hội nhóm với tên "Tiếp nhận thông tin thu hồi vốn treo", "Lấy lại tiền bị lừa qua mạng"… xuất hiện tràn lan trên mạng xã hội Facebook cùng với các trang web mang giao diện tương tự với đơn vị thuộc Bộ Công an, văn phòng luật, luật sư… Phía dưới các bài đăng là hàng loạt các tin nhắn bình luận "đã lấy lại được tiền lừa đảo trước Tết". Khi người bị hại muốn lấy lại tiền đã mất, đối tượng yêu cầu gửi giấy tờ chứng minh bị lừa và đóng tiền phí ban đầu tra soát thông tin từ 3 - 5 triệu đồng. Điểm chung của các đối tượng hình thức này là đều đưa ra các mức phí và giới thiệu có mối quan hệ thân thiết với nhiều cơ quan chức năng của Việt Nam.

Hàng loạt những bài bình luận, hoặc tin nhắn trong các hội nhóm, giới thiệu đã lấy lại được tiền lừa đảo hoàn toàn là kịch bản của các đối tượng lừa đảo và 100% các hội nhóm lấy lại tiền lừa đảo và thu hồi nợ treo trên mạng đều có dấu hiệu lừa đảo.

Về việc này, Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông đã nhiều lần đưa ra cảnh báo cho người dân nhưng vẫn có nhiều người dùng nhẹ dạ, cả tin mà sập bẫy lừa đảo. Môi trường trên không gian mạng đang ngày càng trở nên phức tạp, người dân cần nâng cao cảnh giác, đồng thời tìm hiểu và trang bị cho bản thân những kiến thức để bảo vệ mình trên mạng xã hội. Điều quan trọng, người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân cho bất cứ ai thông qua bất kể hình thức nào; việc lộ lọt thông tin sẽ dẫn đến nhiều hậu quả đáng lo ngại. Khi có cuộc gọi lạ hoặc tiếp xúc với hội nhóm cung cấp dịch vụ trên mạng xã hội, mọi người  tuyệt đối không thực hiện giao dịch chuyển tiền cho đối tượng khi chưa tìm hiểu và xác minh danh tính của đối tượng đó. Nếu gặp phải tình huống nghi ngờ lừa đảo, đừng ngần ngại liên hệ với cơ quan công an để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Ông Trần Quang Hưng, Phó Cục trưởng, Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết: Cục An toàn thông tin đã phối hợp với nhiều đơn vị triển khai quyết liệt và chặt chẽ các biện pháp kỹ thuật nhằm tăng cường giám sát, theo dõi, cảnh báo, ngăn chặn tên miền độc hại; điều phối ngăn chặn các trang thông tin phạm pháp, bảo vệ người dân không truy cập vào các website lừa đảo trực tuyến, vi phạm pháp luật trên không gian mạng… Bên cạnh đó, trong thời gian tới, khi việc thuê bao di động chính chủ được các đơn vị phối hợp triển khai có kết quả, các hình thức lừa đảo qua điện thoại sẽ giảm, việc xác minh danh tính chính xác của đối tượng thực hiện giao dịch thông qua hình thức gọi điện thoại trực tiếp sẽ rõ ràng, đầy đủ.

Ông Trần Quang Hưng cũng khẳng định, các chiêu trò lừa đảo trên mạng sẽ liên tục thay đổi, việc cơ quan chức năng đuổi theo, ngăn chặn hoàn toàn các chiêu trò lừa đảo là bất khả thi. Do đó, để hạn chế, giảm thiểu vấn nạn này, cần thực hiện 3 giải pháp căn cơ là thể chế chính sách, công nghệ và tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân. Nhận định lừa đảo trực tuyến sẽ tiếp tục diễn ra mạnh mẽ, trong khi người dùng chưa được cập nhật thông tin đầy đủ và sớm về các hình thức lừa đảo, ông Trần Quang Hưng cho biết, ngoài việc cơ quan quản lý sẽ tiến hành xử lý về công nghệ, áo dụng các biện pháp kỹ thuật để loại bỏ lừa đảo, Cục An toàn thông tin sẽ phối hợp với các đơn vị để đẩy mạnh tuyên truyền thông tin nhanh chóng, kịp thời về các hình thức lừa đảo trực tuyến đến càng nhiều người càng tốt. Bên cạnh đó, người dân cần chủ động, tỉnh táo tránh mắc bẫy lừa đảo gây thiệt hại tài chính từ những thông tin trên mạng.