Đột phá mới
Thiên nhiên đã ban tặng cho vùng đất Cao Phong khí hậu, thổ nhưỡng hợp với cây cam. Người Mường Thàng cần cù, chịu khó, sáng tạo, ham học hỏi nên đã tạo ra đặc sản cam Cao Phong với hương vị đặc trưng. Đến nay, toàn huyện có 1.652,84 ha cam, 814,86 ha quýt, trong đó diện tích trong thời kỳ kinh doanh 1.234,6 ha, sản lượng niên vụ 2017 - 2018 ước đạt trên 33.000 tấn. Gần 50% diện tích cam, quýt đã được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap. Cùng với bước đột phá được đón nhận Chỉ dẫn địa lý năm 2014, năm 2016, cam Cao Phong đã vinh dự đón nhận chứng chỉ top 10 thương hiệu nhãn hiệu nổi tiếng. Năm 2017, huyện Cao Phong tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp để phát huy chỉ dẫn địa lý, từ khâu sản xuất đến tiêu thụ, quảng bá sản phẩm. Lễ hội cam lần thứ ba và hội chợ thương mại huyện được tổ chức thu hút đông đảo khách thập phương. Đặc biệt, tại lễ khai mạc, UBND huyện đã ra mắt Liên hiệp HTX Cam Cao Phong. Đây được coi là một bước đột phá mới.
Vùng cam thị trấn Cao Phong (Cao Phong).
Bốn HTX gồm: Hà Phong, Phúc Linh, ánh Xuân, Nông nghiệp số đã liên kết lại để thành lập liên hiệp HTX. Hiện, Liên hiệp HTX Cam Cao Phong có 200 xã viên, sở hữu 500 ha cam, quýt, chủ yếu là các loại cam Canh, lòng vàng, V2. Mỗi HTX chuyên một lĩnh vực, từ sản xuất, truyền thông, phát triển thương hiệu, đến du lịch. Các thành viên góp đất vào HTX để sản xuất theo quy trình và sản phẩm làm ra được bao tiêu. Sản phẩm đã vươn khắp đất nước, các siêu thị, chuỗi cửa hàng nông sản an toàn… "Liên kết đã cộng hưởng được sức mạnh giữa nhà sản xuất, đơn vị kinh doanh, ứng dụng KH-CN. Qua đó, hỗ trợ nhau trong quá trình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Đây là bước đột phá, bởi khả năng quản trị HTX mạnh hơn trong bối cảnh mới. Mục tiêu cuối cùng là phát triển bền vững thương hiệu cam Cao Phong” - ông Từ Quang Hà, Chủ tịch HĐQT Liên hiệp HTX cam Cao Phong chia sẻ.
Theo ông Lê Văn Cương, Chủ nhiệm HTX Hà Phong, HTX có 300 ha cam, quýt. Tham gia vào Liên hiệp HTX hỗ trợ nhau được nhiều, cái gì mình yếu thì bạn giúp. HTX đã mạnh dạn đăng ký đề tài khoa học thực hiện trong năm 2018 về sản xuất cam theo tiêu chuẩn GlobalGap, phấn đấu hướng tới quả cam được xuất ngoại.
Đặc biệt, sự ra đời của HTX Công nghệ số là một điểm nhấn rất mới, bởi đã ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất và tiêu thụ cam, xây dựng nền nông nghiệp hiện đại. HTX đã cho ra đời tem điện tử thông minh. Loại tem này đã dán vào quả khi bóc ra sẽ bóc luôn vỏ, do vậy ngăn chặn được hàng nhái. Khách hàng cũng có thể truy xuất nguồn gốc thông qua mã vạch.
Trải nghiệm du lịch miệt vườn
Có sản phẩm đặc trưng, du lịch miệt vườn là hướng đi được huyện Cao Phong khuyến khích. Sau những giờ làm việc căng thẳng, giữa phố thị đông đúc, bước chân đến vùng cam bạt ngàn, khỏa tầm mắt, hít hà hương thơm quả chín, được tự tay cắt, bóc và ăn ngay tại vườn còn gì thú vị bằng. Lưu lại bức ảnh bên những cây cam sai trĩu cành, vàng óng quả là kỷ niệm, ấn tượng khó quên.
Du khách nước ngoài thăm quan vườn cam tại thị trấn Cao Phong.
Chính sự hấp dẫn đó mà vào mùa cam chín, nhà vườn Thủy Nga ở khu 2, thị trấn Cao Phong mỗi ngày đón khoảng 10 đoàn khách, ngày cao điểm lên đến 14 đoàn. Giữa cái nắng hanh hao của đất trời vừa độ chớm xuân, chúng tôi cùng nhóm bạn ở Hà Nội theo QL 6, ngược dốc Cun đến với Mường Thàng. Phố cam những ngày áp Tết sầm uất. Thị trấn Cao Phong như khoác lên mình bộ cánh mới tươi sáng, duyên dáng hơn. Những quả cam căng tròn, mọng nước, vàng óng trên các sạp hàng càng làm cho nhóm bạn muốn khám phá tận nơi sản xuất ra loại đặc sản này. Chỉ cần ngồi trên xe ô tô, chúng tôi đã có thể đến tận vườn cam. Ngay cả những chiếc xe du lịch 28, 45 chỗ cũng không khó để vào đến nơi. Mọi người trong nhóm đều đã thưởng thức cam Cao Phong qua dịch vụ ship hàng, nhưng tất cả đều trầm trồ khi được tận mắt thấy những "cây vàng” ngút mắt nối tiếp nhau. Mỗi cây lúc lỉu hàng trăm quả vàng.
Cầm kéo tự tay cắt từng quả cam Canh, anh Nguyễn Anh Tuấn ở phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy (Hà Nội) hồ hởi: Đây là sự trải nghiệm tuyệt vời. Tận mắt nhìn, tự tay chọn cam cho tôi cảm giác vui vẻ, thú vị và hoàn toàn yên tâm, tin tưởng, không còn lo về chất lượng hay việc trà trộn sản phẩm. Nghe chủ vườn Đào Thị Quỳnh Nga giới thiệu về quy trình sản xuất cam theo tiêu chuẩn VietGap, tôi ăn cũng thấy ngon hơn. Tạm tránh những ồn ào, bộn bề của cuộc sống đô thị, đến trải nghiệm tại vườn cam, tôi cảm thấy được thư giãn.
Chủ nhà vườn cam Thủy Nga, khu 2, thị trấn Cao Phong giới thiệu quy trình sản xuất cam VietGap với du khách.
HTX ánh Xuân, thành viên của Liên hiệp HTX Cam Cao Phong là đơn vị chuyên về du lịch cam. Với 16 thành viên, HTX đã nắm bắt và đáp ứng nhu cầu thăm quan của du khách. Theo chị Hà Hồng ánh, Chủ nhiệm HTX, lượng khách đến du lịch vườn cam khá đông, từ thanh niên, người lớn, trẻ con đến khách nước ngoài. Với thanh niên, vườn cam là nơi lý tưởng để thăm quan, chụp ảnh, chia sẻ lên mạng xã hội. Với trẻ con là buổi dã ngoại, khám phá thiên nhiên nhiều điều mới mẻ, sinh động. Với khách nước ngoài, không chỉ là trải nghiệm thực tế mà còn tìm hiểu về văn hóa.
Du lịch nông nghiệp là hướng đi mới giúp phát triển cùng lúc cả nông nghiệp và du lịch, dịch vụ. Mặc dù xuất hiện chưa lâu nhưng hình thức du lịch sinh thái vườn cam đã tạo được sức hấp dẫn với du khách, góp phần thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm, quảng bá hình ảnh cam Cao Phong cũng như vùng đất Mường Thàng. Mỗi mùa vàng lại có thêm một điểm đến thú vị. Nhận thấy những tiềm năng, năm 2017, huyện Cao Phong đã xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận các điểm, khu du lịch trong huyện, đưa một số tuyến, điểm vào bản đồ du lịch của tỉnh nhằm thu hút khách trong và ngoài nước. Đến nay, trên địa bàn huyện đã quy hoạch xây dựng 4 tuyến, cụm điểm du lịch, trong đó có tuyến quần thể hang động Núi Đầu Rồng - thăm miệt vườn cam Cao Phong. Năm 2017 có khoảng 310.000 lượt khách du lịch đến huyện, trong đó khách quốc tế 2.200 lượt, khách trong nước 307.800 lượt, doanh thu từ du lịch ước đạt 23 tỷ đồng. Một số công ty du lịch, lữ hành như Công ty CP Du lịch Hòa Bình cũng đã xây dựng các tour thăm quan vườn cam.
Một vụ cam bội thu lại về trên vùng đất "gió”. Cái tên Cao Phong đã cùng hương cam thơm bay xa đến mọi miền đất nước. Tin tưởng, với những bước đi táo bạo mới, cam Cao Phong sẽ phát triển bền vững thương hiệu.
Cẩm Lệ